Książęta i królowie czescy Przemyślidzi 872–1306 Dzieje polityczne

Opis

Książęta i królowie czescy. Przemyślidzi 872–1306. Dzieje polityczne

Autor: Anna Paner

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

 

Książęta i królowie czescy. Przemyślidzi 872–1306. Dzieje polityczne to kontynuacja historii dziejów pierwszej czeskiej dynastii, napisanej przez autorkę w 2008 r., uzupełniona wynikami nowych badań i poszerzona o wydarzenia z lat 1278–1306, czyli pięcioletni okres bezkrólewia po śmierci Przemysła Otokara II, 22 lata panowania Wacława II i 14 miesięcy rządów jego syna Wacława III, który w 1306 r. zginął tragicznie w Ołomuńcu.

Dzieje Przemyślidów prezentowane są chronologicznie, od kolebki ich państwowości, czyli Państwa Wielkomorawskiego, gdzie w drugiej połowie IX w. Borzywoj I, książę czeski przyjął chrzest z rąk św. Metodego. Poprzez pryzmat losów potomków Borzywoja I i jego żony Ludmiły, Anna Paner opowiada o wydarzeniach z okresu 434 lat panowania Przemyślidów w Czechach, w tym – 300 lat na Morawach. Oprócz polityki autorka stara się też opowiedzieć osobiste losy książąt i księżniczek, królów i królowych, którzy zbudowali fundamenty państwa i tworzyli jego historię.

 

Spis rzeczy

Od Autorki . . . 9

Przemyślidzi na tronie czeskim w latach 872–1306 .  12

Rozdział 1. Morawianie i Czesi w dobie karolińskiej .    13

Państwo Wielkomorawskie w latach 830–907 . 13

Iskoni bě Slovo i Slovo bě u Boga i Bog bě Slovo . . 25

Czesi – sąsiedzi Mojmirowiczów .    32

Zimowy chrzest w Ratyzbonie . . 35

Libusza i Przemysł Oracz. Fakty, mity i legendy .  39

Książę Borzywoj I i św. Ludmiła – rodzice dynastii . 44

Chrzciny w Velehradzie . 46

Rozdział 2. Czas trudnych wyborów . .. 50

Spitygniew I – pomiędzy Morawami a Bawarią .. 50

Drahomira i Ludmiła – konflikt rodzinny czy polityczny? .   53

Wacław – książę wierny i użyteczny cesarzowi .   .  58

Tragiczny ranek 28 września w Staré Boleslavi .    62

Święty Wacławie, nie daj zginąć nam ani naszym dzieciom! . . 64

Rozdział 3. Pomiędzy Piastami a Ludolfingami .    .  72

Bolesław I budowniczy .    .  .  72

Dubrouka ad Mesconem venit . . 76

Podniesienie Pragi do rangi biskupstwa . . 77

Spiski, wojny i straty .   80

Konflikt ze Sławnikowicami. Hekatomba w Libicach . . 84

Książęta czescy i ich polski kuzyn Chrobry .  .  91

Sprawy kościelne . .  98

Kiedy Oldřich spotkał Bożenę…. 99

Przyłączenie Moraw .      . 101

Porwanie w Schweinfurcie . 102

Rozdział 4. Brzetysław I zdobywca i jego testament .  104

Śmierć Oldřicha i Jaromira. Brzetysław księciem czeskim . .. 104

Wyprawa do Gniezna. Wojna o trybut .    . 107

Lekcja pokory w Ratyzbonie . . .. 112

Testament, czyli jak pogodzić pięciu synów? .  114

Spytihněv dobrý vládce, který Němce neměl v lásce .  115

Rozdział 5. Wratysław II – pierwszy król czeski .    121

Spór o biskupstwo morawskie . . 121

Najwierniejszy z książąt .  128

Królewska nagroda: opaska czy diadem? .    135

Kto po królu? Syn czy brat? . .. 136

Brzetysław II młodszy. Wojna z Piastami .     141

Szpetny precedens . . . 144

Rozdział 6. Borzywoj II, Władysław I, Sobiesław I i ich morawscy kuzyni:

