Zasada monarchiczna i jej przejawy we współczesnych ustrojach europejskich…

Opis

Zasada monarchiczna i jej przejawy we współczesnych ustrojach europejskich i pozaeuropejskich monarchii mieszanych

autor: Marcin M. Wiszowaty

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Książka stanowi pierwszą w polskiej literaturze naukowej monografię z dziedziny prawa konstytucyjnego, poświęconą zagadnieniu współczesnych monarchii mieszanych (królewskich i republikańskich) nie tylko w Europie, ale także poza kontynentem europejskim. Autor porusza w niej zagadnienia nieomal nieobecne w polskiej doktrynie konstytucyjnej, takie jak: aktualny kształt zasady monarchicznej i jej przejawy w ustrojach współczesnych państw monarchicznych na świecie, formy realizacji idei monarchii mieszanej (monarchia mixta) w ustrojach współczesnych monarchii, europejskie inspiracje monarchiczne w ustrojach monarchii Azji, Afryki i Oceanii, unikalne instytucje monarchiczne w ustrojach państw świata, czy przyszłość ustroju monarchicznego na świecie.

SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Rozdział 1. Zagadnienia terminologiczne
1.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
1.2. Odmiany monarchii w polskich i obcych klasy” kacjach
i typologiach doktrynalnych oraz ich wzajemne relacje pojęciowe.
Problem paradygmatu demokratycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
1.3. Nowy podział monarchii mieszanych – monarchie królewskie i republikańskie.
Zasada monarchiczna i monarchia mieszana współcześnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Rozdział 2. Monarcha jako personifi kacja zasady monarchicznej
2.1. Monarcha jako dziedziczny organ państwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
2.2. Monarcha jako dożywotni organ państwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
2.3. Monarcha jako głowa Kościoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
2.4. Monarcha nieodpowiedzialny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Rozdział 3. Monarcha w monarchii mieszanej
3.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
3.2. Monarcha jako władca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
3.2.1. Monarcha jako prawodawca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
3.2.2. Relikty władzy monarszej – uprawnienia nominalne i rzeczywiste
monarchy jako organu władzy wykonawczej, władzy sądowniczej,
fons honorum i pozostałe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
3.3. Monarcha jako głowa państwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
3.4. Monarcha jako ” lar ustroju – strażnik demokracji, konstytucji i monarchii,
gwarant ciągłości władzy państwowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
3.5. Monarcha jako symbol i reprezentant narodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
3.6. Monarcha jako podmiot praw i wolności człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
Rozdział 4. Inne przejawy zasady monarchicznej w ustroju monarchii mieszanych
4.1. Dziedziczne organy władzy publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
4.2. Monarchiczne organy kadencyjne i dożywotnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
4.2.1. Nieelekcyjna izba parlamentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
4.2.2. Rady królewskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
4.2.3. Organy heraldyczne i nobilitacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
4.2.4. Inne urzędy i funkcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
4.3. Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
4.4. Dynastia i rodzina królewska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
4.4.1. Następca tronu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
4.4.2. Małżonek króla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
4.5. Regencja, opieka i zastępstwo monarchy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
4.6. Pozostałe instytucje monarchiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
4.6.1. Poszerzenie materii ustawowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
4.6.2. Referendum monarchiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
4.6.3. Homagium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
Rozdział 5. Zasada monarchiczna w pozaeuropejskich monarchiach mieszanych
5.1. Wprowadzenie – test monarchiczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
5.2. Monarchie arabskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
5.2.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
5.2.2. Zasada monarchiczna w ustrojach arabskich
monarchii mieszanych (Bahrain, Jordania, Katar, Kuwejt, Maroko) . . . . . . . . . 441
5.2.3. Podsumowanie – praktyka ustrojowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
5.3. Monarchie dalekowschodnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
5.3.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
5.3.2. Zasada monarchiczna w ustrojach mieszanych
monarchii buddyjskich (Bhutan i Tajlandia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
5.3.3. Podsumowanie – praktyka polityczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
5.4. Pozostałe pozaeuropejskie monarchie mieszane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
5.4.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
5.4.2. Zasada monarchiczna w ustroju Tonga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507
5.4.3. Podsumowanie – praktyka ustrojowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
Uwagi końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
Bibliografi a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547
Akty prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
Projekty aktów prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588
Orzecznictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
Inne dokumenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590