Ekonomiczna inżynieria behawioralna

Opis

Ekonomiczna inżynieria behawioralna

Autor: Przemysław Kulawczuk

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

W książce Ekonomiczna inżynieria behawioralna autor analizuje różne modele ekonomicznej natury człowieka. Rozważania na temat funkcjonowania bodźców ekonomicznych kończy analizą morfologii współczesnych bodźców ekonomicznych. Przedstawił również wiele koncepcji w zakresie ekonomicznych interwencji behawioralnych i ich wykorzystania do polepszenia polityk publicznych. Zaprezentował przykłady zastosowań ekonomicznej inżynierii behawioralnej w polityce fiskalnej, ochronie zdrowia, edukacji, ochronie środowiska i wspieraniu przedsiębiorczości. Publikacja zawiera wiele oryginalnych propozycji autora w zakresie rozbudowy koncepcji ekonomicznej natury człowieka, funkcjonowania bodźców ekonomicznych, budowy podejść badawczych oraz praktycznych zastosowań oddziaływań behawioralnych.

Spis treści

Wprowadzenie .. . 7

Rozdział 1. Ekonomiczna natura człowieka jako przedmiot ekonomicznej

inżynierii behawioralnej . . 13

1.1. Ekonomiczna natura człowieka w świetle wybranych koncepcji

literatury ekonomicznej . 14

1.1.1. Model indywidualistyczno-instytucjonalny .  . 15

1.1.2. Model indywidualistyczno-racjonalny .. 17

1.1.3. Model indywidualistyczno-behawioralny .  . 22

1.1.4. Model indywidualistyczno-socjoekonomiczny . . 26

1.2. Perspektywy decyzyjne: długi i krótki okres . . 32

1.3. Wartości człowieka, cele ekonomiczne i długookresowe motywy wiodące .. 36

1.3.1. Wartości człowieka .  . . 36

1.3.2. Cele życiowe człowieka o charakterze ekonomicznym . .. . 41

1.3.3. Rola motywów ekonomicznych w realizacji celów życiowych człowieka . 48

1.4. Ekonomiczna natura człowieka. Próba syntezy . . 59

Rozdział 2. Bodźce ekonomiczne jako podstawowy zakres oddziaływań

instrumentów ekonomicznej inżynierii behawioralnej .  . 67

2.1. Charakter i istota bodźców ekonomicznych . .. 67

2.2. Koncepcja oddziaływania bodźców ekonomicznych .  . 75

2.2.1. Podstawowe pojęcia i założenia .  75

2.2.1. Sposoby oddziaływania bodźców ekonomicznych .  . 83

2.2.2. Adaptacyjne działanie bodźców ekonomicznych . . 86

2.2.3. Proces wyboru w zakresie bodźca ekonomicznego przez

podmiot ekonomiczny . . . 90

Rozdział 3. Koncepcje ekonomicznej inżynierii behawioralnej . 99

3.1. Czym jest behawioralna inżynieria ekonomiczna? Podstawowe pojęcia . . . 99

3.2. Podejścia do interwencji behawioralnych .  106

3.2.1. Podejście Behavioral Insights Team z Wielkiej Brytanii . . 107

3.2.2. Kadrowanie .114

3.2.3. Impulsy behawioralne – łagodne oddziaływania .  . 124

3.2.4. Różne podejścia do formułowania instrumentów oddziaływań

behawioralnych .  127

3.2.5. Ukierunkowane problemowo interwencje behawioralne . 133

3.3. Całościowy model oddziaływań behawioralnych . . 140

3.4. Zestawienie najważniejszych łagodnych i zasadniczych interwencji

behawioralnych .  143

Rozdział 4. Obszary zastosowań ekonomicznej inżynierii behawioralnej . . . 147

4.1. Oddziaływania behawioralne w ochronie zdrowia .  147

4.2. Oddziaływania behawioralne w edukacji . . . 161

4.3. Oddziaływania behawioralne w polityce wspierania przedsiębiorczości .  169

4.4. Wykorzystanie interwencji behawioralnych w ochronie środowiska

i polityce klimatycznej . . . 187

4.5. Wykorzystanie ekonomicznej inżynierii behawioralnej w zakresie opodatkowania 200

4.6. Wnioski z przeglądu zastosowań ekonomicznej inżynierii

behawioralnej w wybranych politykach publicznych . .. 212

Zakończenie . .. 217

Bibliografia .  . . 221