Globalne prawo środowiska. Podstawowe zagadnienia

Opis

Globalne prawo środowiska. Podstawowe zagadnienia

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Autor: Janina Ciechanowicz-McLean

W monografii przedstawiono koncepcję, zasady i węzłowe problemy globalnego prawa ochrony środowiska. Przeanalizowano przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące ochrony środowiska w kontekście rozwiązywania globalnych problemów środowiskowych. Ukazano też odpowiedzialność państwa za szkody powstałe w środowisku, w tym szkody jądrowe.

Publikacja stanowi próbę odpowiedzi na pytania ogólniejszej natury, takie jak: czy zapewnione jest bezpieczeństwo ekologiczne dla obecnych  i przyszłych pokoleń, czy zagwarantowana jest realizacja prawa człowieka do życia w ekologicznie odpowiednim środowisku, dlaczego realizacja zasady zrównoważonego rozwoju napotyka wiele trudności w praktyce.

Spis treści

Wykaz ważniejszych skrótów . .. 7

Wstęp . .. . 9

Rozdział 1. Wprowadzenie do globalnego prawa środowiska . . 13

1. Ochrona środowiska w prawie międzynarodowym . . 13

2. Światowa Organizacja Środowiska . .. 15

3. Globalny charakter problemów ekologicznych . . 16

4. Transgraniczne problemy środowiskowe o wymiarze ekonomicznym .. 18

Rozdział 2. Geneza koncepcji globalnego prawa środowiska . . 21

1. Miejsce globalnych problemów środowiskowych w prawie

międzynarodowym publicznym . .. 21

2. Instytucjonalizacja zarządzania środowiskiem jako całością

w stosunkach międzynarodowych . . . . 27

3. Prawo do środowiska dobrej jakości jako cel globalnego prawa środowiska . . 30

4. Globalne prawo środowiska a prawo do zrównoważonego rozwoju . . 33

5. Wspólnota globalna – problemy globalne – globalne rządy prawa .  37

Rozdział 3. Zasady globalnego prawa środowiska .  . 39

1. Istota i rozwój globalnego prawa środowiska . .  39

2. Przedmiot Globalnego Paktu na rzecz Środowiska . . 45

3. Zasady prawa środowiska zawarte w projekcie Globalnego Paktu na rzecz

Środowiska . .. . 47

4. Prawo do środowiska jako prawo człowieka trzeciej generacji . . .. 49

5. Ochrona środowiska jako obowiązek ius cogens

w prawie międzynarodowym . .  52

Rozdział 4. Ochrona środowiska w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

a globalne problemy środowiska . .  55

1. Etapy rozwoju polskiego prawa środowiska . .. 55

2. Aktualne problemy ochrony środowiska związane z działalnością

gospodarczą w świetle zasady zrównoważonego rozwoju .  . 57

3. Konstytucyjne podstawy ochrony środowiska w Polsce . . 61

4. Zasady ogólne korzystania ze środowiska wywodzące się z Konstytucji RP . .64

Rozdział 5. Ochrona środowiska morskiego jako przykład globalizacji w prawie

międzynarodowym . .. 69

1. Wieloaspektowość globalizacji . .. 69

2. Globalizacja prawa . .. 70

3. Globalne przedsięwzięcia w zakresie ochrony środowiska morskiego . . . 71

4. Konwencja o prawie morza jako przykład prawa globalnego . . 74

5. Tanie bandery – negatywny przejaw globalizacji w prawie morza . . 77

6. Globalny Zintegrowany System Informacji Żeglugowej (GISIS) .  79

7. Odpowiedzialność państw za szkody wyrządzone

w środowisku morskim . . . 80

Rozdział 6. Ochrona klimatu jako współczesny problem globalny  95

1. Konwencja klimatyczna z 1992 r. . . 95

2. Polska a międzynarodowe zobowiązania redukcyjne emisji

gazów cieplarnianych .. 101

3. Prawnofinansowe instrumenty ochrony klimatu . . 103

4. Projekt nowego porozumienia klimatycznego .. 107

5. Zasada globalizmu i inne zasady zawarte w porozumieniu paryskim  115

6. Skutki prawne wynikające z ratyfikacji porozumienia paryskiego dla

państw-stron .  . 120

Rozdział 7. Prawnomiędzynarodowa ochrona przed szkodami jądrowymi . . 125

1. Pojęcie szkody jądrowej w prawie i praktyce międzynarodowej . . 125

2. Transgraniczność jako cecha szczególna szkody jądrowej . .. 132

3. Szkoda jądrowa a szkoda w środowisku . .  134

Rozdział 8. Kierunki rozwoju globalnego prawa środowiska . . .139

1. Zrównoważony rozwój – kluczowa koncepcja globalizacji . .. 139

2. Glokalizacja w prawie ochrony środowiska i wszechobecny

problem odpadów . . 143

3. Odpowiedzialność za środowisko, czyli urzeczywistnianie sprawiedliwości

ekologicznej – Environmental Justice . .  . 149

4. Prawo człowieka do życia w odpowiednim ekologicznie środowisku . 151

Literatura . . .  157