Detective dell’arte. Carabinieri na straży dziedzictwa kultury

Opis

Detective dell’arte. Carabinieri na straży dziedzictwa kultury

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

autor: Roberto Riccardi

Autor książki Roberto Riccardi jest generałem brygady Carabinieri i dowódcą specjalnej jednostki Carabinieri zajmującej się zwalczaniem przestępczości przeciwko dziedzictwu kultury – Dowództwa Carabinieri ds. Ochrony Dziedzictwa Kultury (wł. Il Comando Carabinieri Tutela Patrimonio Culturale). Wcześniej wypełniał różne zadania, w tym walczył z mafią, zwalczał przestępczość zorganizowaną i narkotykową, dowodząc jednostkami Carabinieri w różnych miastach i regionach Włoch. Książka jest tłumaczeniem włoskiego wydania pt. Detective dell’arte. Dai Monuments Men ai carabinieri della cultura (Rizzoli, Milano 2019). Niniejszy przekład na język polski ukazuje się w serii Biblioteka Prawa Ochrony Zabytków.

W książce autor opisuje działalność carabinieri, odwołując się do konkretnych zdarzeń kradzieży dzieł sztuki zarówno z muzeów, galerii i kościołów, jak i pochodzących z nielegalnych wykopalisk archeologicznych. W swojej opowieści często oddaje głos żołnierzom bezpośrednio zaangażowanym w odzyskanie tych dzieł. W bardzo obrazowy sposób przedstawia nam sylwetki carabinieri, a przestępców i członków mafii. Jednocześnie , jak piszą w Przedmowie do polskiego wydania Piotr Stepnowski i Kamil Zeidler: „Generał Roberto Riccardi pokazuje się w książce nie tylko jako oficer Carabinieri bezpośrednio zaangażowany w pracę operacyjną, dowódca TPC, ale także jako erudyta i miłośnik sztuki. Dzieli się nie tylko relacjami z misji, ale też osobistymi fascynacjami i skojarzeniami. Nie chodzi mu więc o suchą relację z przeprowadzonej przez carabinieri realizacji odzyskania dzieł sztuki, ale także o skłonienie czytelnika do intelektualnej podróży po świecie kultury i sztuki”. Zaznaczają, że „Włochy pokazały światu wzorzec, który ze wszech miar godny jest naśladowania, gdy w ramach Carabinieri w 1969 r. została powołana struktura mająca jedno podstawowe zadanie – ochronę dziedzictwa kultury przed przestępczością. Przez pięćdziesiąt lat działalności stworzona została bodaj najlepsza i najliczniejsza na świecie formacja wyspecjalizowana w ochronie dziedzictwa kultury”.

W stosunku do włoskiego wydania wprowadzono uzupełnienia i objaśnienia w formie przypisów, a także zdecydowano się na wzbogacenie jej o reprodukcje dzieł sztuki, których historię autor opisuje w poszczególnych rozdziałach.

Przekład książki był możliwy dzięki pomocy finansowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Współpracy Międzynarodowej Republiki Włoskiej (La traduzione del libro è stata possibile grazie al contributo del Ministero degli Affari Esteri e della Cooperazione Internazionale italiano).

Redakcja merytoryczna i opracowanie przypisów do wersji polskiej: Joanna Kamień, Kamil Zeidler.

Tłumaczenie z języka włoskiego: Hanna Kostołowska.

Spis treści

Przedmowa do wydania polskiego

(Piotr Stepnowski, Kamil Zeidler) . .  . VII

Nota edytorska i objaśnienia do wydania polskiego

(Joanna Kamień, Kamil Zeidler) . . XIII

Roberto Riccardi

Detective dell’arte

Carabinieri na straży dziedzictwa kultury

Przedmowa (Giovanni Nistri) 3

Wstęp . . . 7

1. Macki ośmiornicy . .. 9

2. Rzym – niekończąca się grabież .  19

3. Urbino – kradzież stulecia .. 31

4. Göring – sztuka idzie na wojnę . . 41

5. Przeklęty Modigliani .  53

6. Algorytm, który maluje . .67

7. Od Dunaju po Zatokę Koryncką . . 79

8. Werona – wtargnięcie do Castelvecchio . . 87

9. Gioconda i inne tajemnice . .. 99

10. Kultura nosi błękitny hełm . . . 109

11. Ucho van Gogha . . 119

12. Skoki na muzea i zacieranie śladów .  129

13. Uratować Pompeje . .  139

14. „Mozart jest tutaj!” .  . 153

15. Piękno wraca na wystawę .  . 163

16. Ochrona, która nadejdzie . . . 175

Epilog .  183

Ilustracje . 187