Najnowsze strategie diagnostyki i leczenia nAMD

Opis

Biblioteka Okulisty Praktyka. Tom 10,

Najnowsze strategie diagnostyki i leczenia nAMD

autorzy: Robert Rejdak (red.), Marek Rękas (red.)

wydawca: VM Media Sp z o.o. VM Group sp.k. (Grupa Via Medica)

Oddajemy w Państwa ręce kolejne, poszerzone wydanie książki z cyklu Biblioteka okulisty praktyka, która jest poświęcona bardzo aktualnej tematyce — zwyrodnieniu plamki związanym z wiekem (AMD, age-relatedmacular degeneration).
Zwyrodnienie plamki związane z wiekem należy do głównych przyczyn nieodwracalnej ślepoty w krajach rozwiniętych i stanowi problem medyczny i społeczny. Szacuje się, że liczba chorych na AMD będzie wzrastać, co wiąże się ze starzeniem się społeczeństw. Stąd choroba ta zyskała miano epidemii ślepoty XXI wieku. Chociaż ukazało się już wiele wydawnictw na ten temat, rozwój tej dziedziny okulistyki jest tak szybki, że nasza wiedza wymaga ciągłej aktualizacji. Pojawiły się i rozwinęły nowe metody diagnostyczne, na przykład angioOCT. Ciągle trwają prace nad optymalizacją leczenia, to znaczy wyborem najbardziej skutecznych schematów terapeutycznych zapewniających maksymalne efekty przy jak najmniejszym obciążeniu chorego i systemu. Ponadto nowością jest wprowadzenie Programu Lekowego w leczeniu wysiękowej postaci AMD. Program jest bardzo korzystny dla pacjenta i pozwala zakwalifikować chorego na bardzo wczesnych etapach choroby. Ponadto w porównaniu z wcześniejszymi zasadami (JGP B02) obniżono o 5 lat wiek, od którego NFZ finansuje terapię (tzn. od 45 lat). Jest to dobra wiadomość dla najmłodszej grupy wiekowej chorych na AMD, którzy jeszcze są bardzo aktywni zawodowo. Program Lekowy gwarantuje też ciągłość świadczenia. Zmiana zasad finansowania/refundacji spowodowała, że liczba ośrodków leczących wysiękową postać AMD w sposób bezpłatny dla pacjenta znacznie się zwiększyła.
Podjęliśmy trud przekazania Państwu najważniejszych zagadnień dotyczących patogenezy, nowoczesnej diagnostyki i terapii wysiękowej postaci AMD. Wszyscy autorzy są lekarzami praktykami, na co dzień leczącymi pacjentów z AMD. Pisali swoje rozdziały z myślą o kolegach okulistach. Stąd staraliśmy się przedstawić możliwie szeroko różne aspekty związane z wysiękową postacią AMD, w tym również kryteria Programu Lekowego. Poruszyliśmy także aspekty psychologiczne tej choroby, która jest nie tylko obciążająca dla pacjenta i jego rodziny, ale w szerszym wymiarze dla całego społeczeństwa.

prof. dr hab. n. med. Robert Rejdak
Prezes Stowarzyszenia Chirurgów Okulistów Polskich
Prorektor ds. Umiędzynarodowienia i Cyfryzacji
Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
prof. dr hab. n. med. Marek Rękas
Konsultant Krajowy ds. Okulistyki

