Osada w Dębczynie

Opis

Osada w Dębczynie. Ze studiów nad przemianami osadniczymi i kulturowymi na Pomorzu Zachodnim

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Autor: Henryk Machajewski

Opracowano dzieje osady w Dębczynie, powiat Białogard, stanowisko 6, jednej z ważniejszych w źródłach archeologicznych pochodzących z Pomorza. Wyniki tych ustaleń ujęto na tle problematyki skupiska osadniczego w rejonie tej osady (dorzecze Parsęty), a następnie owe ustalenia przełożono na zagadnienia osadnicze i kulturowe Pomorza Zachodniego i Przedniego, co stanowi o nowatorskim ujęciu tej problematyki. W książce nakreślono nową narrację o kierunkach i inspiracjach przemieszczania się różnych społeczności zamieszkujących rejon basenu Morza Bałtyckiego. Czytelnik znajdzie w tej pracy zarys oblicza kulturowego Pomorza Zachodniego i Przedniego u schyłku starożytności (II–VI w.) w czasie wędrówek różnych plemion germańskich przemieszczających się po terenie Barbaricum aż do czasów pojawienia się na nim Słowian.

Spis treści

Wprowadzenie | 9

A. Osada | 13

A.1. Lokalizacja | 16

A.2. Charakterystyka źródeł | 16

A.3. Metody badań | 16

A.4. Źródła nieruchome | 16

A.4.1. Ziemianki | 17

A.4.2. Budynki naziemne | 18

A.4.3. Piece gospodarcze | 20

A.4.4. Paleniska | 21

A.4.5. Jamy gospodarcze | 22

A.4.6. Dołki posłupowe | 22

A.4.7. Zagadnienie zagrody | 23

A.5. Źródła ruchome | 24

A.5.1. Ceramika naczyniowa | 24

A.5.1.1. Metody opracowania ceramiki naczyniowej | 24

A.5.1.2. Typologia naczyń | 24

A.5.1.3. Zdobnictwo naczyń | 33

A.5.1.4. Mikromorfologia naczyń | 37

A.5.1.5. Ogólne cechy techniczne naczyń ręcznie lepionych | 39

A.5.1.6. Stylistyka ceramiki naczyniowej | 40

A.5.2. Detale stroju | 41

A.5.2.1. Zapinki | 41

A.5.2.2. Paciorki szklane | 42

A.5.3. Elementy uzbrojenia | 44

A.5.3.1. Grot broni drzewcowej | 44

A.5.4. Pozostałości po rękodzielnictwie i przetwórczości przydomowej | 44

A.5.4.1. Narzędzia związane z włókiennictwem | 44

A.5.4.1.1. Przęśliki | 44

A.5.4.1.2. Ciężarki tkackie | 45

A.5.4.2. Narzędzia kamienne związane z przetwórstwem płodów rolnych | 45

A.5.4.2.1. Żarna nieckowate | 45

A.5.4.2.2. Żarna rotacyjne | 45

A.5.4.3. Narzędzia i przedmioty codziennego użytku | 46

A.5.4.3.1. Noże | 46

A.5.4.3.2. Osełki | 46

A.5.4.4. Metalowe przedmioty o nieokreślonej funkcji | 46

A.5.4.5. Pozostałości po wytopie żelaza | 46

A.5.4.6. Obróbka bursztynu | 47

A.5.5. Importy | 47

A.6. Chronologia osady | 48

A.7. Rozplanowanie i charakter osady | 51

A.8. Podstawy gospodarcze | 57

B. Osada w Dębczynie, stanowisko 6,

na tle skupiska osadniczego grupy dębczyńskiej w dorzeczu środkowej Parsęty | 61

C. Nadparsęckie skupisko osadnicze grupy dębczyńskiej

na tle sytuacji osadniczej i kulturowej Pomorza Zachodniego i Przedniego | 67

C.1. Stan badań | 66

C.2. Główne kierunki przemian osadniczych i kulturowych na Pomorzu Zachodnim i Przednim | 70

D. Próba interpretacji przemian osadniczych i kulturowych

na Pomorzu Zachodnim i Przednim u schyłku starożytności | 89

Zakończenie | 101

Załączniki | 103

Tablice | 145

Literatura | 219

Streszczenie | 231

Zusammenfassung

Die Siedlung von Dębczyno, Kr. Białogard, Fpl. 6.

Studien zu Besiedlungs- und Kulturwandlungsprozessen

in Vor- und Westpommern am Ende des Altertums | 234

Dębczyno, pow. Białogard, stanowisko 6 – katalog obiektów | 237