Opis

Polskie Tradycje Ezoteryczne 1890–1939. Tom IV. Źródła i dokumenty

Autorzy: Diana Oboleńska (red.)

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Niniejsza publikacja to czwarty tom specjalnego wydania serii „Światło i Ciemność”, ukazującego się pod wspólnym tytułem Polskie tradycje ezoteryczne 1890–1939. Cykl obejmuje studia na temat dziejów polskiego ezoteryzmu, począwszy od schyłku XIX wieku aż po wybuch II wojny światowej. Intencją jego autorów było przedstawienie najważniejszych aspektów działalności polskich przedwojennych środowisk ezoterycznych. Te pionierskie, zespołowe badania, prowadzone w latach 2016–2019, były możliwe dzięki grantowi Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.

Czwarty tom edycji, Źródła i dokumenty, zawiera naukowo opracowany wybór tekstów, które dopełniają studia prezentowane w poprzednich trzech tomach. Najczęściej są to materiały wcześniej niepublikowane lub trudno dostępne. W imponującym pod względem objętości i zawartości zbiorze archiwaliów pozyskanych podczas badań nad polskim ezoteryzmem starano się zmieścić nie tylko najważniejsze dokumenty statutowe czy teksty programowe, lecz także materiały możliwie najpełniej ilustrujące wielowymiarowość tego zjawiska.

