Ekonomiczno-prawne aspekty stosowania nieuczciwej konkurencji w zakresie oznaczeń wprowadzających w błąd

Opis

Ekonomiczno-prawne aspekty stosowania nieuczciwej konkurencji w zakresie oznaczeń wprowadzających w błąd

Autor: Paulina Nogal-Meger

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Stosowanie oznaczeń wprowadzających w błąd polega na wdzieraniu się w cudzy, ugruntowany już krąg klientów, przy wykorzystaniu renomy wypracowanej przez innego przedsiębiorcę. Z przeprowadzonych badań wynika, że stosowanie oznaczeń wprowadzających w błąd przez nieuczciwych konkurentów staje się korzystnym sposobem na wypracowanie nienależnego zysku.

Na podstawie analizy danych z lat 2006–2016 uzyskanych z sądów okręgowych w Polsce oraz szczegółowych badań aktowych, na wybranych przykładach, wskazano opłacalność stosowania czynu nieuczciwej konkurencji (jakim jest stosowanie oznaczeń wprowadzających w błąd), a także mankamenty postępowań sądowych czy też wydawanie różnych orzeczeń dla tych samych stanów faktycznych. Z danych udostępnionych przez sądy okręgowe w Polsce wyłania się rzeczywisty obraz przestrzegania prawa konkurencji. Analiza badanego zjawiska wskazuje na to, że przedsiębiorcy, których oznaczenia, a w szczególności znak towarowy, firma lub jej część, zostały bezprawnie wykorzystane na rynku przez innego przedsiębiorcę w celu promowania własnych produktów, znajdują się w znacznie gorszej sytuacji niż naruszyciel.

Spis treści

Wstęp . . 7

1. Uczciwa i nieuczciwa konkurencja na rynku . . . 11

1.1. Wolność gospodarcza a konkurencja . . . 11

1.2. Konkurencja w teorii ekonomii . .. 15

1.3. Podstawowe założenia efektywnego funkcjonowania rynku . . 20

1.4. Zmiany popytu i podaży pod wpływem działań nieuczciwych

przedsiębiorców . . 24

1.5. Podstawowe założenia teorii wyboru konsumenta . .. 28

1.6. Nieuczciwa konkurencja na rynku konkurencji niedoskonałej . . 33

Podsumowanie . .  . . 40

2. Geneza i formy ochrony konkurencji oraz oznaczeń występujących

na rynku .  . 43

2.1. Początkowe formy kształtowania stosunków konkurencyjnych .. 43

2.2. Dobre obyczaje kupieckie jako narzędzie ochrony uczciwej

konkurencji . .  . 48

2.2.1. Znaczenie klauzuli generalnej w porządku prawnym . . 48

2.2.2. Klauzula dobrych obyczajów kupieckich – wykładnia

i zastosowanie . .  50

2.2.3. Klauzula dobrych obyczajów kupieckich w polskim

porządku prawnym . .. . 59

2.3. Ochrona konkurencji w Polsce . . . . 62

2.4. Prawna ochrona oznaczeń handlowych . . . 71

2.4.1. Regulacje międzynarodowe w zakresie ochrony oznaczeń . .. 71

2.4.2. Ochrona oznaczeń w Stanach Zjednoczonych . .  . . 76

2.4.3. Ochrona oznaczeń w Unii Europejskiej . . . 81

Podsumowanie . . . . 95

3. Istota czynu nieuczciwej konkurencji – przesłanki warunkujące

uznanie działania za nieuczciwe . . . 97

3.1. Status przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa – płaszczyzna

podmiotowa czynu nieuczciwej konkurencji .  . 97

3.2. Rynek właściwy i stosunek konkurencji .. 102

3.3. Naruszenie interesu publicznego oraz interesu przedsiębiorcy . . 105

3.4. Czyn nieuczciwej konkurencji – płaszczyzna przedmiotowa . . .. 110

3.5. Czynniki sprzyjające popełnianiu czynów niedozwolonych . . 117

Podsumowanie. . 128

4. Polskie rozwiązania prawne w zakresie oznaczeń wprowadzających

w błąd . .. . . 131

4.1. Historyczny rozwój polskich regulacji prawnych w zakresie

przeciwdziałania stosowaniu oznaczeń wprowadzających w błąd . . . 131

4.2. Firma jako podstawowe oznaczenie przedsiębiorcy w obrocie

gospodarczym .  . 135

4.3. Istota i znaczenie znaku towarowego . . . 141

4.4. Inne oznaczenia przedsiębiorstwa . . . 155

4.5. Znaczenie marki w obrocie gospodarczym . . . 156

4.6. Ocena podobieństwa i renomy oznaczeń jako kryterium

wprowadzania w błąd . . . . 160

4.7. Roszczenia przysługujące za naruszenie oznaczeń w polskim

porządku prawnym . . . 166

4.7.1. Roszczenia przysługujące za naruszenie prawa do firmy . . 166

4.7.2. Roszczenia przysługujące za naruszenie prawa do znaku

towarowego . .  . . 172

Podsumowanie . .  . . 174

5. Stosowanie oznaczeń wprowadzających w błąd w świetle

badań aktowych . . . 177

5.1. Zakres podmiotowy próby badawczej . .. 177

5.2. Zakres przedmiotowy próby badawczej i sposób generowania

informacji przez sądy . . .182

5.3. Analiza spraw z Sądu Okręgowego w Warszawie

i Sądu Okręgowego w Gdańsku . . . . 189

5.4. Szczegółowe badania aktowe – analiza spraw . . 202

5.4.1. Żubrówka – uwzględnienie roszczenia w całości .  . 204

5.4.2. Marco – nakazanie zaniechania naruszeń i częściowe

uwzględnienie roszczenia pieniężnego . . 207

5.4.3. Securitas – nieuzasadnione nieuwzględnienie roszczenia .  214

5.4.4. Lotos I i Lotos II – różne rozstrzygnięcia przy tych samych

okolicznościach . .. 221

5.4.5. Hasbro – nieuzasadnione zasądzenie roszczenia

sna rzecz powoda . . . . 222

5.4.6. Nivea – nieuzasadnione roszczenie powoda . .  . 223

Podsumowanie . .  . . 226

Wnioski końcowe . . . . 229

Wykaz źródeł i opracowań . . .. . . 237

Spis rysunków . .  . . 265

Spis tabel . . . . . 267

Załącznik . . .  . . 269