Opis

Mody teatralne. Przemiany – przegląd teatraliów

Autorzy: Piotr Maksymowicz, Joanna Piechowiak (red.)

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Według słownika „moda” to „zwyczaj, obyczaj przejściowy, zmienny, przeciwstawiający się dotychczasowej tradycji”. Zmieniają się na przykład „style ubierania”, czyli „normy dotyczące zewnętrznego wyglądu” ludzi. Przemianom ulegają również mody artystyczne, literackie, mody w sztuce i architekturze – naprzemiennie rodzą się i przemijają „mody na nowoczesność, na kolekcjonerstwo, na tworzywa sztuczne”. Teatr wielokrotnie się zmieniał, poczynając od najchętniej podejmowanej tematyki sztuk, poprzez sposób ich prezentacji, po założenia ideowe, które chciano popularyzować. W kolejnych epokach teatr uciekał się do odmiennych metod, aby wzbudzić zaciekawienie widowni. To, co w pewnym okresie było popularne, później niekiedy całkowicie zanikało. Dotyczyło to w równej mierze: charakteru sztuk cieszących się największym zainteresowaniem, tematyki spektakli, sposobu gry aktorskiej, scenografii, kostiumów oraz muzyki. Teatr kształtował modę, ale także sam ulegał trendom rodzącym się poza nim.

Składające się na niniejszą książkę artykuły prezentują różne aspekty przemian, jakim podlegały zwyczaje i estetyka spektakli teatralnych. Poruszono tematy, które można zaliczyć do sfery wizualnej, muzycznej, metody aktorskiej, tekstu teatralnego, przestrzeni oraz organizacji życia teatralnego. Łączy je potrzeba interpretacji zagadnień przemian zwyczajów teatralnych, czyli różnych mód artystycznych pojawiających się na scenach, będących często językiem, kodem kulturowym charakterystycznym dla danej epoki i estetyki teatru.

Spis treści

Piotr Maksymowicz

7 Słowo wstępne

Joanna Piechowiak

9 Kostium pełen kontrowersji. Oblicza teatralnej nagości

Marta Cebera

19 Epoka gwiazd – czyli aktoromania i gwiazdorstwo w teatrze XIX wieku

Anna Gissel

33 Teatr krakowski Stanisława Koźmiana i nowatorstwo gry aktorskiej

Antoniny Hoffmannowej

Piotr Maksymowicz

43 Modne „przyjemności oka i ucha”. Społeczna rola muzyki w teatrze

barokowym i oświeceniowym

Aleksandra Skrzypczyk

55 Audiowizualność osobna. Motywy i formy muzyczne w utworach

poetyckich Mirona Białoszewskiego

Małgorzata Dorna (Wendrychowska)

75 Od malarskich, polifonicznych wizji ku sztuce minimalistycznej

(rozważania na marginesie scenograficznych interpretacji

Pułapki Tadeusza Różewicza)

Katarzyna Nowicka

91 Dlaczego chałupnictwo teatralne może być trendy?

Wiktoria Zajda

105 Egzystencjalny dramat Karpowicza – filozofia w dramacie

Wracamy późno do domu

115 Indeks nazwisk