SPIS RZECZY

Uwagi redakcyjne . . . . . . . . . . . . . . 11

Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . 11

D i a n a O b o l e ń s k a, „Każdy wiek wielki miał prawdy

ołtarze” – o źródłach i dokumentach polskich

ezoteryków . . . . . . . . . . . . . . 14

TEOZOFIA

I z a b e l a T r z c i ń s k a, Dzieje polskiej teozofii

w dokumentach z lat 1909–1933 . . . . . . . . 27

I. Polskie Stowarzyszenie Teozoficzne . . . . . . . 30

1. List Kazimierza Stabrowskiego do A. Gagarina,

15 lipca 1909 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

2. List A. Gagarina do członków Polskiego

Stowarzyszenia Teozoficznego,

7 października 1909 r. . . . . . . . . . . . . . . . 33

3. List A. Gagarina do Kazimierza Stabrowskiego,

2 grudnia 1909 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

II. Polskie Towarzystwo Teozoficzne na Śląsku

Cieszyńskim . . . . . . . . . . . . . . 39

1. Statut Polskiego Towarzystwa Teozoficznego

na Śląsku Cieszyńskim, 1919 r. . . . . . . . . . . 39

2. Dr Drzewiecki, Okkultystyczne wpływy

pokarmów mięsnych, 1921 r. . . . . . . . . . . . 43

3. Zgromadzenia Teozoficzne, 1927 r. . . . . . . . 47

III. Polskie Towarzystwo Teozoficzne

w latach 1921–1933 . . . . . . . . . 48

1. Statut Polskiego Towarzystwa Teozoficznego,

1921 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

2. O celach Towarzystwa Teozoficznego, 1921 r. . . 55

3. Regulamin zewnętrzny Ogniska Czynu, 1921 r. . . 59

4. Ankieta Ogniska Czynu . . . . . . . . . . . . . . 61

5. Regulamin Ogniska radomskiego przyjęty

17 kwietnia 1924 r. w kole radomskim przed

zawiązaniem Ogniska . . . . . . . . . . . . . . 62

6. Teozof a naród, 1924 r. . . . . . . . . . . . . . . 63

7. Protokół dorocznego zjazdu P[olskiego]

T[owarzystwa] T[eozoficznego], maj 1925 r. . . 65

8. O kolonii letniej Polsk.[iego] Tow.[arzystwa]

Teozoficznego, 1925 r. . . . . . . . . . . . . . . 71

9. Zakon Gwiazdy na Wschodzie, 1928 r. . . . . . 77

10. Liturgja Liberalnego Kościoła Katolickiego,

1929 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

11. Anna Besant, Modlitwa pokoju, 1932 r. . . . . . 81

12. List okrężny Eweliny Karasiówny do członków

Polskiego Towarzystwa Teozoficznego

po śmierci Annie Besant, 1933 r. . . . . . . . . . 82

ANTROPOZOFIA

M o n i k a R z e c z y c k a , K a t a r z y n a Arciszewska‑

To m c z a k, D i a n a O b o l e ń s k a, Dzieje polskiej

antropozofii w dokumentach z lat 1913–1938 . . . 87

I. Ruch antropozoficzny na ziemiach polskich w latach

1913–1923 . . . . . . . . . . . . . . 91

1. Rzut zasad Towarzystwa Antropozoficznego,

1913 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

2. List Henryka Kunzeka do dr. Rudolfa Steinera,

9 grudnia 1917 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

3. List Henryka Kunzeka do dr. Rudolfa Steinera,

1918 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98

4. Historia ruchu antropozoficznego we Lwowie,

1924 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

5. List Luny Drexler do dr. Rudolfa Steinera,

28 września 1923 r. . . . . . . . . . . . . . . . . 104

II. Polskie Towarzystwo Antropozoficzne

w latach 1923–1938 . . . . . . . . . . . 106

1. List Luny Drexler do Zarządu Powszechnego

Towarzystwa Antropozoficznego w Dornach,

19 grudnia 1923 r. . . . . . . . . . . . . . . . . 106

2. Dokumenty rejestrowe Polskiego Towarzystwa

Antropozoficznego, 1924 r. . . . . . . . . . . . . 108

2.1. Pismo Tymczasowego Zarządu

Lwowskiego Koła Polskiego Towarzystwa

Antropozoficznego do Dyrekcji Policji

we Lwowie, 2 kwietnia 1924 r. . . . . . . . 108

2.2. Pismo w sprawie założycieli Polskiego

Towarzystwa Antropozoficznego,

14 kwietnia 1924 r. . . . . . . . . . . . . . 110

2.3. Statut Polskiego Towarzystwa

Antropozoficznego (Koło miejscowe

we Lwowie), 1924 r. . . . . . . . . . . . . 112

2.4. Pismo założycieli Polskiego Towarzystwa

Antropozoficznego (Koło Lwowskie)

w sprawie pełnienia dokumentów,

15 maja 1924 r. . . . . . . . . . . . . . . . 119

2.5. Upoważnienie Zarządu Polskiego

Towarzystwa Antropozoficznego

w Krakowie do założenia koła PTA

we Lwowie, 19 maja 1924 r. . . . . . . . . 120

2.6. Potwierdzenie rejestracji Polskiego

Towarzystwa Antropozoficznego

(Koło Lwowskie), 25 maja 1924 r. . . . . . 121

2.7. Statut Polskiego Towarzystwa

Antropozoficznego, 1929 r. . . . . . . . . . 123

3. O pracy w Kole Krakowskim Polskiego

Towarzystwa Antropozoficznego

od października 1925 r. do lutego 1927 r. . . . . 127

4. Sprawozdanie Warszawskiego Koła Polskiego

Towarzystwa Antropozoficznego

na dzień 5 marca 1927 r. . . . . . . . . . . . . . 133

5. Program Zjazdu Polskiego Towarzystwa

Antropozoficznego, Warszawa

23–29 października 1929 r. . . . . . . . . . . . . 136

6. Faksymile kart członkowskich, biletów wstępu

na wykłady, zaproszeń z lat 1913–1929 . . . . . 139

7. Sprawozdanie z działalności PTA

w latach 1931–1932 . . . . . . . . . . . . . . . 143

8. Komunikat I, listopad 1938 r. . . . . . . . . . . . 148

SPIRYTYZM I MEDIUMIZM

Anna M i k o ł e j k o, Religijne i naukowe interpretacje

zjawisk spirytystycznych . . . . . . . . . . 163

1. Ks. Adam Kacper Jakubowski, Kilka uwag

w zastosowaniu do obrotów stołowych, wypukiwań

i magnetyzmu zwierzęcego, 1853 r. . . . . . . . 167

2. Bronisław Trentowski, O harcach i bredniach

duchów stołowych, 1853 r. . . . . . . . . . . . . 175

3. Julian Ochorowicz, Kwestya „medyumizmu”,

1897 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192

4. Ludwik Krzywicki, Medyumizm, 1894 r. . . . . 208

5. Ks. Władysław Michał Dębicki, Koniec

wieku XIX‑go

pod względem umysłowym.

