Opis

Średniowiecze w nas

Autorzy: Martin Nodl, red. nauk. Beata Możejko

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Pierwsze wydanie książki ukazało się w Pradze w 2016 r. Autor stawia i rozwija śmiałą tezę, że średniowiecze w rzeczywistości przetrwało do naszych czasów i stanowi codzienny, nieodłączny element naszego życia. Pomimo upływu sześciu czy siedmiu wieków kształtowania się nowoczesnych państw i ekonomii w zachowaniu oraz sposobie myślenia współczesnego człowieka pozostało wiele cech średniowiecznego przodka. Nodl w dziesięciu rozdziałach porusza fascynujące tematy, takie jak m.in.: postrzeganie dziecka w średniowiecznej rodzinie, kwestie nieuchronnej starości i śmierci, relacje między małżonkami czy zagadnienia dotyczące ekonomii zbawienia, nie stroni przy tym od stawiania trudnych pytań i nie wskazuje łatwych odpowiedzi, a wszystkie tezy znajdują wnikliwe oparcie w analizie źródeł.

Spis treści

Wprowadzenie do polskiego wydania / 7

Słowo wstępne: średniowiecze w nas / 9

1. Dwa oblicza dzieciństwa w średniowieczu:

mały dorosły kontra ukochane dziecko / 37

Rodzice i dzieci / 39

Dziecko-Jezus / 47

Mały święty / 50

Mały dorosły / 57

2. Człowiek się starzeje, czas ucieka:

długowieczność i nieosamotniona starość / 65

Starzenie się człowieka i świata / 67

Dziurawa pamięć / 69

Cnoty starości i „długowieczność” / 73

Naturalizm w przedstawianiu starości / 78

Przedłużanie życia / 80

Dostojne życie / 84

Starość jako problem społeczny / 87

3. Swoboda w małżeństwie / 95

Wolny wybór / 98

Małżeństwa tajne / 106

Małżeństwa reformowane / 110

4. Ekonomia choroby i miłosierdzia

w średniowieczu / 120

Biedny chory / 124

Opieka w chorobie / 127

Ekonomia choroby / 137

5. Podatki, procenty i zrównoważony budżet / 141

Droga pieniędzy do miejskiej kasy / 146

Miasto – świat niepokoju / 153

6. Zwycięzcy i przegrani / 163

Zwycięzcy i przegrani w Kutnej Horze / 165

Rewolucja i majątek / 170

Trudności ze zwrotem majątków / 177

7. Naród sobie:

prawdziwi Czesi i nowoczesny nacjonalizm / 184

Nacjonalizm Dalimila / 186

Nacjonalizm kontra uniwersalizm / 191

Uniwersytet i „język” czeski / 195

Rewolucja i naród / 207

8. „Sięgając po wino, rozlejesz piwo”:

alkohol i pijaństwo kontra ekonomia zysku / 209

Prawo warzenia piwa / 213

Cech słodowników praskiego Nowego Miasta / 223

Karczmy i karczmarze / 227

Spór piwa z winem / 235

9. „Gdzie wszystkie rzeki płyną pod górę”:

o baśniach, kiedy jeszcze nie były baśniami / 239

Źródło wody żywej / 244

Kraj, gdzie lenistwo jest cnotą / 249

Opowieści włożone do exemplów / 254

10. Strach, diabeł i męki piekielne / 258

Diabeł / 264

Strach przed śmiercią / 272

Zakończenie: odnajdywać i tracić / 283

Bibliografia / 286

Nota wydawnicza / 300