Finanse behawioralne mikro, małych i średnich przedsiębiorstw

Opis

Finanse behawioralne mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Jak unikać błędów w biznesie i podejmować optymalne decyzje

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Autor: Marek Szczepaniec , Przemysław Kulawczuk , Tomasz Jurkiewicz

 

Monografia obejmuje kluczowe zagadnienia z zakresu finansów behawioralnych przedsiębiorstw, takie jak: racjonalność zachowań, heurystyki, mentalne księgowanie, osobowość przedsiębiorcza, nastawienie do ryzyka, motywy podejmowania działalności, emocje, nadmierna pewność siebie, efekt naśladownictwa, efekt utopionych kosztów. Jest pierwszym w Polsce zwartym, kompleksowym opracowaniem na temat wpływu czynników ekonomicznych, demograficznych, psychologicznych i społecznych na decyzje gospodarcze i wyniki finansowe przedsiębiorstw. Zawiera przegląd światowych publikacji oraz wyniki wieloletnich badań empirycznych (w tym eksperymentów behawioralnych) przeprowadzonych na próbach obejmujących łącznie ponad 11 tys. polskich przedsiębiorców. Wyniki badań mogą znaleźć szereg praktycznych zastosowań – czytelnik dowie się, jak unikać błędów w biznesie oraz jak podejmować optymalne decyzje.

 

Spis treści

Wstęp . .  . 9

Rozdział 1. Finanse mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w świetle

nauk behawioralnych – wprowadzenie do badań . .  19

1.1. Finanse behawioralne – rozszerzenie nauki finansów

czy nowa nauka? . . 19

1.2. Behawioralne finanse przedsiębiorstw – behawioryzm

czy zarządzanie finansowe? . . 24

1.3. Teoria perspektywy (prospect theory) .. 27

1.4. Psychologiczne aspekty podejmowania decyzji – heurystyki  . 29

1.5. Kadrowanie jako sposób wpływania na decyzje finansowe

przedsiębiorców . . 32

1.6. Zachowania finansowe małego biznesu z perspektywy

behawioralnej .  . 34

1.7. Synteza badań i doświadczeń Katedry Makroekonomii

Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie finansów

behawioralnych MSP . . 37

Rozdział 2. Racjonalność przedsiębiorców . . 47

2.1. Pojęcie racjonalności . .  47

2.2. Homo oeconomicus . . . . 52

2.3. Racjonalność z punktu widzenia procesu podejmowania decyzji . . 53

2.4. Szczegółowe i syntetyczne wskaźniki racjonalności zachowań . . 55

2.5. Behawioralny model podejmowania decyzji

przez przedsiębiorców .  . 68

Rozdział 3. Przedsiębiorcy i ich charakterystyka .  73

3.1. Płeć przedsiębiorcy .. 73

3.2. Wiek przedsiębiorcy . . 79

3.3. Wykształcenie przedsiębiorcy . . . 85

3.4. Inne cechy behawioralne przedsiębiorców  . 91

Rozdział 4. Motywy podejmowania i prowadzenia działalności

gospodarczej . .99

4.1. Potrzeby przedsiębiorców i potrzeby rozwojowe

przedsiębiorstw . . 99

4.2. Motywy podejmowania działalności przedsiębiorczej

w świetle literatury .  102

4.3. Motywy decydujące o utworzeniu własnej firmy –

wyniki badań empirycznych .107

4.4. Długookresowe motywy prowadzenia działalności

przedsiębiorczej . . . 113

4.5. Weryfikacja znaczenia motywu bogactwa

dla polskich przedsiębiorców .  . 120

4.6. Motywy przedsiębiorców w świetle badań Global

Entrepreneurship Monitor 2019 . . 122

4.7. Motywacja przedsiębiorców – wnioski w zakresie kierunków

dalszych badań . . . 123

Rozdział 5. Nastawienie do ryzyka i awersja do strat . . 127

5.1. Nastawienie do ryzyka w działalności gospodarczej 127

5.2. Ryzykowne zachowania firm . .  . 136

5.3. Awersja do strat . .  . 140

Rozdział 6. Osobowość a działalność gospodarcza .  143

6.1. Pojęcie osobowości . . . 143

6.2. Osobowość przedsiębiorcza .  . 144

6.3. Przedsiębiorca w ujęciu modelu osobowości NEOAC

(wielkiej piątki) . . . 150

6.4. Optymizm i jego wpływ na działalność gospodarczą  . 154

Rozdział 7. Nadmierna pewność siebie przedsiębiorców . . 161

7.1. Pewność siebie przedsiębiorców . . 161

7.2. Nadmierna pewność siebie przedsiębiorców – pojęcie, rodzaje . . 164

7.3. Pomiar nadmiernej pewności .  . 166

7.4. Determinanty nadmiernej pewności siebie .  174

7.5. Konsekwencje nadmiernej pewności siebie przedsiębiorców . . 176

Rozdział 8. Emocje a działalność gospodarcza . . 181

8.1. Emocje i ich rodzaje . 181

8.2. Pozytywne i negatywne emocje przy prowadzeniu działalności

gospodarczej . . 183

8.3. Zarządzanie emocjami – wizualizacja sukcesów i trudności

w biznesie . . . 191

Rozdział 9. Heurystyki używane przy podejmowaniu decyzji  . 195

9.1. Heurystyki i ich rodzaje . . . 195

9.2. Heurystyki używane przy wyborze rachunku bieżącego .  197

9.3. Heurystyki używane przy wyborze kredytu .  201

9.4. Heurystyki używane przy wyborze lokat . . . 205

9.5. Heurystyka (efekt) zakotwiczenia . .207

9.6. Efekt status quo .  . 211

9.7. Przyczyny stosowania heurystyk . .  212

Rozdział 10. Mentalne księgowanie . .  . 217

10.1. Pojęcie mentalnego księgowania . . . 217

10.2. Konstrukcja kont mentalnych – metkowanie pieniądza .. 220

10.3. Mentalne księgowanie wśród przedsiębiorców –

wyniki eksperymentów behawioralnych . . . 223

10.4. Efekt utopionych kosztów . . 233

Rozdział 11. Naśladownictwo w biznesie . .. . 235

11.1. Znaczenie naśladownictwa w biznesie . .. 235

11.2. Naśladownictwo małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie

decyzji finansowych .  . . 243

11.3. Morfologia procesów naśladownictwa w biznesie na podstawie

badań syndykatowych wśród polskich MSP . . 248

11.4. Model procesów zachowań naśladownictwa w biznesie i ich

rezultatów finansowych . .258

Rozdział 12. Błędy w biznesie oraz decyzje optymalne . .  263

12.1. Błędy decyzyjne – jak ich uniknąć .  269

12.2. Decyzje optymalne – jak je podejmować .. 272

Zakończenie . . .. 279

Bibliografia . . . 287

Spis tabel . . .  305

Spis rysunków . . . . 313