Należności budżetowe i ich egzekucja w jednostkach sektora finansów publicznych

Opis

Należności budżetowe i ich egzekucja w jednostkach sektora finansów publicznych z wzorami dokumentów (z suplementem elektronicznym)

Wydawca:  Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp z o.o.

autor: Jarosław Jurga

 

Jak prawidłowo wykazywać należności w księgach rachunkowych z uwzględnieniem zasad rachunkowości oraz specyfiki przepisów obowiązujących w sektorze finansów publicznych

– rzetelna wiedza podana w przystępny sposób.

Poradnik objaśnia całokształt problemów związanych z wyceną i ujęciem w księgach rachunkowych poszczególnych rodzajów należności, w tym w szczególności:

• obowiązki wynikające z prawa bilansowego w zakresie wyceny początkowej i ustalania odpisów aktualizujących należności oraz prawidłowego ujmowania tych wartości w księgach rachunkowych, ze szczególnym uwzględnieniem należności nieściągalnych i przedawnionych,
• rodzaje należności i ich ewidencję (w tym należności sporne i bezsporne, wymagalne i niewymagalne),
• klasyfikacja dochodów budżetowych i należności,
• powiązania ewidencji księgowej należności ze sprawozdawczością budżetową i finansową, prezentacja tych wartości w bilansie, informacji dodatkowej oraz w sprawozdaniach typu Rb,
• czynności egzekucyjne realizowane w dziale księgowym,
• ujęcie poszczególnych rodzajów odsetek od należności w księgach rachunkowych jednostki,
• zasady odpowiedzialności w zakresie zaniechania dochodzenia należności budżetowych.

Mocną stroną książki jest duża liczba przykładów liczbowych wraz ze schematami księgowań, gdzie zaprezentowano szerokie spektrum rzeczywistych problemów – od tych najprostszych po skomplikowane zagadnienia. Autor wzbogacił również publikację o przykładowe wzory dokumentów w tym: procedurę windykacji należności, rejestr działań upominawczych (wzory dokumentów w wersji edytowalnej dołączono dodatkowo w suplemencie elektronicznym).

Publikacja polecana zwłaszcza skarbnikom, głównym księgowym jednostek budżetowych i samorządowych, osobom odpowiedzialne za ewidencję bilansową, a także osobom uczestniczącym w egzekucji należności.

