Opis

Eduwidma. Rzeczy i miejsca nawiedzone

autor: Maria Mendel (red.)

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Książka zachęca do refleksji nad tematem obecności i nieobeności oraz powiązanymi z nim zagadnieniami: życia, nie-życia, ludzi, nie-ludzi, miejsc, nie-miejsc, rzeczy i przedmiotów. Dla autorów, zainspirowanych filozofią Jacques’a Derridy, kuszące okazało się rozpatrywanie tych kwestii z perspektywy edukacyjnej.  Z książki wyłania się obraz pedagogiki społecznej uwzględniającej edukacyjne wymiary różnorodnych postaci obecności, istot-nych dla podmiotowych formacji i reprezentacji tożsamości, procesów wychowania, uczenia się i nauczania. Tytułowe kategorie – eduwidma, rzeczy i miejsca nawiedzone – zostały nakreślone  w poszczególnych rozdziałach tak, by przybliżyć różne odmiany  myśli społeczno-edukacyjnej, która nie ignoruje tego, co nie jest specyficznie ludzkie.

Teksty zebrane w tomie, poza uwspólniającym je zainteresowaniem edukacyjnością widm, nie mają jednak spójnej logiki orientującej odczytanie ich wszystkich en bloque jako wypowiedzi antropocentrycznych lub nieantropocentrycznych. Nie ma w nich napięcia,  które mogłoby kierować w jedną czy drugą stronę i uczynić autorów arbitrami w sprawach, z których nierozstrzygalności czynią oni atut o znaczeniu kluczowym dla edukacji. Lektura książki może prowadzić do wniosku, że myśl pedagogiczna zyskuje, gdy – utrzymując zainteresowanie człowiekiem – nie jest obojętna na widma, lecz  zauważa, że „widmują” nie tylko ludzie, a swój sens wiąże z wrażliwością na rzeczy i miejsca, także te nawiedzone.

Spis treści

SŁOWO OD REDAKTORKI

Eduwidmontologia – przyczynki . 10

Maria Mendel

SCENA

Materialność widma. Esej z pedagogiki nieantropocentrycznej .. 32

Maksymilian Chutorański

ŻYCIE, NIE-ŻYCIE, OBECNOŚĆ I EDUKACJA

Śmierć, przedmioty i ich ślady: wyjście rzeczy z antropocienia .. 50

Andrzej Marzec

Życie i nie-życie jako postaci obecności. Ku pedagogice zorientowanej

na „potrzebę łagodzenia faktu odejścia” . . 80

Agnieszka Skotnicka

Upcycling a edukacyjna wartość widma .. 126

Michalina B. Hładun

MIEJSCA NAWIEDZONE:

MIASTO PEDAGOGICZNE I JEGO WIDMONTOLOGIE

Miejskie widma. Wokół gdańskich profili tożsamościowych AD 2018 . 150

Maria Mendel

Widma wśród stoczniowych dźwigów . 184

Dominik Krzymiński

Muzeum Emigracji w perspektywie widmontologicznej .. 218

Jarosław Rutkowski

Eduwidma: paradoksalna materialność miejsca pedagogicznego . . 249

Maria Mendel

EDUWIDMOWANIA ASPEKTY PSYCHOSPOŁECZNE

Krypty pracy/nie-pracy, widmowanie bezrobocia i inne uobecnienia

społecznej zbędności. Perspektywa społeczno-edukacyjna . . 262

Mateusz Rutkowski

Widmontologiczne ujęcie kategorii wstydowiny

a syndrom Dorosłych Dzieci Alkoholików . . . 285

Martyna Pilas

EPIZOD (ZAMIAST EPILOGU)

Pedagogika społeczna „po człowieku” . . 302

Maria Mendel

SUPLEMENT

Eduwidma, rzeczy i miejsca nawiedzone. Esej recenzyjny .  . 314

Rafał Włodarczyk

Bibliografia . . 329

Table of contents

EDITORIAL FOREWORD

Edu-hauntology: Contributions . . 10

Maria Mendel

STAGE

Materiality of the spectre. Essay on non-anthropocentric pedagogy . . 32

Maksymilian Chutorański

LIFE, NON-LIFE, PRESENCE AND EDUCATION

Death, objects and their traces: the way things out of anthropo-shadow (“antropocień”) .. 50

Andrzej Marzec

Life and non-life as figures of presence. Towards pedagogy oriented

at “the necessity to alleviate the fact of passing” .. 80

Agnieszka Skotnicka

Upcycling and the educational value of spectre .  126

Michalina B. Hładun

HAUNTED PLACES:

PEDAGOGICAL CITY AND ITS HAUNTOLOGY

Urban specters. On the profiles of Gdańsk citizens’ identity, AD 2018 . 150

Maria Mendel

Specters among shipyard cranes . . 184

Dominik Krzymiński

The Emigration Museum in a hauntology perspective .  . 218

Jarosław Rutkowski

Edu-specters: the paradoxical materiality of a pedagogical place . . 249

Maria Mendel

EDU-HAUNTING: PSYCHOSOCIAL ASPECTS

Job/non-job crypts, specter of unemployment and other manifestations

of social redundancy. Socio-educational perspective . .  262

Mateusz Rutkowski

Hauntological approach to shame-guilt category

and Adult Children of Alcoholics Syndrome . . . 285

Martyna Pilas

EPISOD (INSTEAD OF EPILOGUE)

Social pedagogy and the Posthuman .  302

Maria Mendel

SUPPLEMENT

Edu-specters, things and hanted places. Review essay .  . 314

Rafał Włodarczyk

Bibliography . . . 329