W epoce żaglowców Morze od antyku do XVIII wieku

Opis

W epoce żaglowców. Morze od antyku do XVIII wieku

 Autor: Beata Możejko, Ewa Boajruniec-Król (red.)

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Temat monografii to morska żegluga, jej różne aspekty od antyku po wiek XVIII. Pretekstem do powstania tomu była 560 rocznica przejścia Gdańska, morskiego miasta pod panowanie królów polskich. Ideą monografii jest pokazanie możliwie szerokiego spektrum zagadnień morskich w czasach, gdy statki i okręty napędzane były siłą mięśni ludzkich i energią wiatru. Na monografię składa się 28 artykułów poświęconych m.in. takim tematom, jak historie morskich wojen rzymskich i greckich w świetle najnowszych odkryć archeologicznych i badań nad tekstami antycznymi; sytuacja morska w dobie świetności Hanzy; trudy morskiej żeglugi dla podróżników i kupców; sposoby rozwiązywania morskich konfliktów o statki i ich własność; fascynujące losy szesnasto-, osiemnastowiecznych statków, obecnie wraków na Zatoce Gdańskiej; osobiste losy ludzi morza; metody ratowania statków z katastrof u schyłku XVIII wieku; rozwój floty morskiej na Bałtyku.

Spis treści
Wstęp (Beata Możejko, Ewa Bojaruniec‑Król) 7
Bogdan Burliga
„Wolni i dlatego zuchwali”: uprzedzenia wobec ludzi morza w świadectwach
greckich epoki klasycznej . 8
Andrzej Wypustek
Odkrycia w rejonie Trapani na Sycylii a historia rzymskich wojen na morzu � 16
Jędrzej Szerle
Informacja o polskich posiłkach wojskowych w morskiej wyprawie króla duńskiego
Swena Estrydsena na Anglię w 1069 roku w Historia Ecclesiastica Ordryka Witalisa � 29
Jakub Morawiec
Trudy morskiej podróży w poezji skaldów . . 37
Waldemar Ossowski
Pierwsze bałtyckie statki handlowe i ich użytkownicy . 45
Michaela Antonín Malaníková
The sea in the Czech medieval chronicles and books of travel (Bezpečněji člověk bývá
v řece, než když v moři plývá) . . 58
Henryk Samsonowicz
Polityka morska miast hanzeatyckich . 64
Julia Możdżeń
Morze w zapiskach gdańskiego szypra Caspra Weinreicha z lat 1461–1496 � 69
Bohdan Małysz
Czesi a morze w średniowieczu . 81
Martin Nodl
Moře očima suchozemců . 98
Balázs Nagy
The maritime connections of a landlocked country: The case of late
medieval Hungary – an overview . . 106
Paweł Karol Gąsiorczyk
Początki angielskiej obecności na Morzu Śródziemnym w późnym średniowieczu
na przykładzie działalności Roberta Sturmy’ego z Bristolu (około 1400–1458) � 111
Danuta Quirini‑ Popławska
Dole i niedole morskiej podróży do Ziemi Świętej w późnym średniowieczu � 118

Agata Świerczek
Pomiędzy strachem a fascynacją: wpływ morza na człowieka późnośredniowiecznego � 130
Andrzej Woziński
Późnogotycki obraz Okręt Kościoła z Dworu Artusa w Gdańsku. Kilka spostrzeżeń
na temat ikonografii i koncepcji ideowej 141
Paweł Sadłoń
Rozwiązywanie gdańsko‑duńskich zatargów żeglugowych w latach 1491–1509 � 154
Justyna Wubs‑ Mrozewicz
Rozwiązywanie splątanych interesów. Konflikty miasta Gdańska i kupców gdańskich związane
z działalnością kaprów w XVI wieku: prawo i dyplomacja . . 161
Julius Žukas
Handel morski Kłajpedy w XIII–XVII wieku . 171
Aleksandra Barwicka‑ Makula
„Do Kolmaru król kazał okręty styrować, lecz próżno wiatrom, i też morzu
rozkazować”. Podróż Zygmunta III Wazy do Szwecji w 1593 roku � 179
Dariusz Kaczor
Ludzie morza w konflikcie z Temidą. Sprawy przeciw marynarzom przed sądami gdańskimi
w XVI–XVIII wieku 185
Ryszard Skowron
Alberta Struzziego projekt utworzenia portugalsko‑polskiej kompanii handlowej z roku 1623 . . 195
Ewa Barylewska‑ Szymańska
Dobytek wdowy po żeglarzu Salomonie Peterssenie na tle wyposażenia
domów gdańskich drugiej połowy XVIII wieku . . 200
Ewa Łączyńska-Bartoszek
Navigare necesse est, vivere non est necesse. Katastrofy morskie na Bałtyku w XVIII wieku � 212
Andrzej Groth
Flota gdańska w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku . . 221
Tomasz Bednarz
Badania archeologiczne legendarnego Porcelanowca z Zatoki Gdańskiej � 227
Monika Jankiewicz‑ Brzostowska
Wybrane dzieła malarskie szkół holenderskiej i flamandzkiej XVII–XVIII wieku
z kolekcji Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku – atrybucje i ikonografia � 237
Jerzy Zajadło
Morze, sędziowie i niewolnicy – masakra na statku Zong . 251
Gabriela Majewska
Szwedzka relacja z podróży do miast nadbałtyckich z połowy XVIII wieku � 261