Spis treści

Wstęp 1

Robert Rejdak, Marek Rękas

1. Etiologia i patogeneza zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem 3

Anna Święch

1.1. Etiologia 3

1.1.1. Czynniki niemodyfikowalne 4

1.1.2. Czynniki modyfikowalne 5

1.2. Patogeneza 7

2. Diagnostyka zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem 10

2.1. Wstęp 10

Katarzyna Michalska-Małecka, Justyna Sierocka-Stępień

2.2. Postaci zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem 10

Katarzyna Michalska-Małecka, Justyna Sierocka-Stępień

2.2.1. Postać niewysiękowa 11

2.2.2. Postać wysiękowa 11

2.3. Diagnostyka 12

Katarzyna Michalska-Małecka, Justyna Sierocka-Stępień

2.4. Test Pelli-Robson 12

Katarzyna Michalska-Małecka, Justyna Sierocka-Stępień

2.5. Test Amslera 14

Katarzyna Michalska-Małecka, Justyna Sierocka-Stępień

2.6. Badanie dna oka 16

Katarzyna Michalska-Małecka, Justyna Sierocka-Stępień

2.7. Optyczna koherentna tomografia komputerowa 18

Katarzyna Michalska-Małecka, Dorota Śpiewak

2.7.1. Niewysiękowa postać AMD 19

2.7.2. Wysiękowa postać AMD 21

2.8. Autofluorescencja 27

Katarzyna Michalska-Małecka, Patrycja Wycisło-Gawron

2.8.1. Niewysiękowa postać AMD 28

2.8.2. Wysiękowa postać AMD 29

2.9. Angiografia fluoresceinowa 30

Katarzyna Michalska-Małecka, Patrycja Wycisło-Gawron

2.9.1. Niewysiękowa postać AMD 31

2.9.2. Wysiękowa postać AMD 32

2.10. Angiografia indocyjaninowa 34

Katarzyna Michalska-Małecka, Patrycja Wycisło-Gawron

2.10.1. Niewysiękowa postać AMD 36

2.10.2. Wysiękowa postać AMD 36

2.11. Mikroperymetria 41

Katarzyna Michalska-Małecka, Piotr Gościniewicz

2.11.1. Mikroperymetria w okulistyce 41

2.11.2. Przebieg badania mikroperymetrycznego 42

2.11.3. Mikroperymetria u pacjentów z AMD 42

2.11.4. Przykłady kliniczne zastosowania mikroperymetrii

u pacjentów z AMD 43

2.11.5. Podsumowanie 47

2.12. Angio-OCT — nowoczesne metody diagnostyki zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem 48

Joanna Moneta-Wielgoś, Joanna Gołębiewska

3. Psychologiczne aspekty funkcjonowania chorego na zwyrodnienie plamki związane z wiekiem 57

Katarzyna Szymona-Pałkowska

3.1. Wstęp 57

3.2. Omówienie sfery kognitywnej (poznawczej) 57

3.3. Omówienie sfery emocjonalno-afektywnej 59

3.3.1. Subiektywna ocena widzenia i reakcja na diagnozę 60

3.4. Jakość życia w AMD 62

3.5. Aspekty społeczne AMD 65

3.6. Wsparcie w AMD 65

3.7. Podsumowanie 66

4. Leczenie suchej postaci AMD 70

Anna Matysik-Woźniak, Małgorzata Ozimek, Robert Rejdak

4.1. Wstęp 70

4.2. Dieta i suplementy diety 70

4.3. Styl życia 73

4.4. Nowe terapie 73

4.4.1. Laseroterapia 73

4.5. Perspektywy leczenia suchej postaci AMD 77

4.5.1. Transplantacje komórek 77

4.5.2. Substancje działające przeciwko układowi dopełniacza 77

4.5.3. Substancje działające przeciwko amyloidowi 78

4.5.4. Substancje o właściwościach neuroprotekcyjnych i przeciwzapalnych 78

4.5.5. Substancje wpływające na metabolizm witaminy A 78

4.5.6. Substancje poprawiające przepływ krwi w naczyniówce 79

5. Leczenie wysiękowej postaci AMD za pomocą doszklistkowych iniekcji anty-VEGF 82

Anna Matysik-Woźniak, Małgorzata Ozimek, Robert Rejdak

5.1. Wstęp 82

5.2. Jak działają leki anty-VEGF? 83

5.3. Skrócona charakterystyka podstawowych leków 85

5.4. Rola badań klinicznych 87

5.5. Wskazania do terapii preparatami anty-VEGF 92

5.6. Optymalizacja leczenia wysiękowej postaci AMD — schematy leczenia i uwagi praktyczne 92

5.6.1. Główne schematy leczenia i analiza badań „real life” 92

5.6.2. Uwagi praktyczne dotyczące leczenia 104

5.7. Przeciwwskazania do terapii i kryteria wyłączenia z leczenia preparatami anty-VEGF 106

5.8. Czynniki wpływające na rokowanie i skuteczność leczenia 106

5.9. Badania przy kwalifikacji do leczenia oraz podczas wizyt kontrolnych 113

5.10. Prawidłowe przeprowadzenie zabiegu podania preparatu anty-VEGF do ciała szklistego 114

5.10.1. Miejsce wykonywania iniekcji 114

5.10.2. Przygotowanie pacje