Patriotyczny obowiązek. O turystyce zaangażowanej. Gdańskie Teki Turystyczno-Krajoznawcze

Opis

Gdańskie Teki Turystyczno-Krajoznawcze. Tom III. Patriotyczny obowiązek. O turystyce zaangażowanej

Autor: Iwona Janicka (red.)

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Turystyka o podłożu patriotycznym spotykana była już w starożytności.Podobnie w średniowieczu i epoce nowożytnej wypadało bywać w miejscach szczególnie ważnych dla historii danego kraju, ale to w okresie romantyzmu i wieku XIX, kiedy rozwijały się ruchy narodowowyzwoleńcze i zjednoczeniowe, nacjonalizm, obserwujemy nasilenie się zainteresowania krajem ojczystym, jego historią, kulturą, przyrodą. Wówczas też na szeroką skalę rozwinęło się krajoznawstwo, czego wyrazem było powstawanie organizacji propagujących walory ziemi ojczystej.

Niniejsza książka jest poświęcona właśnie takiej turystyce – turystyce patriotycznej. Jej Autorzy szeroko potraktowali temat – znajdziemy tu bowiem zarówno wspomnienia z podróży odbywanych w poprzednich wiekach przez historyków, poetów, pisarzy, urzędników, w końcu „zwykłych” ludzi, ale również refleksje nad współczesną turystyką i turystą, propozycje wycieczek do miejsc, które warto zwiedzić choćby z powodu ich dawnych związków z Polską. Warto podkreślić, że książkę tę współtworzyli przedstawiciele różnych dziedzin i dyscyplin naukowych – historycy, geografowie, socjologowie, a także poloniści, kulturoznawcy, etnografowie, przewodnicy turystyczni, pracownicy obiektów turystycznych, muzealnych itp.

SPIS TREŚCI

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Lucyna Kostuch

Przepowiednie, pomniki, zjawy… Pole bitwy jako wa¿ny element turystyki

patriotycznej w starożytnej Grecji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Łukasz Podlaszewski

Warunki podróżowania po ziemiach byłej Rzeczpospolitej w 1835 roku

w oglądzie Amerykanina – Johna Lloyda Stephensa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Eugeniusz Koko

Podróże patriotyczne Franciszka Rawity-Gawroñskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Tadeusz Stegner

Podróż patriotyczna w XIX wieku. Przypadek Wojciecha Gersona . . . . . . . . . . 55

Jarosław Kita

Dziewiętnastowieczne podróże „do wód” z patriotycznym wydźwiękiem w tle . . 66

Iwona Sakowicz-Tebinka

„Obowiązek religijno-patriotyczny”. Narodowa pielgrzymka do Rzymu

w 1888 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Marta M. Kacprzak

O wycieczkach do Czarnolasu w pierwszej po³owie XIX wieku . . . . . . . . . . . . 94

Marta Kłak-Ambrożkiewicz

Podróże Jana Matejki – peregrynacje nie tylko artystyczne. Patriotyczna

potrzeba i krajoznawcza wycieczka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

Maria Korybut-Marciniak

Między Warszawą a Petersburgiem. Podróże w memuarach i korespondencji

Artura Doliñskiego (1831–1909) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132

Marta Cywiñska

Podróż kresowa jako forma edukacji patriotycznej – kilka przykładów . . . . . . . 149

Magdalena Piotrowska

„Przychodzimy z kresów na kresy”. O wycieczce Wielkopolan na wystawę

przemysłową we Lwowie w 1894 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

Zbigniew Landowski

Krzemieniec jako destynacja podróży patriotycznych do miejsca pamięci

w „Życiu Krzemienieckim”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

Pawe³ Maciąg

Patriotyczne peregrynacje tożsamości – czyli o wątkach historycznych

w polskiej grafice i malarstwie na przykładzie twórczości Juliusza Kossaka

i Artura Grottgera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202

Iwona Janicka

Wilno jako miejsce patriotycznej wycieczki w oewietle wybranych

przewodników XIX i XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214

Michał Urban

Konflikt pamięci a turystyka. Lwów jako cel podróży patriotycznych Polaków

i Ukraińców: analiza narracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230

Izabela Lewandowska

Szkoły z polskim językiem nauczania na Warmii okresu międzywojennego –

propozycja szlaku turystyczno-kulturowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243

Marcin Prusak

Turystyczno-propagandowe wykorzystanie terenów byłego Wału Pomorskiego

w PRL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267

Sławomir Jan Maksymowicz

Od Narodowego Pomnika Bitwy pod Tannenbergiem (Tannenberg

Nationaldenkmal) do polskich obchodów bitwy pod Grunwaldem . . . . . . . . . . 285

Kamil Stasiak

Dwa modele szlaku okupacyjnego. Porównanie Trasy Pamięci w Krakowie

i ścieżki historyczno-edukacyjnej 1 Pułku Strzelców Podhalańskich

Armii Krajowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309

Monika Habdas

Delegacje młodzieży izraelskiej do Polski jako przykład turystyki patriotycznej . . . . 321

Tomasz Studzieniecki

„Polska Pięknieje” – o promocji turystyki narodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335

Iwona Janicka

Gry miejskie w programie krajoznawstwa i turystyki historycznej.

Sprawozdanie z realizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350