Przeciw gotowym odpowiedziom Literatura i dydaktyka literatury w czytelniczych spotkaniach

Opis

Przeciw gotowym odpowiedziom. Literatura i dydaktyka literatury w czytelniczych spotkaniach

Autor: Grażyna B. Tomaszewska

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Książka wyrasta z protestu przeciw praktyce pospiesznego, powierzchownego czytania, a także z protestu przeciw pospiesznemu, powierzchownemu spojrzeniu na człowieka, jakie zaczyna niebezpiecznie dominować w świecie globalnych reguł i praw, w którym ludzką wielowarstwowość próbuje się zamknąć w zbiorze gotowych odpowiedzi. Czas nie ma władzy nad bohaterami czytelniczych spotkań w niniejszej monografii. Dlatego Gilgamesz, Hiob, Mickiewicz, Grochowiak, Miłosz, Szymborska są w niej równie obecni i ciągle otwarci na nowe rozumienia.

Spis Treści

Przeciw gotowym odpowiedziom: uwagi wstępne 9

I. NIEPOKOJE

1. Literatura a sacrum wykroczenia 25

Jak zabić lęk? 25

Ratunki zastępcze 30

Finał sacrum wykroczenia 35

2. Nierozstrzygnięty sąd… Hiobowe dylematy Mickiewicza 45

„Pobielacze kłamstwa” 45

Hiobowy upór Mickiewicza 49

3. Ludzkie i boskie łzy w twórczości Mickiewicza 57

Łatwość łez 57

Woda i łzy 59

Ogień i łzy 66

Unia 70

4. Albo miecz, albo krzyż…

Stanisław Grochowiak Święty Szymon Słupnik 73

II. APOKALIPSY:

JAWNE, UKRYTE…

(w lekcyjnym wolnym czytaniu)

Słowo wyjaśnienia 81

1. Akustyka, barwa i koncepcja proroka

w Apokalipsie św. Jana 87

2. Apokalipsy ukryte: barwa, akustyka i koncepcja proroka

w Piosence o końcu świata

i Piosence o porcelanie Czesława Miłosza 95

Analiza tytułów utworów 99

Gdzie ten koniec świata? 102

„Piosenkowość” – codzienność… 106

Barwa i akustyka: Piosenka o końcu świata

a typowa apokalipsa 108

Staruszek a prorok 112

Gdzie ta porcelana (Piosenka o porcelanie)? 114

Paradoks 117

Barwa i akustyka porcelanowej zagłady 118

„Prorok” porcelanowej zagłady 121

Kto słyszy? 123

„I żadnej o nich pamięci”? 123

Apokalipsy ukryte. Próba interpretacji porównawczej 127

III. „BIAŁE” ILUMINACJE

1. Iluminacyjne „tymczasem”:

Adam Mickiewicz Pan Tadeusz (Inwokacja) 131

Rytm i jego rozchwianie 132

Nietypowa inwokacja 132

Adresat 133

Nietypowa prośba 134

Obraz – iluminacja 136

Estetyka i metafizyka światła obrazów 139

Korespondencja 142

Problem czasu 143

Koncepcja ojczyzny 144

2. „…I popłoch i przepych i kłopot”. Podziw a hierarchia.

Wisława Szymborska Urodziny,

Jan Kochanowski Pieśń XXV 147

Jak to ułożyć? Świat i dźwięk. Problemy z klasyfikacją 149

Dziwne rzeczowniki 155

Co to za święto? 156

Jak się bawić? 158

Inne kłopoty 159

Przepych z miarą i bez miary.

Kochanowski – Szymborska 161

Bez granic? Podsumowanie 168

3. Władza białej magii: Czesław Miłosz Zaklęcie 171

Grzechy rozumu a grzechy serca 172

Rozum a serce w wierszu Miłosza 177

Zgoda i niezgoda 182

Zaklęcie a psalm 186

Tytuł utworu. Podsumowanie 192

Bibliografia 197

Nota redakcyjna 205

Indeks osobowy 207