Transformacja polskiego systemu podatkowego w latach 1989–2021

Opis

Transformacja polskiego systemu podatkowego w latach 1989–2021

autor: Grzegorz Szczodrowski Jarosław Kempa

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Celem książki jest przedstawienie zmian struktury i funkcji systemu podatkowego w Polsce w latach 1989–2021. Autorzy, dokonując analizy transformacji systemu podatkowego, odwołują się roli samorządu terytorialnego w układzie finansowym kraju. Wskazują na różnice w zakresie źródeł finansowania zadań publicznych w okresie transformacji gospodarczej, a także po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej oraz wyszczególniają reformy, które dokonały się w tym zakresie w sektorze publicznym.

SPIS TREŚCI

Wstęp . . . 7

Rozdział 1

System podatkowy i polityka podatkowa . . . 11

1.1. Pojęcie podatku i systemu podatkowego . . 11

1.2. Polityka podatkowa . . . 17

1.3. Dylematy projektowania polityki podatkowej . . 36

Rozdział 2

Przyczyny i pożądane kierunki zmian

w polskim systemie podatkowym w latach 90. XX w. .. . 43

2.1. System podatkowy w Polsce przed 1990 r. . . 43

2.2. Systemy podatkowe w krajach OECD jako punkt odniesienia

transformacji systemu podatkowego w Polsce . . . 51

2.2.1. Podatki od dochodów osobistych (PIT) . .. 51

2.2.2. Podatek dochodowy od zysków korporacji (CIT) . . 59

2.2.3. Podatek od wartości dodanej (VAT) . . 62

2.2.4. Podatki akcyzowe . .. . 66

Rozdział 3

Pierwszy etap transformacji polskiego systemu podatkowego,

lata 1989–1999 . . . 69

3.1. Ogólne ramy i kalendarium zmian .  69

3.2. Uchwalenie Konstytucji RP . .  . 76

3.3. Ordynacja podatkowa . . . 80

3.4. Struktura i cechy systemu podatkowego na koniec 1999 r. . . 91

Rozdział 4

Charakterystyka działań podatkowych w latach 2000–2015 .. . 95

4.1. Zmiany w opodatkowaniu dochodów osób fizycznych .  . 96

4.2. Zmiany w opodatkowaniu dochodów osób prawnych . . 106

4.3. Harmonizacja podatków dochodowych w UE . .. 112

4.4. Harmonizacja podatków pośrednich . . 117

4.5. Struktura, cechy i konkurencyjność

systemu podatkowego w Polsce w 2015 r. .  124

Rozdział 5

Polityka podatkowa w latach 2016–2021 .  . 131

5.1. Reforma administracji podatkowej . .  . 131

5.2. Próba przeprowadzenia gruntownych zmian

w ordynacji podatkowej (NOP) .  . 138

5.3. Zmiany w zakresie opodatkowania dochodów . . 141

5.4. Zmiany w podatku od wartości dodanej . . . 156

5.5. Struktura i cechy systemu podatkowego w 2021 r. . 163

5.6. Ocena procesu zmian polskiego systemu podatkowego . .  172

Rozdział 6

Samorząd terytorialny jako podmiot systemu finansowego

na poziomie lokalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181

6.1. Uwarunkowania tworzenia bazy podatkowej dla rozwoju samorządu . . . 181

6.2. Decentralizacja samorządu .  189

6.3. Finansowanie rozwoju lokalnego . . . 194

Rozdział 7

Podatkowe i niepodatkowe źródła finansowania

samorządu terytorialnego w Polsce . . . 199

7.1. Struktura dochodów samorządu terytorialnego . .. 199

7.2. Dochody z podatków PIT i CIT .. 208

7.3. Podatki lokalne .  . 211

7.4. Subwencjonowanie funkcjonowania samorządu .. . 219

7.5. Zadłużenie – konsekwencja zbyt małych dochodów . .223

Zakończenie . .  . 233

Literatura . . . . 237

Spis rysunków . . . 247

Spis tabel . . . . 248