Opis
Nazwy roślin w pieśniach warmińsko-mazurskich z przełomu XIX i XX wieku
autor: Ewelina Lechocka
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
„Szczegółowa i sumienna prezentacja roli i rangi roślin w twórczości ludowej Warmii i Mazur nie jest jedynym niepodważalnym walorem pracy pani Eweliny Lechockiej. Prócz niej czytelnik otrzymuje niełatwe do przecenienia kompendium z historii regionu, zarys jego dziejów sporządzony z punktu widzenia człowieka dążącego do prawdy i maksymalnego obiektywizmu”.
dr hab. Halina Chodurska
„Rzetelność i wiedza autorki na temat obszaru kulturowego, którego dotyczy rozprawa, są imponujące. Przebija przez nie chluba z regionalnego dziedzictwa przeszłości w obszarze kultury i chęć jego zachowania dla przyszłych pokoleń, połączona z dociekliwością badawczą. Praca pani Lechockiej może być z pewnością wykorzystana w charakterze ważnego elementu edukacji regionalnej”.
dr hab. Elżbieta Bogdanowicz
Publikacja stanowi próbę zbadania obecności roślin w polskojęzycznych pieśniach ludowych z Warmii i Mazur z XIX i XX wieku, a w szczególności: frekwencja występowania ich nazw, cechy gwarowe pojawiające się w tej leksyce oraz sposoby przedstawiania określonych obiektów botanicznych. Badanie funkcji, w jakich wykorzystywane są nazwy florystyczne w pieśniach ludowych zostało umieszczone na szerokim tle geograficznym, historycznym, botanicznym i językowym dotyczącym regionu oraz w konfrontacji ze źródłami dotyczącymi lokalnej, polskiej i ogólnosłowiańskiej kultury.
Analiza funkcjonowania nazw gatunków roślin w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur potwierdziła, iż utwory te dostarczają bogatej wiedzy na temat kultury regionu, a w tym również motywy botaniczne spełniają ważną funkcję informującą o charakterystycznych cechach naturalnego krajobrazu, życiu i zwyczajach ludzi mieszkających na tym obszarze, jak i przede wszystkim o stosunku człowieka do tego elementu natury i sposobie wartościowania świata roślin.
Jak dowodzą dane zaprezentowane w rozprawie postawa człowieka wobec królestwa flory jest zdecydowanie pozytywna. Konteksty z udziałem nazw botanicznych w pieśniach ludowych wyraźnie dodatnio wartościują te elementy natury, eksponując przede wszystkich korzyści wynikające z obcowania człowieka ze światem roślin oraz pozytywne cechy konotowane przez określone nazwy gatunków roślin. Dodatkowo wykorzystanie motywów botanicznych służy w licznych kontekstach symbolicznej prezentacji treści erotycznych, gdzie rośliny stanowią ważny element tabuizacji języka. Ponadto, jak wynika z przeprowadzonej analizy, niebagatelną rolę w tworzeniu obrazu relacji człowieka z roślinami w pieśniach ludowych pełnią kobiety.
Spis Treści:
Rozdział 1
Wiadomości wstępne . . . 9
1.1. Wybór tematu, cel i przedmiot publikacji . . . 9
1.2. Zasady gromadzenia materiału źródłowego i metodologia pracy . 11
1.3. Kompozycja pracy . .. 22
Rozdział 2
Historia regionu Warmii i Mazur . . 27
2.1. Najważniejsze publikacje . . . 27
2.2. Zarys dziejów . . . 29
Rozdział 3
Ogólna charakterystyka roślinności Warmii i Mazur . .45
Rozdział 4
Charakterystyka pieśni jako źródła materiału badawczego . . 57
4.1. Polskie pieśni ludowe – ich znaczenie i funkcja . . . 57
4.2. Polskie pieśni ludowe na Warmii i Mazurach – historia badań . . 59
4.3. Materiał pieśniowy wykorzystany w rozprawie . 66
Rozdział 5
Gwary ostródzko-warmińsko-mazurskie w świetle nazw gatunków roślin
w pieśniach ludowych . . . 71
5.1. Terminologia – gwara a dialekt . .. 71
5.2. Kształtowanie się gwar ostródzko-warmińsko-mazurskich . . 75
5.3. Materiał językowy – nazwy gatunków roślin . 80
5.4. Cechy gwarowe zapisane w nazwach roślin . . 98
Rozdział 6
Analiza materiału badawczego . . . 109
6.1. Nazwy gatunków roślin jako komponent metafory . . 109
6.2. Nazwy gatunków roślin jako przedmiot wypowiedzi . . . 150
6.3. Nazwy gatunków roślin wskazujące na naturalny element krajobrazu –
czynności, stany i cechy roślin . . . 154
6.4. Nazwy gatunków roślin wskazujące na naturalny element krajobrazu –
miejsce występowania roślin . . 183
6.5. Nazwy gatunków roślin i ich skupisk wskazujące na miejsce
działań człowieka . .. 206
6.6. Nazwy gatunków roślin i ich skupisk wskazujące na miejsce
działań zwierząt . .. 228
6.7. Nazwy gatunków roślin wskazujące na obiekt działania człowieka . . 242
6.8. Nazwy gatunków roślin wskazujące na pożywienie ludzi i zwierząt . . 276
6.9. Nazwy gatunków roślin wskazujące na tworzywo . . . 292
6.10. Nazwy gatunków roślin wskazujące na obiekt wykorzystywany przez
człowieka – pozostałe użycia praktyczne roślin . .319
6.11. Nazwy gatunków roślin wskazujące na wyznaczniki czasu, lokalizacji
i stanu posiadania . . .. 333
6.12. Nazwy gatunków roślin wskazujące na element ludowych wierzeń
i praktyk magicznych . . . 341
6.13. Nazwy gatunków roślin wskazujące na obiekt, do którego
zwraca się człowiek . . . . 357
6.14. Nazwy gatunków roślin jako element zabiegu stylistycznego . . . . 365
Rozdział 7
Wnioski końcowe . . . . 373
Bibliografia . . . . . 385
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.