Utwór konserwatorski w polskim prawie autorskim

Opis

Utwór konserwatorski w polskim prawie autorskim

Autor: Piotr Ślęzak

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

„Zgodzić się należy z Autorem recenzowanej monografii, że prace konserwatorskie prowadzone na dziełach sztuki generują liczne problemy, które można rozwiązać na gruncie prawa autorskiego. Rozpoznając je, prof. Piotr Ślęzak konstatuje, że konserwator podejmuje działania dotyczące obiektu, którego kwalifikacja autorskoprawna może być różna. Dowodzi, że poddany takim zabiegom obiekt może stanowić: po pierwsze, utwór chroniony przez prawo autorskie, po wtóre, utwór, do którego autorskie prawa majątkowe wygasły, po trzecie, dzieło sztuki, które «powstało na tyle dawno, że nie podlegało nigdy ochronie prawnoautorskiej», wreszcie po czwarte, dzieło, które nie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego. Autor niezwykle trafnie przy tym stwierdza, że obiekt działań konserwatora może zostać zakwalifikowany jako dzieło oraz zostać objęty ochroną prawnoautorską. […] Niniejsza publikacja poświęcona utworowi konserwatorskiemu w polskim prawie autorskim […] jest potrzebna i z radością zostanie przyjęta przez środowiska muzealników i konserwatorów”.

Z recenzji prof. dr. hab. Jacka Sobczaka

Książa ukaże się w serii Biblioteka Prawa Ochrony Zabytków.

Współwydawca: Uniwersytet Śląski w Katowicach

Spis treści

Wykaz ważniejszych skrótów . . 9

Wprowadzenie . . 13

ROZDZIAŁ 1

Ustalenia terminologiczne . .  19

Wstęp . .  19

1.1. Artefakt a dzieło sztuki .  20

1.2. Dziedzictwo kultury . 25

1.3. Zabytek .   .  . 28

1.4. Sztuka współczesna  34

1.5. Wartościowanie dzieł sztuki . . . 34

1.6. Utwór w rozumieniu prawa autorskiego .   37

1.7. Zabiegi konserwatorskie .    43

1.8. Konserwatorzy . . 45

ROZDZIAŁ 2

Utwór konserwatorski . . 47

Wstęp . . 47

2.1. Efekt prac konserwatorskich jako utwór .  48

2.1.1. Przesłanki pozwalające zaliczyć efekt

prac konserwatorskich do kategorii utworów .  48

2.1.2. Przejawy twórczości w utworze konserwatorskim .   49

6 SPIS TREŚCI

2.2. Warstwowy układ utworów

w odrestaurowanym dziele sztuki .  53

2.3. Opracowanie .  53

2.4. Utwór inspirowany .   60

2.5. Utwór samodzielny .   . 63

2.6. Utwór z zapożyczeniami . 66

2.7. Utwory połączone .    71

2.8. Utwór współautorski .73

2.9. Utwór hybrydowy . .. 77

2.10. Utwór pracowniczy .   . 81

ROZDZIAŁ 3

Prawa autorskie do utworu konserwatorskiego .   85

Wstęp . . 85

3.1. Prawa konserwatora jako twórcy utworu konserwatorskiego  86

3.1.1. Uwagi wprowadzające . . 86

3.1.2. Prawa osobiste konserwatora . . 88

3.1.2.1. Istota i treść osobistego prawa autorskiego . 88

3.1.2.2. Prawo do autorstwa .  95

3.1.2.3. Prawo do decydowania o pierwszym

udostępnieniu utworu publiczności . .101

3.1.2.4. Prawo do integralności . 103

3.1.2.5. Prawo do rzetelnego wykorzystania . .107

3.1.2.6. Prawo do nadzoru autorskiego .   .109

3.1.2.7. Prawo do dobrej sławy dzieła sztuki . .110

3.1.3. Prawa majątkowe konserwatora . 110

3.1.3.1. Istota i treść majątkowego prawa autorskiego . 110

3.1.3.2. Pola eksploatacji .   ..114

3.1.3.3. Utrwalenie .  116

3.1.3.4. Zwielokrotnienie .   .117

3.1.3.5. Wprowadzenie do obrotu .  .118

3.1.3.6. Wystawienie .   .119

3.1.3.7. Udostępnienie odnowionego dzieła sztuki

w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego

dostęp w wybranym czasie i miejscu .  120

3.2. Dozwolony użytek utworu konserwatorskiego . . 122

3.2.1. Istota dozwolonego użytku . . 122

3.2.2. Dozwolony użytek prywatny .   .  .123

3.2.3. Dozwolony użytek publiczny .   . .125

3.2.3.1. Wystawianie utworów konserwatorskich

w ramach dozwolonego użytku . . . 125

3.2.3.2. Wirtualne muzea i galerie .  127

3.2.3.3. Rozpowszechnianie odnowionych

dzieł sztuki w encyklopediach i atlasach .  .129

3.2.3.4. Dozwolony użytek w celach

edukacyjnych i naukowych . 130

3.2.3.5. Rozpowszechnianie odnowionych dzieł sztuki

wystawionych na stałe na ogólnie dostępnych

drogach, ulicach, placach lub w ogrodach ..133

3.2.3.6. Prawa autorskie pracodawcy .  .133

ROZDZIAŁ 4

Prawa do utworu konserwatorskiego

a prawa do utworu macierzystego . . 137

Wstęp . . 137

4.1. Prawa osobiste artysty a prawa konserwatora .   .138

4.1.1. Uwagi wprowadzające .. 138

4.1.2. Prawo artysty do autorstwa . 141

4.1.3. Prawo artysty do decydowania o pierwszym

udostępnieniu dzieła sztuki publiczności . .141

4.1.4. Prawo artysty do poszanowania integralności dzieła sztuki .. 142

4.1.5. Prawo artysty do rzetelnego wykorzystania dzieła sztuki . 147

4.1.6. Prawo artysty do nadzoru nad sposobem

korzystania z dzieła sztuki  148

4.2. Prawa majątkowe artysty a prawa konserwatora . 149

4.2.1. Efekt prac konserwatorskich jako odrębne pole eksploatacji .149

4.2.2. Czas ochrony praw autorskich . 151

4.2.3. Dopuszczalność tworzenia utworu

konserwatorskiego i rozpowszechniania

za jego pośrednictwem utworu macierzystego .  153

4.2.4. Dzieła sztuki w domenie publicznej . .   .155

8 SPIS TREŚCI

ROZDZIAŁ 5

Umowy prawa autorskiego dotyczące utworu konserwatorskiego . 157

Wstęp .  158

5.1. Pojęcie umów prawa autorskiego . 160

5.2. Ogólne założenia umownego prawa autorskiego ograniczające

swobodę umów .   . .161

5.3. Zezwolenie twórcy utworu macierzystego

na jego konserwację  . 168

5.4. Zobowiązanie twórcy utworu macierzystego do niewykonywania

osobistego prawa autorskiego .  170

5.5. Umowa z konserwatorem .   ..171

Zakończenie . . .. 181

Źródła prawa .  189

Orzecznictwo .   ..   .191

Literatura .     .193