Opis

Prawo i literatura. Parerga

Autor: Joanna Kamień, Jerzy Zajadło, Kamil Zeidler (red.)

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Parerga – z greki parergon, czyli dzieło uboczne – to drobne utwory, przeważnie mało znane, niezaliczane do podstawowej twórczości autora. Dotychczas w polskiej literaturze prawniczej taki właśnie charakter miały prace poświęcone kierunkowi filozoficznoprawnemu, jakim jest law & literature. Inaczej na świecie – wielu znakomitych filozofów prawa, zwłaszcza z anglosaskiej, amerykańskiej kultury prawnej, uczyniło z prawa i literatury główny przedmiot swych dociekań i badań naukowych. Tu jednak podejście jest znacznie skromniejsze, choć cel, jaki przyświeca autorom i redaktorom, został określony dużo bardziej ambitnie. Otóż zbiór 31 artykułów prezentujących owe poboczne zainteresowania badawcze autorów pokazuje fascynującą przestrzeń badawczą i niezwykłe perspektywy dla dalszych studiów w nurcie tzw. literackiej szkoły prawa. Tym samym wartość całej książki przewyższa wartość poszczególnych elementów na nią się składających. Można mieć tylko nadzieję, że w ramach studiów nad estetyką prawa zagadnienia prawa i literatury na stałe zagoszczą w katalogu głównych tematów badawczych także polskich uczonych.

​„Monografia pt. Prawo i literatura. Parerga znacznie wzbogaca dorobek polskiej nauki w zakresie badań nad relacjami prawa i literatury. Badanie tych wzajemnych relacji uważam za bardzo wartościowe działanie przepojone głębokim humanizmem. Książka ta jest na tle dotychczasowych badań prowadzonych w Polsce pozycją wyjątkową. Stanowi interesującą spójną całość, metodologicznie i merytorycznie ujętą w dwóch aspektach: od prawa do literatury i od literatury do prawa. Efekty tych badań mogą być interesujące zarówno dla prawników, literaturoznawców, jak i szerokiego kręgu czytelników zainteresowanych uczestnictwem w kulturze.”

z recenzji prof. Jadwigi Potrzeszcz

Spis treści

Prolog (Joanna Kamień, Jerzy Zajadło, Kamil Zeidler) | 9

Część 1

Od prawa do literatury

Kamil Zeidler

Prawo i literatura. Garść uwag spóźnionych | 15

Joanna Kamień

Prawo i literatura. O pewnym pomyśle metodologicznym | 29

Jerzy Zajadło

Cyceron, prawo i literatura | 43

Marta Andruszkiewicz

Prawo i literatura. O literackości w prawie | 67

Magdalena Glanc-Żabiełowicz

Portret Oscara Wilde’a | 81

Tomasz Widłak

Egzemplaryzm sędziowski w literaturze prawniczej

na przykładzie Sprawy grotołazów Lona L. Fullera | 95

Przemysław Rybiński

Cienie nad Mirandą | 109

Nicola Soldani

Can law be considered a work of art? | 121

Część 2

Od literatury do prawa

Aleksandra Szydzik

Na styku prawa i miłości – kilka uwag

na przykładach z literatury i kinematografii | 129

Julia Rychcik

Proces, którego nie było? Jezus przed Piłatem

na przykładzie przekazu biblijnego oraz kreacji literackiej

w Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa | 149

Mikołaj Lech

Czy Balladyna nosiła się na purpurowo? | 169

Karol Dobrzeniecki

Izabela Dobrzeniecka

Prawo i Prawda. Rzecz o wolności słowa Cypriana Norwida | 177

Maria Dworzecka

Performatywność rozprawy sądowej

na podstawie Braci Karamazow Fiodora Dostojewskiego | 189

Maciej Jońca

Szekspirolog. Przyczynek do biografii Leona Pinińskiego | 199

Karol Gregorczuk

Człowiek w sytuacji doświadczenia transgresyjnego

w powieści marynistycznej Lord Jim Josepha Conrada | 213

Tadeusz Chilicki

Czy praworządność w państwie P. jest zagrożona?

Analiza pojęcia praworządności w Procesie Franza Kafki | 225

Agnieszka Plata

Literacka analiza sytuacji prawnej płci

na przykładzie powieści Virginii Woolf pt. Orlando | 237

Iga Szklarkowska

Prawda jako narzędzie w „walce z bogami”. Rola prawdy

w kontekście praworządności w dziele literackim i filmowym | 251

Karolína Menšíková

Law and literature: The Visit by Friedrich Dürrenmatt | 259

Dagmara Broniecka

O walce z wymiarem (nie)sprawiedliwości, czyli jak postawa

obrońcy wpływa na odnalezienie prawdy w procesie karnym.

Refleksje na przykładzie powieści Zabić drozda Harper Lee | 273

Katalin-Enikő Béres

To Kill a Mockingbird: Law and morality | 283

Paweł Sut

Luisa Buñuela Widmo wolności.

Esej o możliwych związkach surrealizmu i prawoznawstwa | 293

Katarzyna Kostka

Problematyka etyki prawniczej w filmie Werdykt | 305

Piotr Jarmowski

Rola idealistów w zdeprawowanym społeczeństwie

na przykładzie Krótkiego filmu o zabijaniu Krzysztofa Kieślowskiego | 315

Karol Płachta

Jednostka i pracownicy wymiaru sprawiedliwości

wobec systemu władzy na podstawie Zielonej mili Stephena Kinga | 323

Magdalena Kolasa

Rola uczestników w procesie sądowym

w nawiązaniu do filmu Czas zabijania Joela Schumachera | 335

Wojciech Jankowski

Raport mniejszości, czyli prawie ideał kryminologii pozytywnej | 347

Michał Wojtiuk

Podstawowe zasady procesu karnego jako gwarancja sprawiedliwego

wyroku na podstawie filmu Spisek Roberta Redforda | 357

Łukasz Ziental

Wpływ czynników pozaprawnych na kształtowanie się

The Lawyer Personality na przykładzie Hanka Palmera (The Judge) | 369

Johanna Hirsch

Terror by Ferdinand von Schirach | 379

Ayda Sayyah

Fritz Bauer: Der Staat gegen Fritz Bauer | 391

Literatura | 401

Wykaz dzieł literackich | 427

Wykaz filmów | 429

O Autorach | 431