Charakterystyka znamion szczególnych, 1895 r. . 220

INNE FORMACJE EZOTERYCZNE

A g a t a Ś w i e r z o w s k a, Projekty przemiany

człowieka, ludzkości, świata . . . . . . . . 235

I . A g a t a Ś w i e r z o w s k a , Ognisko Badań

Ezoterycznych i Metapsychicznych (OBEiM) 239

1. Mieczysław Geniusz, Ognisko Badań

Ezoterycznych i Metapsychicznych, 1910 r. . . . 241

2. Mieczysław Geniusz, „Celem światów

szlachetnienie”. Wezwanie Zwolenników

zawiązania Sieci Ezoterycznej (SE) i założenia

Ogniska Badań Ezoterycznych

i Metapsychicznych (OBEiM), 1912 r. . . . . . . 245

3. Zarys Ustaw Sieci Ezoterycznej (SE) i Ognisk

Badań Ezoterycznych i Metapsychicznych

(OBEiM), 1912 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . 253

4. A g a t a Ś w i e r z o w s k a, Komentarz z epoki:

List Wincentego Lutosławskiego

do Mieczysława Geniusza, 12 czerwca 1914 r. . 261

II. A g a t a Świ e r z ows k a, Bractwo Odrodzenia

Narodowego (BON) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266

1. List Józefa Chobota do Wincentego

Lutosławskiego, 18 maja 1921 r. . . . . . . . . . 269

2. Józef Chobot, BON. Do Sióstr i Braci

w Narodzie!, 1925 r. . . . . . . . . . . . . . . . 276

3. Statut Bractwa Odrodzenia Narodowego,

1925 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279

4. Józef Chobot, Program praktyczny BON,

1925 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294

III. A g a t a Ś w i e r z o w s k a , Towarzystwo

Metapsychiczne (Parapsychiczne)

im. Juljana Ochorowicza we Lwowie 302

1. Józef Świtkowski, Co oznaczają zjawiska

parapsychiczne, 1937 r. . . . . . . . . . . . . . . 306

2. Statut Towarzystwa Metapsychicznego

im. Juljana Ochorowicza we Lwowie, 1924 r. . . 315

MASONERIA

I. Ta d e u s z C e g i e l s k i, Początki i uznanie Wielkiej

Loży Polski Polacy Zjednoczeni . . . . . . . . 333

1. List Andrzeja i Mieczysława Bartoszkiewicza,

15 maja 1923 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338

2. Aneks: Odrodzenie Wolnomularstwa w Polsce

niepodległej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340

3. Uznanie Stowarzyszeń/Potęg Masońskich –

Wielka Loża Narodowa Polski . . . . . . . . . . 341

3.1. Dekret Rady Najwyższej 33° RSDU Polski

uznający Wielką Lożę Narodową Polski

Polacy Zjednoczeni,

15 października 1924 r. . . . . . . . . . . . 342

3.2. Wielka Loża Narodowa Polski do Wielkiej

Loży Włoch w sprawie odwołania dyplomu

uznania wystawionego dla WLNP

przez tę obediencję

w dn. 1 października 1921 r.

ze względu na uzyskanie dyplomu

od Rady Najwyższej,

24 listopada 1924 r. . . . . . . . . . . . . . 344

3.3. Wielka Loża Narodowa Polski Polacy

Zjednoczeni do Wielkiego Wschodu

Belgii, 18 grudnia 1925 r. . . . . . . . . . . 346

3.4. Wielka Loża Francji do Wielkiego Wschodu

Belgii w sprawie uznania Wielkiej Loży

Narodowej Polski, 14 września 1925 r. . . . 350

3.5. AMI do Wielkiego Wschodu Belgii

w sprawie uznania Wielkiej Loży

Narodowej Polski, 5 listopada 1925 r. . . . 352

3.6. Wielka Loża Narodowa Polski

do Wielkiego Wschodu Belgii w sprawie

regularności polskiej obediencji,

3 lipca 1925 r. . . . . . . . . . . . . . . . . 354

II. Ta d e u s z C e g i e l s k i, Podstawy programowe

Wielkiej Loży Polski Polacy Zjednoczeni, później:

Wielkiej Loży Narodowej Polski . . . . . . . 357

1. Statut Ogólny Związku W[olnych] M[ularzy],

fragment, około 1920 r. . . . . . . . . . . . . . . 359

2. Konstytucja Wielkiej Loży Narodowej Polacy

Zjednoczeni, fragment, Warszawa 1928 r. . . . . 363

III. Ta d e u s z C e g i e l s k i, Rytuały Wielkiej Loży

Narodowej Polski . . . . . . . . . . . . 373

1. „Vademecum” dla Ucznia, fragment,

około 1928 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374

2. Rytuał i nauka Loży Mistrzów Tajnych,

IV Stopnia Wolnomularstwa Obrządku

RSDU, fragmenty . . . . . . . . . . . . . . . . . 397

Spis ilustracji . . . . . . . . . . . . . 414

Indeks osób . . . . . . . . . . . . . . 417

W naszej ofercie posiadamy pozostałe tomy z tej serii, które są do nabycia i które można kupować pojedynczo lub w komplecie wszystkie pięć tomów – wówczas z dodatkowym rabatem. Zapraszamy do zakupów. Seria obejmuje:

– Polskie Tradycje Ezoteryczne 1890–1939. Tom I. Teozofia i antropozofia

– Polskie Tradycje Ezoteryczne 1890–1939. Tom II. Formacje, ludzie, idee

– Polskie Tradycje Ezoteryczne 1890–1939. Tom III. Masoneria

– Polskie Tradycje Ezoteryczne 1890–1939. Tom IV. Źródła i dokumenty

– Polish Esoteric Traditions 1890–1939. Selected Issues

W komplecie:

– Polskie Tradycje Ezoteryczne 1890–1939 – tomy I – V