Spis treści

1. Należności w ujęciu księgowym 9

1.1. Uregulowania w ustawie o rachunkowości i rozporządzeniach 10

1.2. Zapisy stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości 13

1.3. Ewidencja należności 14

1.3.1. Ewidencja należności budżetowych 15

1.3.2. Ewidencja należności długoterminowych 18

1.3.3. Ewidencja należności z tytułu rozrachunków z pracownikami 20

1.3.4. Ewidencja należności w postaci zwrotu wydatków budżetowych 24

1.3.5. Ewidencja odpisów aktualizujących 25

1.3.6. Ewidencja należności wyrażonych w walucie obcej 28

1.3.7. Należności sporne i bezsporne 29

1.4. Odpisy aktualizujące należności 30

1.4.1. Odpisy aktualizujące należności w przyjętych zasadach (polityce)

rachunkowości 36

1.4.2. Odpisy aktualizujące należności w sprawozdawczości finansowej 38

1.4.3. Różnica między wykorzystaniem a rozwiązaniem odpisu

aktualizującego należności 41

1.4.4. Odpisy aktualizujące należności w sprawozdawczości budżetowej 42

1.5. Procedura realizacji odpisów aktualizujących należności 45

1.6. Należności wyrażone w walucie obcej 47

1.7. Zasada ostrożności w realizacji należności budżetowych 51

1.8. Należności nieściągalne i umorzone 52

1.8.1. Umorzenie należności 53

1.8.2. Należności przedawnione 58

1.8.3. Zwroty nadpłat – ujęcie i dokumentacja 60

2. Rodzaje należności i ich ewidencja. . . 63

2.1. Rozrachunki z pracownikami 63

2.2. Rozrachunki z kontrahentami 64

2.3. Rozrachunki z tytułu dochodów budżetowych 65

2.4. Szczególne zasady ewidencji należności 67

2.5. Należności sporne i bezsporne 71

2.6. Klasyfikacja roszczeń i należności wymagalnych 73

3. Klasyfikacja budżetowa dochodów budżetowych i należności 77

3.1. Dochody z tytułu odsetek 77

3.2. Dochody z tytułu najmu 78

3.3. Dochody z tytułu sprzedaży usług 78

3.4. Inne dochody realizowane przez jednostki budżetowe 78

4. Podstawowe i pozostałe przychody budżetowe w zakresie należności 81

4.1. Najem 81

4.2. Nadpłaty ZUS 82

4.3. Wyżywienie w stołówce szkolnej 82

5. Rodzaje należności w jednostkach budżetowych 85

5.1. Niepodatkowe należności publicznoprawne 85

5.2. Należności cywilnoprawne 87

5.3. Należności podatkowe 88

6. Powiązania należności ze sprawozdawczością budżetową i finansową 91

6.1. Zasady prezentowania należności w sprawozdawczości budżetowej 92

6.1.1. Sprawozdanie Rb-27 95

6.1.2. Sprawozdanie Rb-27S 99

6.1.3. Sprawozdanie Rb-27ZZ. . 110

6.1.4. Sprawozdanie Rb-34 115

6.1.5. Sprawozdanie Rb-34S 119

6.1.6. Sprawozdanie Rb-PDP 119

6.2. Zasady prezentowania należności w sprawozdawczości z operacji

finansowych 121

6.3. Prezentacja należności w sprawozdawczości finansowej 127

6.3.1. Bilans 128

6.3.2. Informacja dodatkowa do bilansu 135

6.3.3. Odpisy aktualizujące należności 137

6.3.4. Koszty uboczne w sprawozdawczości finansowej 140

7. Należności na przełomie lat budżetowych 143

8. Czynności egzekucyjne realizowane w dziale księgowym 149

8.1. Czynności przedegzekucyjne 150

8.2. Postępowanie egzekucyjne 152

8.2.1. Zasady postępowania egzekucyjnego 153

8.2.2. Podstawa wszczęcia postępowania egzekucyjnego 153

8.2.3. Egzekucja należności pieniężnych 154

8.2.4. Egzekucja obowiązków niepieniężnych 155

8.2.5. Uprawnienia i obowiązki organów egzekucyjnych 155

8.2.6. Ochrona zobowiązanego w postępowaniu egzekucyjnym 156

8.2.7. Koszty postępowania egzekucyjnego 157

8.2.8. Zakończenie postępowania egzekucyjnego 157

8.3. Wzór tytułu wykonawczego 158

8.4. Zasady wypełniania tytułu wykonawczego 161

8.5. Upomnienie 163

8.6. Procedura postępowania egzekucyjnego 165

9. Procedura umarzania należności 169

10. Rodzaje odsetek 179

10.1. Ujęcie odsetek w urządzeniach księgowych 179

10.2. Odsetki ustawowe 180

10.3. Odsetki kapitałowe wynikające z czynności prawnej 181

10.4. Odsetki ustawowe za opóźnienie 182

10.5. Maksymalne odsetki za opóźnienie 182

10.6. Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych 183

10.7. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych 184

10.8. Podwyższone odsetki od zaległości podatkowych 185

10.9. Obniżone odsetki od zaległości podatkowych 186

11. Zaliczanie wpłaty dłużnika na poczet spłat raty długu oraz na spłatę

odsetek 187

11.1. Zaliczanie wpłaty z tytułu należności cywilnoprawnych 187

11.2. Zaliczanie wpłaty z tytułu należności publicznoprawnych 189

12. Zasady określania terminu płatności odsetek 191

13. Odpowiedzialność w zakresie zaniechania dochodzenia należności

budżetowych 193

14. Zagadnienia problemowe 197

14.1. Jak ująć w ewidencji księgowej śmierć dłużnika? 197

14.2. Jednostka nalicza odsetki ustawowe za opóźnienie. Czy wpłaty należy

zaliczać w pierwszej kolejności na zaspokojenie zaległych należności

ubocznych oraz zaległych świadczeń głównych? 199

14.3. Czy jeżeli koszt wysyłki wezwania do zapłaty przewyższa koszt

naliczonych odsetek, to czy gmina ma obowiązek wystosowania

takiej informacji? 200

14.4. Jaki jest termin przedawnienia odsetek? 201

14.5. Czy można umorzyć należność na podstawie sporządzonego protokołu

z kalkulacją dokumentującą, że koszty dochodzenia i egzekucji

przewyższają należność? 202

14.6. Czy koszty egzekucyjne powinny być przypisane (jeżeli tak, to kiedy)?

W jakim terminie gmina powinna zapłacić za koszty egzekucyjne? 203

15. Wzory 205

15.1. Procedura windykacji należności 205

15.2. Upomnienie 211

15.3. Rejestr działań upominawczych 213

15.4. Wniosek o umorzenie należności pieniężnej 215

15.5. Porozumienie w sprawie ulgi w spłacie należności pieniężnej polegającej

na rozłożeniu na raty 216

Wykaz aktów prawnych 219

Spis schematów ewidencji księgowej 221

Spis rysunków 223