Powszechna Organizacja „Służba Polsce” w województwie gdańskim w latach 1948–1955 – edukacja i indoktrynacja młodzieży

Opis

Powszechna Organizacja „Służba Polsce” w województwie gdańskim w latach 1948–1955 – edukacja i indoktrynacja młodzieży

 Autor: Paweł Śpica

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Książka jest poświęcona działalności Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” w województwie gdańskim ze szczególnym uwzględnieniem aspektów pedagogicznych jej funkcjonowania. Organizacja została utworzona na mocy ustawy o powszechnym przysposobieniu zawodowym, wychowaniu fizycznym i przysposobieniu wojskowym młodzieży oraz o organizacji spraw kultury fizycznej i sportu z dnia 25 lutego 1948 r. Członków i członkinie PO „SP” – w nawiązaniu do przedwojennych Junackich Hufców Pracy – nazywano junakami i junaczkami.

Spis treści
Wprowadzenie .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 7
Ogólnopolskie i lokalne uwarunkowania powstania i działalności
Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” . . . . . . . . . . . . 25
Sytuacja polityczna, ekonomiczna i społeczna w Polsce
w latach 1945–1956 .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 25
Województwo gdańskie – powstanie i przemiany
społeczno‑gospodarcze
po II wojnie światowej . . . . . . . . . 40
Młodzież i organizacje młodzieżowe w planie komunistycznej przebudowy
społeczeństwa polskiego w kraju i na Wybrzeżu Gdańskim .    .    .    .    .    . 54
Geneza, cele działalności i likwidacja PO „SP” . . . . . . . . . 64
Struktura organizacyjna Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”
w województwie gdańskim .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 80
Komenda Wojewódzka PO „SP” Gdańsk – powstanie, organizacja,
likwidacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Komendy powiatowe, gminne i hufce . . . . . . . . . . . . 101
Organizacja komend powiatowych . . . . . . . . . . . . 101
Organizacja i statystyka komend gminnych i hufców . . . . . . 106
Stan liczebny, pochodzenie społeczne, wykształcenie
i przynależność organizacyjna junaków objętych obowiązkiem
PO „SP” w hufcach . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Brygady .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 127
Lokalizacja i profil działalności brygad podległych
KW PO „SP” Gdańsk (1948–1953) . . . . . . . . . . . . 127
Brygady województwa gdańskiego pod zarządem Komendy
Zgrupowania Brygad PO „SP” Gdańsk (1953–1954) i w schyłkowej
fazie działalności KW PO „SP” Gdańsk (1955) . . . . . . . . 147
Kadra Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” w województwie
gdańskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Polityka personalna w pierwszych latach aktywności
KW PO „SP” Gdańsk .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 159
Struktura wiekowa, pochodzenie społeczne i przynależność
organizacyjna pracowników PO „SP” w województwie gdańskim . . . 162
Kwalifikacje, szkolenia, oceny .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 170
Edukacja i indoktrynacja młodzieży w hufcach Powszechnej Organizacji
„Służba Polsce” w województwie gdańskim . . . . . . . . . . . 181
Działalność szkoleniowa i jej ideologiczny charakter . . . . . . . 181
Cele i charakterystyka programów szkoleniowych . . . . . . . 181
Treści ideologiczne i propagandowe pogadanek .    .    .    .    .    .    .    . 196
Zalecenia metodyczne a praktyka prowadzenia zajęć . . . . . . 202
Teoria i praktyka prowadzenia zajęć .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 211
Przysposobienie wojskowe . . . . . . . . . . . . . . 211
Wychowanie fizyczne . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Przysposobienie rolnicze . . . . . . . . . . . . . . . 229
Działalność kulturalno‑oświatowa
. . . . . . . . . . . . . 246
Praca świetlicowa . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Zespoły artystyczne .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 251
Czytelnictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
Prace społeczne i ich funkcje .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 265
Szkolenie i praca młodzieży w brygadach Powszechnej Organizacji
„Służba Polsce” na Wybrzeżu Gdańskim . . . . . . . . . . . . 276
Werbunek i organizacja życia w brygadach . . . . . . . . . . 276
Baza lokalowa, warunki higieniczne i sanitarne w miejscach
zakwaterowania brygad .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 285
Warunki pracy i wypadkowość . . . . . . . . . . . . . . 296
Przysposobienie zawodowe . . . . . . . . . . . . . . . 306
Edukacyjne i polityczno‑ideologiczne
aspekty działalności brygad .    .    . 312
Szkolenie polityczne, wojskowe i wychowanie fizyczne – cele,
założenia programowe i zalecenia metodyczne . . . . . . . . 312
Realizacja założeń programowych w systemie szkoleń
i w pozaszkoleniowej działalności brygad .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 321
Prasa, społeczeństwo, kadra i młodzież wobec Powszechnej Organizacji
„Służba Polsce” w województwie gdańskim . . . . . . . . . . . 331
Prasa gdańska a kształtowanie wizerunku organizacji junackiej .    .    .    . 331
Społeczeństwo województwa gdańskiego wobec obowiązku
członkostwa młodzieży w PO „SP” . . . . . . . . . . . . . 338
Stosunek kadry do junaków i pracy w PO „SP” . . . . . . . . . 350
Stosunek junaków do PO „SP” . . . . . . . . . . . . . . 356
Podsumowanie .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 367
Aneksy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
Aneks 1. Hufce PO „SP” na terenie poszczególnych komend
powiatowych i miejskich . . . . . . . . . . . . . . . . 377
Aneks 2. Wykaz adresów siedzib Komend Powiatowych (Miejskich)
PO „SP” w województwie gdańskim .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 394
Aneks 3. Biogramy komendantów wojewódzkich PO „SP” Gdańsk .    .    . 395
Wykaz skrótów .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 399
Wykaz schematów, tabel i wykresów .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 402
Bibliografia .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 406
Indeks osób .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    .    . 427
Indeks nazw miejscowych i geograficznych . . . . . . . . . . . 435