Opis
Kinematograf o sobie. Autotematyzm w polskim filmie fabularnym
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Autor: Paweł Biliński
Kinematograf o sobie to pierwsza monografia poświęcona tropom autotematycznym w polskim kinie. Autor zarówno odnosi się do najważniejszych teoretycznych oraz historyczno-filmowych ustaleń, jak i śledzi rozwój refleksywnych motywów w rodzimych filmach fabularnych, wyodrębniając przy tym tematyczno-gatunkowe dominanty tego typu audiowizualnych utworów. Przez pryzmat autotematycznej poetyki zostają odczytane nie tylko dzieła powszechnie doceniane (Wszystko na sprzedaż, Człowiek z marmuru, Amator), lecz także zapomniane lub uznane za nieudane (Sprawa do załatwienia, Epilog norymberski, Niebieskie jak Morze Czarne, Przyspieszenie, Historia niemoralna). Tak zarysowana propozycja interpretacyjna – kładąca nacisk na narracyjno-estetyczne komponenty oraz polityczno-ideowy wymiar poszczególnych filmów – pozwala spojrzeć na dzieje polskiego kina z nowej perspektywy.
Spis treści
Wstęp. Temat: autotematyzm (filmowy) . . 7
Rozdział 1
Autotematyzm, refleksywność, „meta-”. Stan badań . . . 19
Od modernizmu do teorii refleksywności. Sprzeciw wobec iluzji
w myśli humanistycznej . . . 19
Refleksywność w myśli filmoznawczej . . . 28
„Brechtianizm” w kinie. Od metody do praktyki . 32
Mindscreen. Teoria „ekranu mentalnego” Bruce’a F. Kawina .. 38
Robert Stam i teoria filmowej autorefleksji . . . 40
Hollywood o sobie. Christophera Amesa analizy amerykańskich
filmów o filmie . . . 44
Postmodernizm filmowy a zjawisko refleksywności . 49
Autotematyzm filmowy w polskim piśmiennictwie . 56
Rozdział 2
Oblicza autotematyzmu w polskim filmie fabularnym. Od Kropki nad i
do Wojny polsko-ruskiej .. . 73
Pierwsze wtręty autotematyczne w polskim kinie.
Kropka nad i Juliusza Gardana . . 74
Utrata złudzeń. Nauczycielka Jana Rybkowskiego .. 76
Bolesne dorastanie. Zdjęcia próbne Agnieszki Holland,
Jerzego Domaradzkiego i Pawła Kędzierskiego . . 81
Tęsknota za przeszłością. Kocham kino Piotra Łazarkiewicza . . 85
Magia X muzy według Jana Jakuba Kolskiego.
O Historii kina w Popielawach . .. 88
Amatorskie porno i zmagania Silnego z formą.
Z miłości Anny Jadowskiej i Wojna polsko-ruska
Xawerego Żuławskiego . . 90
Podsumowanie .. . 96
Rozdział 3
„Prawda czasu, prawda ekranu”. Chwyty autotematyczne w polskiej komedii . .97
Sen miasta. Ewa chce spać Tadeusza Chmielewskiego . . 98
Wspólna projekcja „filmu z życia”. Piekło i niebo Stanisława Różewicza . .102
Making of dokumentu o dyrektorach.
Niebieskie jak Morze Czarne Jerzego Ziarnika .. 105
Ujawnianie filmowości i inne autotematyczne wtręty
w polskich komediach . . 111
Metafilmowe (auto)cytaty . . 118
Sfrustrowani reżyserzy i scenarzyści bez pomysłów.
Obraz środowiska filmowego w polskich komediach . 128
Autotematyzm w polskich komediach. Podsumowanie . . 136
Rozdział 4
„Te nasze sprawy do załatwienia”. Tematy historyczno-polityczne
w rodzimych filmach autotematycznych . . 142
Metasocrealizm. O Sprawie do załatwienia Jana Rybkowskiego
i Jana Fethkego . .145
Autotematyczny wykład o historii. Epilog norymberski Jerzego Antczaka . .153
Powroty do czasu powstania warszawskiego. O Pogoni za Adamem
Jerzego Zarzyckiego . . 162
Refleksje o „światach nieprzedstawionych”. Człowiek z marmuru
Andrzeja Wajdy i Amator Krzysztofa Kieślowskiego .. 165
Zmagania z cenzurą. Wątki autotematyczne w Rękach do góry
Jerzego Skolimowskiego i Ucieczce z kina „Wolność”
Wojciecha Marczewskiego . 187
Człowiek z… telewizji? Autotematyzm a tematyka historyczno-polityczna
po 1989 roku. Człowiek z… Konrada Szołajskiego,
Gracze Ryszarda Bugajskiego i Gry uliczne Krzysztofa Krauzego . 206
Rozdział 5
„Przecież to będzie film o tobie”. Kino osobiste i chwyty autotematyczne . . 217
„Twój film, ale nasze życie”. (Auto)biografie we Wszystko na sprzedaż
Andrzeja Wajdy . 229
Tęsknota za debiutem. Autotematyzm w Rekolekcjach (i innych filmach)
Witolda Leszczyńskiego . .243
Zapatrzenie w siebie. Przyspieszenie Zbigniewa Rebzdy . . 251
„Znaleźć błąd”. Historia niemoralna Barbary Sass . .259
„Nurt kultury, która zajmuje się sobą”. Portret podwójny Mariusza Fronta . .266
Kino osobiste i chwyty autotematyczne. Podsumowanie.
O Tataraku Andrzeja Wajdy .. 275
Polski kinematograf o sobie. Zakończenie . .. 280
Podziękowania . . . 284
Filmografia . . . 285
Bibliografia . . . . . 287
Nota bibliograficzna . . . 301
Aneks. Zdjęcia filmów . . . 303
Indeks osobowy . . . 312
Indeks tytułów filmów . . . 321
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.