Polityka morska Unii Europejskiej w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów morskich

Opis

Polityka morska Unii Europejskiej w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów morskich

Autor: Ernest Czermański, Aneta Oniszczuk-Jastrząbek, Barbara Pawłowska

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Niniejsza monografia podejmuje próbę usystematyzowania dotychczasowej wiedzy w dziedzinie polityki morskiej Unii Europejskiej poprzez zarysowanie czterech podstawowych jej obszarów – strategicznego, który wyznacza zakres i kierunek prowadzonej polityki morskiej, narzędziowego – poprzez wskazanie najważniejszych narzędzi, jakimi organy Unii Europejskiej posługują się, pro-wadząc politykę morską, środowiskowego – poprzez różnego rodzaju mechani-zmy zarządzania i ochrony obszarów morskich, oraz planistycznego – w postaci morskiego planowania przestrzennego, w ramach którego dokonywać się będzie zarządzanie obszarami i konfliktami w sposobach wykorzystywania zasobów morskich. Jednak ze względu na obszerność tych zagadnień szczególną uwagę poświęcono kontekstowi rozwoju transportu morskiego oraz ochrony środowi-ska morskiego.

Spis treści

Wykaz skrótów . 7

Wstęp . 11

1. Polityka morska Unii Europejskiej . 15

1.1. Koncepcja zrównoważonego rozwoju jako podstawa

polityki morskiej Unii Europejskiej . 15

1.2. Strategia niebieskiego wzrostu (Blue growth) . 26

1.3. Zintegrowana polityka morska Unii Europejskiej . 38

1.4. Strategie rozwoju dla poszczególnych basenów mórz . 54

2. Zarządzanie obszarami morskimi w Unii Europejskiej . 69

2.1. Kierunki działań i narzędzia zarządzania

środowiskiem morskim w Unii Europejskiej . 69

2.2. Niebieski wzrost a cele polityki transportowej Unii Europejskiej . 75

2.3. Odnawialna energia mórz i oceanów w inicjatywach Unii Europejskiej . 79

2.4. Europejskie fundusze inwestycyjne i strukturalne . 90

2.5. Program „Horyzont 2020” . 94

2.6. Europejski Fundusz Morski i Rybacki . 98

2.7. Program LIFE . 101

2.8. Program COSME . 106

3. Morskie obszary chronione . 112

3.1. Reguły ochrony środowiska morskiego sprzed wdrożenia

dyrektywy dotyczącej morskich obszarów chronionych . 112

3.2. Dyrektywa dotycząca morskich obszarów chronionych . 124

3.3. Geografia morskich obszarów chronionych w Unii Europejskiej . 131

3.3.1. Morze Bałtyckie – konwencja HELCOM . 131

3.3.2. Północno-wschodni Ocean Atlantycki – konwencja OSPAR . 135

3.3.3. Morze Śródziemne – konwencja barcelońska . 138

3.3.4. Morze Czarne – konwencja bukaresztańska . 140

3.3.5. Geograficzny zasięg sieci Natura 2000 . 143

3.4. Korzyści ekonomiczne morskich obszarów chronionych . 146

3.4.1. Korzyści ekonomiczne dla rybołówstwa . 147

3.4.2. Korzyści dla sektora turystycznego . 150

3.4.3. Korzyści gospodarcze dla innych sektorów niebieskiej gospodarki . 153

4. Morskie planowanie przestrzenne . 156

4.1. Ramy prawne morskiego planowania przestrzennego . 156

4.2. Istota morskiego planowania przestrzennego . 158

4.3. Użytkownicy mórz jako interesariusze

w procesie morskiego planowania przestrzennego . 161

4.4. Rodzaje i obszary konfliktów we wspólnym dzieleniu zasobów mórz . 164

4.5. Stan zaawansowania MSP w krajach Unii Europejskiej . 167

4.5.1. Polska . 168

4.5.2. Niemcy . 173

4.5.3. Szwecja . 175

4.5.4. Łotwa . 177

4.5.5. Estonia . 177

4.5.6. Finlandia . 181

4.5.7. Holandia . 183

4.5.8. Rumunia . 184

4.5.9. Podsumowanie – MSP w państwach członkowskich Unii Europejskiej . 187

Zakończenie . 193

Bibliografia . 197

Monografie, artykuły, raporty . 197

Akty prawne i inne . 201

Źródła internetowe . 207

Spis rysunków . 211

Spis tabel . 213