Konsolidacja sprawozdań finansowych według MSSF

Opis

Konsolidacja sprawozdań finansowych według MSSF – metody i korekty konsolidacyjne – zbycia i nabycia – sytuacje szczególne – porównanie z ustawą o rachunkowości

Autorzy: Anna Gierusz, Maciej Gierusz

Wydawca:  Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp z o.o.

 

Wyjątkowa publikacja, która krok po kroku wyjaśnia zagadnienia związane z przygotowaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego według MSSF, prezentując jednocześnie różnice z polską ustawą o rachunkowości.

Łącząc w sobie szerokie spektrum zagadnień – od podstawowych definicji do kwestii bardzo specjalistycznych – będzie z pewnością cenną pozycją dla głównego księgowego i dyrektora finansowego, szczególnie w grupach kapitałowych. Opracowana została w taki sposób, że może stanowić zarówno podręcznik do samodzielnej nauki, jak i pomoc dydaktyczną przy prowadzeniu zajęć na studiach oraz przygotowujących do egzaminów zawodowych. Wielką zaletą publikacji jest połączenie teorii z praktyką.

 

Spis treści

Wstęp . . . . 9

Rozdział I

Wprowadzenie do konsolidacji sprawozdań finansowych . . 11

Przyczyny sporządzania skonsolidowanych sprawozdań

finansowych . .  11

Istota i zakres skonsolidowanego sprawozdania finansowego . .14

Podmioty nieobjęte konsolidacją . . 32

Wyłączenia z procesu konsolidacji . .. 37

Zwolnienia z procesu konsolidacji . . . 38

Konsolidacja sprawozdań a polityka rachunkowości

w ramach grupy . .. 39

Rozdział II

Wprowadzenie do konsolidacji metodą pełną (MSSF 10) . .. 43

MSSF 10 jako źródło regulacji – podstawowe definicje . .. 43

Aktywa netto i wartość firmy . . . 45

Kapitały własne jednostki zależnej sprzed i po przejęciu . .. 49

Udziały niedające kontroli (UNK) . .51

Przejęcia jednostek gospodarczych w trakcie okresu

sprawozdawczego . . 55

Wartość firmy i udziały niedające kontroli – wartość całkowita

i proporcjonalna do udziałów . . 58

Konsolidacja metodą pełną – podsumowanie zasad . . 62

Zadania . .. . 64

Rozdział III

Połączenia jednostek gospodarczych (MSSF 3) . .  . 71

Czym jest połączenie jednostek gospodarczych? . .. 71

Aktywa netto na dzień przejęcia . . 74

MSSF 13 – Wycena w wartości godziwej . .  76

Wartość godziwa identyfikowalnych aktywów netto . . 77

Ustalanie wartości godziwej kosztu inwestycji . . 86

Wpływ przeszacowań wynikających z MSSF 3 na kolejne okresy

sprawozdawcze . . 96

Zadania . . . 101

Rozdział IV

Metoda pełna – eliminacja transakcji w ramach grupy – ich wpływ

na poszczególne elementy sprawozdania finansowego (MSSF 10) . .117

Istota transakcji w ramach grupy . . 117

Eliminacja wzajemnych rozrachunków . . 118

Eliminacja transakcji sprzedaży zapasów . 122

Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów .  . 127

Eliminacja transakcji sprzedaży środków trwałych .  131

Eliminacja transakcji sprzedaży usług w ramach grupy . . 135

Dodatnia wartość firmy (goodwill) – utrata wartości . .  135

Eliminacja odsetek od pożyczek oraz dywidend wypłaconych

w ramach grupy . . 141

Zadania . . 147

Rozdział V

Ujmowanie udziałów metodą praw własności (MSR 28) . . 159

MSR 28. Podstawowe definicje . .. 159

Ujmowanie udziałów metodą praw własności – sprawozdanie

z sytuacji finansowej . . . 160

Ujmowanie udziałów metodą praw własności – zysk na okazyjnym

nabyciu . . . 163

Ujmowanie udziałów metodą praw własności – sprawozdanie

z całkowitych dochodów . . . 166

