Opis
Mieszkaniowy rachunek powierniczy. Analiza cywilnoprawna
Autor: Bartłomiej Gliniecki
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Niniejsze opracowanie, oprócz możliwie kompleksowego, cywilnoprawnego zaprezentowania instytucji mieszkaniowego rachunku powierniczego, ma na celu przede wszystkim ocenę jego konstrukcji normatywnej, wyznaczanej w dominującym stopniu przez przepisy ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Ocena ta jest dokonywana w zamiarze sformułowania wniosków ukierunkowanych na udoskonalenie istniejącego standardu ochrony nabywców poprzez doprecyzowanie obowiązujących rozwiązań normatywnych, a także zbalansowanie relacji pomiędzy deweloperami a bankami prowadzącymi mieszkaniowy rachunek powierniczy. W konsekwencji istotny element przeprowadzonej tu analizy stanowią wnioski de lege ferenda, licznie wyrażone w treści opracowania, które zostały zgrupowane także we wnioskach końcowych pracy.
SPIS TREŚCI
WYKAZ SKRÓTÓW
WSTĘP
Rozdział 1
GENEZA MIESZKANIOWEGO RACHUNKU POWIERNICZEGO
1.1. Powiernictwo jako prawny model zarządzania cudzym majątkiem
1.1.1. Pojęcie czynności powierniczych
1.1.2. Zaufanie powierzającego wobec powiernika
jako fundament stosunku powiernictwa
1.1.3. Podstawowe typy czynności powierniczych
1.1.4. Rachunek powierniczy w kontekście pojęcia
czynności powierniczych oraz ich typologii
1.2. Rachunek powierniczy a instytucje prawne
mogące pełnić podobne funkcje gospodarcze
1.2.1. Depozyt notarialny
1.2.2. Wspólny rachunek bankowy
1.2.3. Zastrzeżony rachunek bankowy
1.2.4. Blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym
1.3. Wykorzystanie rachunku powierniczego
do zabezpieczenia wierzytelności z niektórych umów typowych
1.3.1. Umowa sprzedaży
1.3.2. Umowy inwestycyjne w budownictwie
1.3.3. Umowa o udział w imprezie turystycznej
1.3.4. Inne umowy o świadczenie usług
1.4. Powody wprowadzenia ustawowych środków ochrony
świadczenia pieniężnego spełnianego przez nabywcę
w związku z zawarciem umowy deweloperskiej
1.4.1. Potrzeba zabezpieczenia wierzytelności inwestora
wobec niewykonania umowy przez wykonawcę
oraz etapowego modelu inansowania realizacji
przedsięwzięcia w umowach inwestycyjnych w budownictwie
1.4.2. Pierwsze projekty legislacyjne i postulaty de lege ferenda
adresowane do polskiego ustawodawcy
1.4.3. Stanowiska wyrażone przez Trybunał Konstytucyjny
i Rzecznika Praw Obywatelskich
1.4.4. Pożądane cechy instrumentu zabezpieczającego
roszczenie nabywcy wynikające z umowy deweloperskiej
1.4.5. Ustawowe instrumenty zabezpieczające wierzytelności nabywców
w wybranych państwach europejskich
1.4.5.1. Wprowadzenie
1.4.5.2. Niemcy
1.4.5.3. Austria
1.4.5.4. Francja
1.4.5.5. Belgia
1.4.5.6. Włochy
1.4.5.7. Hiszpania
1.4.5.8. Wnioski płynące z analizy prawnoporównawczej
1.5. Mieszkaniowy rachunek powierniczy
jako specyiczna postać rachunku powierniczego
1.5.1. Ratio legis i transparentność instrumentu
1.5.2. Szczególna regulacja ustawowa
1.6. Podsumowanie
Rozdział 2
MIESZKANIOWY RACHUNEK POWIERNICZY W PRZEPISACH U.O.P.N
2.1. Podstawowe zasady ustawowe dotyczące funkcjonowania m.r.p.
2.1.1. Uwagi wstępne
2.1.2. Obowiązek posiadania m.r.p. przez dewelopera
2.1.3. Bank w roli gwaranta prawidłowości wydatkowania
środków pieniężnych wpłacanych przez nabywców deweloperowi
2.1.4. Obowiązek przyjmowania przez deweloperów
wpłat od nabywców na m.r.p.
2.1.5. Warunkowe dopuszczenie nieposiadania przez deweloperów m.r.p.
dla przedsięwzięć włączonych do oferty przed 29 kwietnia 2012 r.
