Zasady prawa ochrony dziedzictwa kultury w orzecznictwie sądów administracyjnych

Opis

Zasady prawa ochrony dziedzictwa kultury w orzecznictwie sądów administracyjnych

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Autor: Małgorzata Joanna Węgrzak

„Od kilku lat w doktrynie dają się coraz silniej słyszeć głosy postulujące wyodrębnienie prawa dziedzictwa kultury w osobną, kompleksową gałąź prawa. Z uznaniem należy powitać pierwszą w literaturze polskiej, a jedną z nielicznych w skali światowej, próbę zweryfikowania zasadności tego postulatu, przynajmniej pod kątem możliwości wyodrębnienia zasad prawa dziedzictwa kulturowego”.

Z recenzji prof. Piotra Steca

„Podjęta przez autorkę tematyka dotyczy problemu doniosłego poznawczo z punktu widzenia praktyki prawniczej. Przedstawienie zagadnienia zasad prawa w aspekcie zasad prawa ochrony dziedzictwa kultury wydaje się niezwykle interesujące. Temat realizowany jest z wielu perspektyw. Autorka  w swojej pracy dostrzegła, przedstawiła i przedyskutowała wiele ważkich kwestii teoretycznych, wynikających z orzecznictwa, ustawodawstwa i literatury. Z uznaniem należy przyjąć, że podjęła trud przygotowania pracy o takim charakterze. Dokonane przez autorkę ustalenia mogą zainteresować zarówno teoretyków prawa, jak również osoby zajmujące się prawem ochrony dziedzictwa kultury w praktyce. Pracę uważam za inspirującą i oceniam ją wysoko ”.

Z recenzji prof. Sławomira Tkacza

Spis treści

Wykaz skrótów . . 9

Wstęp . . . 13

ROZDZIAŁ 1

Prawo ochrony dziedzictwa kultury . .. 21

Uwagi wprowadzające . . 21

1.1. Kształtowanie się prawa ochrony dziedzictwa kultury . .. 22

1.2. Prawo ochrony dziedzictwa kultury jako kompleksowa gałąź prawa . . 37

1.3. Miejsce prawa ochrony dziedzictwa kultury w systemie prawa .  38

1.4. Kryteria wyodrębnienia prawa ochrony dziedzictwa kultury

jako gałęzi prawa .  . 42

1.4.1. Kryterium celu i przedmiotu regulacji (przedmiotu ochrony) . . 43

1.4.1.1. Przedmiot regulacji w prawie krajowym .  43

1.4.1.2. Przedmiot regulacji

w prawie międzynarodowym i europejskim .  54

1.4.1.3. Wartości dziedzictwa kultury . . 59

1.4.2. Kryterium własnych metod regulacji . . 65

1.4.3. Kryterium podmiotów, do których adresowane są normy prawne . 66

1.4.4. Kryterium własnej teorii i źródeł prawa . . 70

1.4.5. Kryterium wydzielonej części ogólnej, kryterium formy kodyfikacji

i kryterium funkcjonalnego powiązania między normami . 74

1.4.6. Kryterium instytucjonalne oraz kryterium personalne . . 75

1.4.7. Kryterium badań naukowych i kryterium dydaktyczne . 76

1.4.8. Kryterium własnych zasad prawa . 77

Podsumowanie . .  . 82

ROZDZIAŁ 2

Zasady prawa w odniesieniu do prawa ochrony dziedzictwa kultury . . 85

Uwagi wprowadzające . . 85

2.1. Pojęcie zasady prawa w teorii prawa .  . 88

2.2. Koncepcja zasad prawa w ujęciu Ronalda Dworkina . .. 98

2.3. Cechy charakterystyczne zasad prawa . .. 103

2.4. Rodzaje zasad prawa i ich podziały . . 106

2.5. Legitymowanie zasad prawa . . 111

2.6. Funkcje zasad prawa . . . 114

Podsumowanie . 116

ROZDZIAŁ 3

Katalog zasad prawa ochrony dziedzictwa kultury . . 119

Uwagi wprowadzające  119

3.1. Zasada ochrony dziedzictwa kultury . 122

3.2. Zasada proporcjonalności . . . 130

3.3. Zasada praworządności . . . 136

3.4. Zasada zrównoważonego rozwoju . 138

3.5. Zasada ochrony własności . .141

3.6. Zasada dostępu do dziedzictwa kultury . . 151

3.7. Zasada dostępu do informacji . . 154

3.8. Zasada społecznej użyteczności dziedzictwa kultury . .156

3.9. Zasada zarządzania dziedzictwem kultury . . . 157

3.10. Zasada zmiany wartości użytkowej dziedzictwa kultury w czasie . 160

3.11. Zasada dyskrecjonalnej władzy organów konserwatorskich . 164

3.12. Zasada kontroli stanu zachowania dziedzictwa kultury . 171

3.13. Zasada finansowania przez dysponenta zabytku . . 176

3.14. Zasada finansowania ze środków publicznych . .177

3.15. Zasada ochrony integralności dziedzictwa kultury . . 182

3.16. Zasada przezorności .  . 184

3.17. Zasada kontroli wywozu zabytków za granicę . .. 186

3.18. Zasada prawdy obiektywnej .  . 188

3.19. Zasada własności Skarbu Państwa nowo odkrytych

zabytków archeologicznych przypadkowo znalezionych

albo pozyskanych w wyniku badań archeologicznych . .. 189

3.20. Zasady prawa Unii Europejskiej dotyczące dziedzictwa kultury .  191

Podsumowanie .. 198

ROZDZIAŁ 4

Wybrane zasady prawa ochrony dziedzictwa kultury

w orzecznictwie sądów administracyjnych . . 201

Uwagi wprowadzające . .. 201

4.1. Zasada ochrony dziedzictwa kultury . .. 202

4.2. Zasada proporcjonalności .  . . 222

4.3. Zasada praworządności .  . 229

4.4. Zasada zrównoważonego rozwoju .  . 232

4.5. Zasada ochrony integralności dziedzictwa kultury . . 233

4.6. Zasada kontroli stanu zachowania dziedzictwa kultury .. 238

4.7. Zasada dyskrecjonalnej władzy organów konserwatorskich . 243

4.8. Zasada ochrony własności . . 259

4.9. Zasada finansowania przez dysponenta zabytku

i zasada finansowania ze środków publicznych . . 264

Podsumowanie  . 268

Wnioski . .. 271

Źródła prawa . . . 279

Orzecznictwo .  . . 284

Literatura .  . 292

Pozostałe .306

Summary . . 307