Eliminacja transakcji sprzedaży aktywów oraz świadczenia usług

„w górę” – od jednostki stowarzyszonej do znaczącego inwestora . . 169

Eliminacja transakcji sprzedaży aktywów oraz świadczenia usług

„w dół” – od znaczącego inwestora do jednostki stowarzyszonej .. 179

Metoda praw własności a MSSF 3 . . . 187

Wypłata dywidend w metodzie praw własności . . 189

Utrata wartości inwestycji w jednostkę stowarzyszoną . .. 192

Zadania . .. . 196

Rozdział VI

Wspólne ustalenia umowne (MSSF 11) . . . 209

MSSF 11 jako źródło regulacji . .. 209

MSR 31 – podstawowe definicje . 210

Rodzaje wspólnych ustaleń umownych . . . 214

Ujęcie księgowe . . 216

Ujęcie proporcjonalnego udziału w aktywach, zobowiązaniach,

przychodach i kosztach – porównanie z metodą praw własności .. 222

Technika proporcjonalnego ujmowania udziału w aktywach,

zobowiązaniach, przychodach i kosztach (metoda ujęcia

proporcjonalnego) dla wspólnych działań . .. 223

Metoda ujęcia proporcjonalnego (wspólne działania) a konsolidacja

metodą pełną – porównanie . . . . 226

Eliminacja transakcji pomiędzy wspólnikiem a wspólnym

działaniem . .  229

Zadania . . . 242

Rozdział VII

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych (MSR 7) . . 251

Zasada kasowa a zasada memoriału .  . 251

MSR 7 „Sprawozdanie z przepływów pieniężnych” – kluczowe

definicje . .. 253

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych – trzy rodzaje

działalności . .. . 256

Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych . .. 267

Przepływy pieniężne – alternatywne podejście . .  . 275

Zadania . . . . 280

Rozdział VIII

Zasady przeliczania sprawozdań finansowych w walucie obcej

(MSR 21) . .. 293

Stosowanie waluty prezentacji innej niż waluta funkcjonalna

– zasady przeliczania . . 297

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych . . . 309

Przeliczanie not objaśniających do sprawozdania finansowego . . 313

Transakcje w ramach grupy .  . 316

Zadania . .  . 318

Rozdział IX

Utrata wartości aktywów (MSR 36) . . 329

Istota utraty wartości aktywów – MSR 36 . . . 329

Krok 1 – przesłanki świadczące o trwałej utracie wartości .  330

Krok 2 – ustalanie wartości odzyskiwalnej aktywów . .. 332

Krok 3 – ujmowanie utraty wartości aktywów . 339

Krok 4 – odwracanie odpisów z tytułu utraty wartości aktywów . . 340

Istota ośrodka wypracowującego gotówkę . .346

Metodologia testów na utratę wartości dla ośrodka wypracowującego

środki pieniężne . . . 350

Rozliczanie trwałej utraty wartości aktywów w ramach ośrodka

generującego gotówkę .356

Odwracanie odpisów z tytułu trwałej utraty wartości w ramach

ośrodków wypracowujących gotówkę . .  360

Traktowanie części wartości firmy należącej do udziałowców

mniejszościowych … 362

Ujęcia utraty wartości firmy i wspólnych aktywów nieprzypisanych

do określonego ośrodka . .. 365

Zadania . .. 368

Rozdział X

Aktywa trwałe przeznaczone na sprzedaż oraz działalność

zaniechana (MSSF 5) . . . 377

Aktywa trwałe oraz grupy do zbycia klasyfikowane jako

przeznaczone na sprzedaż . . 378

Wycena . . . 381

Prezentacja MSSF 5 . .. 384

Dodatkowe informacje do ujawnienia . .. 388

Działalność zaniechana . . 389

Prezentacja . .. 391

Korzyści z prezentacji działalności zaniechanej dla użytkowników

sprawozdania finansowego . . 392

Zadania . . . 397

Rozdział XI

Konsolidacja w grupach kapitałowych obejmujących wiele

podmiotów . .  . 405

Własność a kontrola . .  . 405