2.1.6. Wybór przez dewelopera wariantu m.r.p.
stosowanego dla danego przedsięwzięcia deweloperskiego
2.1.7. Zachowanie ciągłości funkcjonowania m.r.p.
2.1.8. Wyłączenie roszczeń osób trzecich
wobec środków pieniężnych zgromadzonych na m.r.p.
2.2. Ogólna charakterystyka ustawowych wariantów m.r.p.
2.2.1. Uwagi wstępne
2.2.2. Ustawowe warianty m.r.p. a pozorność
swobody wyboru środka ochrony przez dewelopera
2.2.3. Zamknięty m.r.p.
2.2.4. Otwarty m.r.p.
2.2.5. Otwarty m.r.p. z dodatkowym zabezpieczeniem inansowym
2.3. Konsekwencje wielowariantowości postaci m.r.p.
2.3.1. Zróżnicowany poziom efektywności ochrony zapewnianej
roszczeniom nabywców pomiędzy zamkniętym a otwartym m.r.p.
2.3.2. Wątpliwości dotyczące możliwości wyboru otwartego m.r.p.
w kontekście zapewnienia właściwego poziomu
ochrony wierzytelności nabywców
2.3.3. Propozycja likwidacji możliwości wyboru otwartego m.r.p.
bez dodatkowego zabezpieczenia inansowego
i reakcja zainteresowanych środowisk
2.4. Mieszkaniowy rachunek powierniczy
na tle innych ustawowych instrumentów ochrony praw nabywców
2.4.1. Prospekt informacyjny
2.4.2. Ustawowe elementy treści umowy deweloperskiej
2.4.3. Ustawowe prawo odstąpienia od umowy deweloperskiej
2.4.4. Sankcje karne
2.5. Podsumowanie
Rozdział 3
UMOWA O PROWADZENIE MIESZKANIOWEGO
RACHUNKU POWIERNICZEGO
3.1. Rola umowy m.r.p. w kształtowaniu treści stosunku
zobowiązaniowego pomiędzy bankiem a deweloperem
3.2. Powstanie obowiązku zawarcia umowy m.r.p.
3.3. Umowa m.r.p. – zagadnienia konstrukcyjne
3.3.1. Zakres relewantnych przepisów
3.3.2. Określenie ustawowego wariantu m.r.p.
3.3.3. Czas trwania umowy m.r.p.
3.3.4. Forma umowy m.r.p.
3.3.5. Strony umowy m.r.p.
3.3.6. Sytuacja prawna nabywcy wobec stron umowy m.r.p.
3.3.7. Prawo właściwe dla umowy m.r.p.
3.4. Ustawowe obowiązki banku charakterystyczne dla umowy m.r.p.
3.4.1. Obowiązek odrębnego ewidencjonowania
wpłat i wypłat dla każdego nabywcy
3.4.2. Obowiązek informowania nabywców
o wpłatach i wypłatach dokonywanych z rachunku
3.4.3. Kontrola realizacji przedsięwzięcia deweloperskiego
3.5. Dodatkowe postanowienia umowne dostrzegalne
w bieżącej praktyce kontraktowej
3.5.1. Zastrzeżenie zgody banku na mody ikację
przez dewelopera wzoru umowy deweloperskiej
3.5.2. Oprocentowanie środków pieniężnych zgromadzonych na m.r.p.
3.5.3. Pozaustawowe warunki wypłaty deweloperowi
przez bank środków pieniężnych zgromadzonych na m.r.p.
3.5.4. Wskazanie powodów dopuszczających
wypowiedzenie umowy m.r.p. przez bank
3.6. Zmiana treści umowy m.r.p.
3.7. Rozwiązanie umowy m.r.p.
3.7.1. Wypowiedzenie umowy m.r.p. przez bank
3.7.2. Delimitacja kryterium „ważnych powodów”
3.7.3. Skutki wypowiedzenia umowy m.r.p.
3.7.4. Rozwiązanie umowy m.r.p. za zgodą jej stron
3.8. Wygaśnięcie umowy m.r.p.
3.9. Nieważność umowy m.r.p.
3.10. Podsumowanie
Rozdział 4
MIESZKANIOWY RACHUNEK POWIERNICZY
W TOKU REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA DEWELOPERSKIEGO
4.1. Ekonomiczne uwarunkowania obowiązku posiadania
przez dewelopera m.r.p. – wybrane aspekty
4.1.1. Koszty prowadzenia m.r.p.
4.1.2. Ograniczona dostępność rynkowa m.r.p.
jako bariera dla działalności deweloperskiej
4.2. Pogląd o fakultatywności przyjmowania
przez dewelopera wpłat od nabywców na m.r.p. – kontrowersje
4.3. Sankcjonowanie przyjmowania przez deweloperów wpłat od nabywców
z pominięciem mieszkaniowego rachunku powierniczego
4.4. Mieszkaniowy rachunek powierniczy a tzw. umowy rezerwacyjne
4.5. Możliwość dobrowolnego wykorzystania m.r.p.
w celu innym niż określony przez przepisy u.o.p.n.
