Opis

Egzekucja nadzoru konserwatorskiego

Autorzy: Żaneta Gwardzińska

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

 

Egzekwowanie obowiązku ochrony zabytków i opieki nad zabytkami jest niezwykle ważnym etapem realizowania obowiązku ochrony dziedzictwa, który dopełniany jest nie tylko w administracyjnym po-stępowaniu egzekucyjnym, lecz również w postępowaniu administracyjnym oraz w  postępowaniu sądowoadministracyjnym. Jednakże praktyka nie współgra z teorią, co sprawia, że przepisy dotyczące nadzoru konserwatorskiego nie są w  znacznym stopniu egzekwowane. Wobec tego można zaryzykować stwierdzenie, że egzekwowanie nadzoru konserwatorskiego było ab ovo marginalizowane, co stało się jedną z przyczyn odstępowania przez wojewódzkich konserwatorów zabytków od wszczynania administracyjnych postępowań egzekucyjnych na  rzecz zawiadamiania policji lub prokuratury o  popełnionych przez dysponentów zabytków przestępstwach przeciwko zabytkom, co nie wpłynęło wymiernie na wyegzekwowanie obowiązku ochrony zabytków i opieki nad nimi. Przyjęta praktyka ogranicza się do karania dysponentów zabytków, jednocześnie nie przyczyniając się do ratowania zagrożonego dziedzictwa.

 

Spis treści

Wykaz skrótów 9

Wstęp 13

Rozdział I

Podstawy administracyjnoprawnej ochrony zabytków 27

1.1. Polityczno-prawne podstawy ochrony zabytków 27

1.1.1. Polityka ochrony zabytków 28

1.1.2. Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami

w prawie administracyjnym 37

1.1.3. System ochrony zabytków 42

Rozdział II

Zagadnienia ogólne administracyjnego postępowania

egzekucyjnego z obowiązku ochrony zabytków

i opieki nad zabytkami 55

2.1. Zakres regulacji ustawy o postępowaniu egzekucyjnym

w administracji 55

2.1.1. Zakres przedmiotowy 56

2.1.2. Zakres podmiotowy 60

2.2. Zasady ogólne administracyjnego postępowania

egzekucyjnego a ochrona zabytków 66

2.3. Przedmiot postępowania egzekucyjnego 71

2.3.1. Obowiązki o charakterze pieniężnym 76

2.3.2. Obowiązki o charakterze niepieniężnym 85

2.3.3. Kara administracyjna a obowiązek egzekucyjny 92

2.3.3.1. Kary administracyjne w ustawie o ochronie

zabytków i opiece nad zabytkami 98

2.4. Podmioty postępowania egzekucyjnego 104

2.4.1. Organ egzekucyjny 105

2.4.1.1. Właściwość miejscowa organu 107

2.4.2. Egzekutor 110

2.4.3. Zobowiązany 118

2.4.4. Podmioty na prawach strony 124

Rozdział III

Procedura egzekwowania nadzoru

konserwatorskiego 129

3.1. Postępowanie zabezpieczające – zabezpieczenie zabytku 129

3.2. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego 133

3.2.1. Pisemne upomnienie zobowiązanego 137

3.2.2. Tytuł wykonawczy 141

3.3. Środki egzekucyjne w postępowaniu egzekucyjnym

z obowiązku ochrony zabytków i opieki nad zabytkami 145

3.3.1. Środki egzekucji obowiązku ochrony zabytków

i opieki nad zabytkami o charakterze

niepieniężnym 146

3.3.1.1. Grzywna w celu przymuszenia 147

3.3.1.2. Wykonanie zastępcze 150

3.3.1.3. Odebranie rzeczy ruchomej 154

3.3.1.4. Odebranie nieruchomości 155

3.3.1.5. Przymus bezpośredni 157

3.3.2. Środki egzekucji obowiązku ochrony zabytków

i opieki nad zabytkami o charakterze pieniężnym 160

3.4. Zbieg egzekucji 161

3.5. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego 164

3.5.1. Zawieszenie postępowania 165

3.5.2. Umorzenie postępowania 166

Rozdział IV

Praktyka egzekwowania nadzoru

konserwatorskiego – wyniki badań ankietowych 171

4.1. Egzekucja nadzoru konserwatorskiego 171

4.1.1. Postępowania egzekucyjne prowadzone przez WKZ 172

4.1.2. Stosowane środki egzekucyjne 175

4.1.3. Rodzaje zabytków poddawanych egzekucji 176

4.1.4. Współpraca WKZ z innymi organami i instytucjami

kultury w ramach wykonywanych czynności

egzekucyjnych 177

4.1.5. Wnioski 178

Rozdział V

Mediacja w administracyjnoprawnej

ochronie zabytków 181

5.1. Rola mediacji w postępowaniach z zakresu ochrony

zabytków i opieki nad zabytkami 181

5.1.1. Pojęcie i cele mediacji 184

5.2. Mediacja w aktach prawnych UNESCO 188

5.3. Mediacja w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym

z obowiązku ochrony zabytków i opieki nad zabytkami 192

5.3. Prognoza oceny skutków zastosowania mediacji

w postępowaniach egzekucyjnych z obowiązku ochrony

zabytków i opieki nad zabytkami 197

5.4. Wykorzystanie instytucji mediacji w systemach prawnych

wybranych państw Europy Wschodniej 201

5.4.1. System rosyjski 203

5.4.2. System białoruski 206

5.4.3. System mołdawski 207

Rozdział VI

Perspektywy ochrony dziedzictwa kulturowego 209

6.1. Wyzwania nowoczesnego patriotyzmu w dziedzinie

ochrony zabytków i opieki nad zabytkami 209

6.2. Kierunki zmian w polskim prawie ochrony dziedzictwa 216

Zakończenie 221

Wykaz źródeł prawa 233

Orzecznictwo 239

Wykaz literatury 243

Załączniki 259

Załącznik nr 1. Wykaz aktualnie obowiązujących

wojewódzkich programów ochrony zabytków 259

Załącznik nr 2. Wykaz porozumień zawartych pomiędzy

wojewódzkimi konserwatorami zabytków a wójtami,

burmistrzami oraz prezydentami miast w sprawie

powierzenia prowadzenia niektórych zadań z zakresu

właściwości wojewódzkiego konserwatora zabytków 261

Załącznik nr 3. Wykaz porozumień zawartych pomiędzy

wojewódzkimi konserwatorami zabytków a starostami

lub zarządami powiatów w sprawie powierzenia

prowadzenia niektórych zadań z zakresu właściwości

wojewódzkiego konserwatora zabytków 269

Spis tabel i rysunków 273