Opis

Zjawisko grupy odrzucenia

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Autor: Janusz Erenc

Postrzegamy świat przez pryzmat przynależności grupowej, która nadaje orientację naszym poczynaniom, ale też sądom o nas. Grupy w sensie ontologicznym wydają się, a w sensie badawczym stają się trwałym elementem przestrzeni społecznej i naszej egzystencji. Grupy społeczne wpływają na kształtowanie się relacji społecznych, na życie jednostek. Związek z grupą, choć ma charakter subiektywny, opiera się zwykle na racjonalnych przesłankach i prowadzi do wytworzenia poczucia bezpieczeństwa. Oprócz zasad definiowania grupy społecznej i różnych sposobów jej wyróżniania należy zwrócić uwagę na mechanizmy wywoływania zjawiska grup. Ich efektem są grupy odrzucenia. Termin ten odnosi się do takiego rodzaju zbiorów jednostek, które stają się swoistym bytem społecznym, ponieważ środowisko społeczne tego oczekuje.

Jednym z podstawowych mechanizmów w relacjach społecznych jest definiowanie przez negację, a grupy odrzucenia to zbiory ludzi wydzielonych ze społeczeństwa w oparciu o wyobrażenie o grupie przeciwstawnej i jej konstytutywnych cechach.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Rozdział 1. Pojęcie grupy społecznej

1.1. Ontologiczny status grupy i zachowania socjologów

1.2. Rodzaje postaw ontologicznych w socjologii

1.3. Waga pojęcia „grupa społeczna” w socjologii

1.4. Więź społeczna jako warunek funkcjonowania grupy

Rozdział 2. Typologia grup społecznych

2.1. Niejasności wokół pojęcia „grupa społeczna”

2.2. Definicja grupy społecznej i kryteria jej wyróżniania

2.3. Struktura i funkcje grupy społecznej

Rozdział 3. Tożsamość społeczna jednostki

3.1. Jednostka i jej społeczna przynależność

3.2. Konsekwencje przynależności grupowej

3.3. Rozbieżność między tożsamością indywidualną i grupową

Rozdział 4. Dewianci i znaczenie stereotypu

4.1. Natura stereotypu

4.2. Osoby stereotypizowane i warunki ich adaptacji

4.3. Pojęcie dewiacji, czyli lokowanie „innego”

4.4. Dewiacje przypisane i osiągane, ale pierwotne i wtórne

4.5. Znaczenie atrybutów różnicujących

Rozdział 5. Integralność grupy

5.1. Przyczyny odrzucania „innych”

5.2. Czym jest grupa odniesienia?

5.3. Funkcje grup odniesienia

Rozdział 6. Zasada „społecznego odrzucenia”

6.1. Podział na „swoich” i „obcych”

6.2. Procesy segregacji w społeczeństwie

6.3. Wzmacnianie uprzedzeń i ich instytucjonalizacja

6.4. Grupa odrzucenia i zanikanie podmiotowości

Literatura

Indeks osób

The phenomenon of the rejection group (summary)