4.6. Wpływ postępowań restrukturyzacyjnych dotyczących dewelopera
na mieszkaniowy rachunek powierniczy
4.7. Ogłoszenie upadłości dewelopera
4.7.1. Dalsze prowadzenie przedsięwzięcia deweloperskiego
4.7.2. Zaprzestanie dalszego prowadzenia
przedsięwzięcia deweloperskiego
4.7.3. Kontynuacja przedsięwzięcia deweloperskiego
przez innego przedsiębiorcę
4.7.4. Kontynuacja przedsięwzięcia deweloperskiego w układzie
4.8. Ogłoszenie upadłości banku prowadzącego m.r.p.
4.9. Podsumowanie
Rozdział 5
DYSPONOWANIE ŚRODKAMI PIENIĘŻNYMI ZGROMADZONYMI
NA MIESZKANIOWYM RACHUNKU POWIERNICZYM
5.1. Roszczenie dewelopera o wypłatę
środków pieniężnych zgromadzonych na m.r.p.
5.1.1. Uwagi wstępne
5.1.2. Zamknięty m.r.p.
5.1.2.1. Przesłanki powstania roszczenia dewelopera o wypłatę
środków pieniężnych wpłaconych przez nabywców
5.1.2.2. Zakres kontroli wykonania umowy deweloperskiej
prowadzonej przez bank
5.1.2.3. Odmowa wypłacenia przez bank środków pieniężnych
z zamkniętego m.r.p.
5.1.3. Otwarty m.r.p.
5.1.3.1. Przesłanki powstania roszczenia dewelopera o wypłatę
środków pieniężnych wpłaconych przez nabywców
5.1.3.2. Dysponowanie środkami pieniężnymi wypłacanymi
z otwartego m.r.p. na realizację
przedsięwzięcia deweloperskiego
5.1.3.3. Zakres kontroli realizacji przedsięwzięcia
deweloperskiego prowadzonej przez bank
5.1.3.4. Odmowa wypłacenia przez bank
środków pieniężnych z otwartego m.r.p.
5.2. Roszczenie nabywcy o zwrot środków pieniężnych wpłaconych na m.r.p.
5.2.1. Adresat roszczenia
5.2.2. Obowiązek banku zwrotu nabywcy środków pieniężnych
wpłaconych na m.r.p. a stwierdzenie wystąpienia przesłanki
odstąpienia od umowy deweloperskiej na podstawie art. 29 u.o.p.n.
5.2.3. Żądanie nabywcy zwrotu nadpłaconej, niewymagalnej części ceny
5.3. Roszczenie banku udzielającego nabywcy kredytu
na s#inansowanie nabycia prawa własności nieruchomości
5.4. Roszczenie instytucji kredytującej o zwrot udzielonego nabywcy
do#inansowania wkładu własnego w ramach pomocy państwa
w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi
5.5. Roszczenie gwaranta udzielającego zabezpieczenia inansowego
subsydiarnego wobec otwartego m.r.p.
5.6. Roszczenia innych wierzycieli dewelopera a środki pieniężne
zgromadzone na mieszkaniowym rachunku powierniczym
5.6.1. Przelew wierzytelności przysługujących deweloperowi
na rzecz banku udzielającego kredytu
na realizację przedsięwzięcia deweloperskiego
5.6.2. Ustanowienie zastawu na wierzytelnościach pieniężnych
przysługujących deweloperowi
5.6.3. Egzekucyjne zajęcie środków pieniężnych zgromadzonych na m.r.p.
5.6.4. Roszczenie osoby trzeciej z tytułu zwrotu
nienależnego świadczenia
5.7. Rola banku prowadzącego m.r.p. i jego odpowiedzialność za nieuprawnione
wypłacenie środków pieniężnych zgromadzonych na m.r.p.
5.7.1. Rola banku prowadzącego m.r.p.
5.7.2. Odpowiedzialność cywilna wobec nabywców
5.7.3. Odpowiedzialność cywilna wobec dewelopera
5.7.4. Odpowiedzialność karna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Rozdział 6
WNIOSKI
LITERATURA
ŹRÓDŁA PRAWA
ORZECZNICTWO
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.