Grupy rozrastające się w górę . . . 410

Grupy rozrastające się w dół . . 415

Grupy w kształcie litery D . . . 420

Inne złożone struktury grup kapitałowych . . . 425

Zadania . . 432

Rozdział XII

Cząstkowe nabycia udziałów oraz związane z nimi zmiany metod

konsolidacji . . . 443

Połączenia kilkuetapowe . . . 443

Kilkuetapowe transakcje skutkujące relacją kontroli . .. 443

Inne warianty cząstkowych nabyć udziałów . .. 456

Zadania . .. . 471

Rozdział XIII

Zbycie udziałów w konsolidowanych jednostkach oraz zmiany metod

konsolidacji . . . 481

Zmniejszenie zaangażowania kapitałowego .  . 481

Kilkuetapowe transakcje zbycia udziałów w sprawozdaniu

jednostkowym i skonsolidowanym . . 481

Zamiana kontroli na wspólną kontrolę (wspólne działania) . . 493

Domniemane zbycia udziałów . .. 505

Realizacja niezrealizowanych marż w ramach grupy

w wyniku zbycia . . . 507

Zadania .  . 512

Rozdział XIV

Zagadnienia podatku odroczonego dotyczące skonsolidowanych

sprawozdań finansowych (MSR 12) . . 525

Istota podatku odroczonego . . 525

Podstawowe definicje .  . 529

Ustalanie wartości podatkowej aktywów i zobowiązań . 532

Podatek odroczony a skonsolidowane sprawozdania finansowe .. 539

Podatek odroczony a ustalenie aktywów netto na dzień przejęcia . 539

Straty podatkowe jednostki zależnej .  . 541

Podatek odroczony a wartość firmy .  . 542

Zysk na okazyjnym nabyciu . .. 542

Podatek odroczony a niezrealizowane zyski i straty na transakcjach

wewnątrzgrupowych .  542

Podatek odroczony a zyski zatrzymane jednostek zależnych

w ramach grupy kapitałowej . .. 545

Podatek odroczony a przeliczanie sprawozdań finansowych

na walutę prezentacji . . . 546

Podatek odroczony a utrata wartości aktywów . . 547

Prezentacja podatku odroczonego w jednostkowych

i skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych . . . 549

Zadania . . 551

Rozdział XV

Standardy dotyczące ujawnień: transakcje z podmiotami

powiązanymi (MSR 24), segmenty działalności (MSSF 8), ujawnienia

udziałów w innych jednostkach (MSSF 12) . .. 557

Transakcje z podmiotami powiązanymi (MSR 24) . . 557

Zakres ujawnień o transakcjach z podmiotami powiązanymi . . 560

Segmenty działalności (MSSF 8) . .. 567

Prezentacja informacji dotyczących segmentów oraz zakres

ujawnień .  . 578

Ujawnienia udziałów w innych jednostkach (MSSF 12) . .. 581

Istotne subiektywne oceny i założenia ….. 582

Inwestycje w jednostki zależne . .. 583

Udziały we wspólnych ustaleniach umownych oraz jednostkach

stowarzyszonych  . 585

Udziały w jednostkach strukturyzowanych niepodlegających

konsolidacji . .  . 586

Rozdział XVI

Porównanie zasad konsolidacji według Międzynarodowych

Standardów Sprawozdawczości Finansowej z ustawą

o rachunkowości . . . . 589

Kto sporządza sprawozdanie skonsolidowane według ustawy

o rachunkowości a kto według MSSF w Polsce . . . . 589

Wyłączenia z konsolidacji . .. . 592

Podstawowe definicje w świetle ustawy o rachunkowości .  . 593

Ustalanie wartości firmy . . . 597

Odpisy amortyzacyjne a testy na utratę wartości firmy . .. 600

Korekta ceny nabycia . . .. 602

Rozliczanie zysku na okazyjnym nabyciu / ujemnej wartości firmy . . 606

Wycena udziałów niedających kontroli w bilansie .. 611

Wycena udziałów niedających kontroli w rachunku wyników .  613

Metoda łączenia udziałów . . 614

Kilkuetapowe połączenie jednostek gospodarczych . . . 618

Zmiany udziału w jednostce zależnej bez utraty kontroli .  . 619

Zadania