Opis

Międzynarodowy handel morski

Autor: Eugeniusz Gostomski, Tomasz Nowosielski

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

 

Książka dotyczy handlu morskiego, sfery kluczowej dla podtrzymania handlu międzynarodowego. W publikacji uwzględniono zagadnienia związane ze swobodą żeglugi morskiej, zasadami funkcjonowania transportu morskiego oraz handlem międzynarodowym. Opisano także usługi realizowane w ramach handlu morskiego oraz dokumentację związaną z procesami transportowymi i ładunkowymi.

Książka ukazuje, w jaki sposób realizowany jest handel globalny przy wykorzystaniu statków handlowych. Duże zainteresowanie budzi, skąd pochodzą i jak się znalazły w danym kraju produkty kupowane w lokalnym sklepie. Lektura tej publikacji pozwoli odkryć, jakie zależności i mechanizmy wiążą się z handlem morskim. Czytelnik dowie się, jak silnie gospodarki poszczególnych krajów uzależnione są od transportu różnych towarów drogą morską.

 

Spis treści

Wstęp . . . . . . 9

Rozdział 1

Historia międzynarodowego handlu morskiego . . . 13

1.1. Handel morski w starożytności i średniowieczu .  13

1.2. Znaczenie Hanzy dla rozwoju handlu morskiego

w Europie Północnej . .. . 17

1.3. Znaczenie odkryć geograficznych dla międzynarodowego

handlu morskiego . .. . 19

1.4. Handel morski w okresie od pierwszej rewolucji przemysłowej

do wybuchu II wojny światowej .  21

1.5. Rozwój handlu morskiego w latach 1945–2005  . 25

Rozdział 2

Idea wolności mórz jako czynnik rozwoju międzynarodowego

handlu morskiego . . . . 27

2.1. Przesłanki powstania koncepcji wolności mórz .. 27

2.2. Idea wolności mórz w pracach Hugo Grotiusa . . 30

2.3. Idea wolności mórz we współczesnym systemie prawa morskiego . . 31

2.4. Tanie bandery jako dopełnienie idei wolności żeglugi .  . . 35

2.5. Swoboda przepływu statków handlowych przez cieśniny duńskie

i kanały międzynarodowe . . . . 36

Rozdział 3

Miejsce międzynarodowego handlu morskiego w gospodarce światowej . . 39

3.1. Pojęcie międzynarodowego handlu morskiego . . 39

3.2. Formy morskiej żeglugi handlowej . .  . 43

3.3. Relacje między międzynarodowym handlem morskim a globalnym

produktem narodowym brutto i globalnym eksportem .. 49

3.4. Międzynarodowe organizacje oddziałujące na handel morski

na świecie . . . . . .  . . 54

Rozdział 4

Ewolucja polityki żeglugowej na świecie . . . 57

4.1. Istota i uwarunkowania polityki żeglugowej . . . 57

4.2. Protekcjonistyczna i liberalna polityka żeglugowa

w ujęciu historycznym . .  . 58

4.3. Polityka żeglugowa UE . . .  63

4.4. Polityka żeglugowa Stanów Zjednoczonych . . 66

4.5. Polityka żeglugowa Chin . . . 68

Rozdział 5

Rozwój światowej floty handlowej w latach 2000–2019 .. . 71

5.1. Wielkość i struktura światowej floty handlowej . . 71

5.2. Rozwój floty kontenerowej na świecie . . . 75

5.3. Bandera i własność statków handlowych na świecie .  . 78

Rozdział 6

Wpływ gospodarki portowej na rozwój światowego handlu morskiego . . . 83

6.1. Porty jako podstawowy element infrastruktury

transportu morskiego . . .  . 83

6.2. Największe porty na świecie . . .  . 85

6.3. Opłaty portowe .  . 87

Rozdział 7

Światowy transport morski masowych ładunków płynnych .. 89

7.1. Zbiornikowce i porty obsługujące przewozy ładunków płynnych

drogą morską . .. . 89

7.2. Wielkość i struktura globalnego handlu morskiego

ładunkami płynnymi .  . 91

Rozdział 8

Suche ładunki masowe w obrocie morskim . . . 97

8.1. Światowa flota masowców . . . 97

8.2. Światowe przewozy drogą morską suchych ładunków masowych . . 100

Rozdział 9

Konwencjonalny handel morski drobnicą . . 105

9.1. Ładunki drobnicowe jako przedmiot obrotu morskiego . . 105

9.2. Światowa flota drobnicowców . . 107

9.3. Globalny handel morski konwencjonalnymi ładunkami

drobnicowymi . .. 109

9.4. Światowy handel morski ładunkami w kontenerach . . 112

Rozdział 10

Usługi portowe . . 119

10.1. Ogólna charakterystyka i rodzaje usług portowych . .. 119

10.2. Usługi na rzecz statku i innych środków transportu

wykorzystywanych w obrocie portowym .. . 121

10.3. Usługi na rzecz ładunków . .. 129

10.4. Usługi portowe na rzecz marynarzy i pasażerów statków . . 135

Rozdział 11

Umowy w handlu morskim . . . . 137

11.1. Umowy frachtowe . . . 137

11.2. Umowa bukingowa .  146

11.3. Morski list przewozowy . . . 148

11.4. Umowa przewozu pasażerów i ładunków w międzynarodowej

żegludze promowej . . . 148

Rozdział 12

Dokumenty w międzynarodowym handlu morskim . .. 153

12.1. Konosament . .  . . 153

12.2. Kwit sternika . .  . 158

12.3. Manifest ładunkowy w transporcie morskim . . 160

12.4. Charakterystyka i funkcje faktury w międzynarodowym

handlu morskim . . . . 161

12.5. Dokumenty wymagane przy dokonywaniu odprawy celnej .  163

Rozdział 13

Rola międzynarodowych formuł Incoterms 2020

w światowym handlu morskim . .. 167

Rozdział 14

Finansowanie budowy i zakupu statków .. 173

14.1. Finansowanie budowy statków .. . 173

14.2. Finansowanie zakupu statków przez armatorów .. 178

14.3. Pogorszenie się sytuacji na rynku finansowania zakupu statków

przez armatorów . . . 180

Rozdział 15

Ubezpieczenia w handlu morskim . . 183

15.1. Narodziny ubezpieczeń morskich . . . . 183

15.2. Ryzyko jako podstawa ubezpieczeń morskich . . 187

15.3. Podstawowe elementy rynku ubezpieczeń morskich

i ich rodzaje . . 189

15.4. Rodzaje ubezpieczeń morskich . . . 191

Zakończenie.

Perspektywy światowego handlu morskiego . .  197

Bibliografia . .. . 201

Spis tabel . . . .  207

Spis rysunków . .  209