Opis
Relacje prawo – intymność jako przedmiot prawniczej refleksji
Autorzy: Paweł Sut
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Jednym z wyzwań, przed którymi stają współczesne społeczeństwa w państwach oficjalnie odwołujących się do idei państwa prawa, jest to, w jaki sposób sprawić, by prawo, którego cechą jest instrumentalność, nie stawało się instrumentem w rękach polityków, sposobem narzucania jakiejś jedynie słusznej wersji sprawiedliwości lub np. narzędziem wtłaczania ludzkiej intymności w normatywne, „naturalne” ramy. Zdaniem Autora, odpowiednia prawna regulacja intymności powinna uwzględniać najbardziej fundamentalne wartości aktualnej kultury prawnej (wartości-idee), takie jak: godność, wolność i równość, gdyż tylko one mogą stanowić aksjologiczną barierę instrumentalizacji prawa, w tym wykorzystywania prawa do konserwowania występujących w społeczeństwie stosunków dominacji. Jednak te ponadczasowe wartości-idee powinny być pojmowane nie dogmatycznie, lecz krytycznie, to jest jako pojęcia stale konfrontowane z rzeczywistymi, tu i teraz, ludzkimi potrzebami, wartościami i celami.
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Rozdział I
Problematyczność badania relacji prawo – intymność . . . . . . . . . . 32
1. Wstępne intuicje – intimus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
2. Relacje prawo – intymność jako problem badawczy
prawoznawstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
3. Relacje prawo – intymność versus dysfunkcjonalność
metod badawczych prawoznawstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
4. Postulat analizy dyskursów kształtujących relacje prawo –
intymność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Rozdział II
Sposoby wyrażania intymności w prawie. Możliwe perspektywy
badania relacji prawo – intymność. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
1. „Intymność” – intymność – sfera intymności jednostki
a prawo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
2. „Konstruowanie” a „odkrywanie” pojęcia intymności
przez orzecznictwo sądowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
3. Relacja intymność – seksualność a prawo . . . . . . . . . . . . . . 54
4. W poszukiwaniu perspektyw rozważań (na przykładzie
problemu przemocy seksualnej) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
5. Dwie perspektywy rozważań: „jednostkowych intymności”
oraz „społecznych problemów dotyczących intymności” . . . 61
Rozdział III
Filozoficzny i socjologiczny dyskurs dotyczący współczesnej
intymności i jej przemian – próba aplikacji w prawoznawstwie . . . . 67
1. Badanie relacji prawo – intymność w kontekście postulatu
integracji zewnêtrznej prawoznawstwa . . . . . . . . . . . . . . . 67
2. Czego uczy (prawoznawców) Foucaultowska historia
seksualności? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
3. Przemiany intymności w uj ęciu Anthony’ego Giddensa
jako droga do realizacji ludzkiej godności, wolności
i równości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
4. „Punkty orientacyjne” przy aplikacji w prawoznawstwie
ustaleń nauk społecznych i filozofii dotyczących
intymności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
5. Intymność i jej przemiany w dyskursie filozoficznym
i socjologicznym. Czym jest intymność? . . . . . . . . . . . . . . . 98
Rozdział IV
Instrumentalność prawa a intymność – pomiędzy opresyjną
kulturą prawną a krytycznym prawoznawstwem . . . . . . . . . . . . . 106
1. Prawo jako instrument realizacji ludzkich potrzeb,
wartości i celów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
2. Czy prawo powinno regulować intymność? Dylematy
aksjologiczne, dylematy ideologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . 112
3. Aktualna kultura prawna Zachodu – liberalna
czy opresyjna? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
4. O potrzebie krytycznego prawoznawstwa . . . . . . . . . . . . . 125
Rozdział V
Aksjologia aktualnej kultury prawnej a intymność – próba
ujęcia krytycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
1. W poszukiwaniu aksjologicznych podstaw odpowiedniej
prawnej regulacji intymności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
2. Godność – wolność – równość a intymność . . . . . . . . . . . . 131
3. Państwo jako gwarant odpowiedniej prawnej regulacji
intymności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Rozdział VI
Jednostkowa intymność w świetle wybranych regulacji prawnych
i orzecznictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
1. Odwołania do intymności w tekście prawnym . . . . . . . . . . 155
2. Relacje prawo – intymność a prywatność . . . . . . . . . . . . . . 164
3. Problem pojmowania intymności w dyskursie
dogmatycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Rozdział VII
Przemoc seksualna jako egzemplifikacja społecznego problemu
w obrębie relacji prawo – intymność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
1. Postulat zastosowania Krytycznej Analizy Dyskursu
w prawoznawstwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
2. Krytyczne spojrzenie na koncepcję oporu ofiary
przestępstwa zgwałcenia w polskim dyskursie
dogmatycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Rozdział VIII
Zakończenie – dwie idee prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.