Świętopełk i Otton Czarny .     . 148

Borzywoj II – ulubieniec Kosmasa . . 148

Jak Świętopełk przysłużył się czeskiej rodzinie  152

Władysław I, jego bracia i szwagrowie .  . 158

Sobiesław I – wielki przegrany . .167

Rozdział 7. Władysław II – król z cesarskiej łaski . . 178

Trudny początek . 178

Biskup Henryk Zdík – morawska ostoja czeskich książąt . . 181

Na pomoc Ziemi Świętej . 185

U boku Fryderyka I Barbarossy .   . 187

Książę Władysław II czy król Władysław I? . 192

Most Judyty . . .. 195

Mariaże z Arpadami .    . 195

Koniec iluzji .    . . 198

Rozdział 8. Jacy ojcowie, tacy synowie, czyli ciągle w niezgodzie .  . 201

Sobiesław II – niepokorny książę ludu .    . 201

Rządy Bedřicha i Elżbiety – lata niepokojów i strat  . 207

Statuty Konrada II Ottona .  . 213

Gra o czeski tron . . 218

Przemysł i Władysław, król i margrabia, czyli braterski

podział władzy .    . 221

Rozdział 9. Przemysł Otokar I – twórca czeskiej niezależności . . 226

Między Hohenstaufami a Welfami .   . 226

Król się rozwodzi .    . 228

Fundament królestwa – Złota Bulla Sycylijska .   . 231

Spór o inwestyturę . .. 236

Jak królewna Agnieszka została świętą .    . 240

Rozdział 10. Wacław I – królestwo czeskie na drodze ekspansji .. 245

Z cesarzem czy z papieżem? . 245

Margrabia przeciwko królowi, czyli brat przeciwko bratu .  247

Niebezpieczeństwo tatarskie . .  252

Gertruda Babenbergówna – najlepsza partia Europy .  255

Margrabia przeciwko królowi, czyli syn przeciwko ojcu .   257

Wiano Małgorzaty Babenberskiej. 266

Rozdział 11. Przemysł Otokar II – król wielki i tragiczny .  . 272

Zawiedzione nadzieje . . 272

Zwycięstwo pod Kressenbrunn .     . 280

Austria czy Czechy? .     . 283

Niespokojne dziesięciolecie: 1261–1271 .  . 289

Wojna z Węgrami. Wybory w Rzeszy . . 298

Dlaczego szlachta krytykowała króla? .    . 305

Rudolf I Habsburg żąda zwrotu lenn Rzeszy .   . 315

Upokarzający pokój pod Wiedniem . 320

Morawskie Pole – 26 sierpnia 1278 r. . 326

Śmierć króla .    . 333

Rozdział 12. „Złe lata” 1278–1283 .  335

Rządy opiekuńcze margrabiego Ottona V Długiego .  335

Powrót króla. Kuratela Zawiszy z Falkenštejnu .    . 347

Dwa wesela i jeden pogrzeb . . 351

Upadek i egzekucja Zawiszy z Falkenštejnu . 357

Rozdział 13. Wacław II – pan trzech królestw . 363

Co i od kogo dostał Wacław II w Polsce? Zagadki testamentów . . . 365

Wacław II wybrany i wezwany do Krakowa .   . 368

Wybory w Rzeszy w 1292 r. Porażka Habsburgów .   . 373

Sprawa Miśni . . 377

Przemysł II odnawia Królestwo Polskie . 380

Zielone Świątki 1297 r. – koronacja Wacława II i Guty . .385

Śmierć młodej królowej .  . 389

Czy książę austriacki zabił króla Adolfa? .  . 391

Powrót Habsburgów. Skandal w Norymberdze .     393

Tam i z powrotem, czyli do Gniezna po polską koronę . . 394

Wencezlaus Secundus dei gracie (Boemie et) Polonie rex .  399

Nie tylko polityka .    . 406

Węgierski epizod Przemyślidów .    .    . 408

Wojna o czeskie srebro . . 416

Ostatni rok niestrudzonego króla . .  418

Rozdział 14. Wacław III – ostatni z rodu Przemysła Oracza . 421

Król młody, ale czy nierozważny? . .421

Zabójstwo w Ołomuńcu . . 427

I co dalej? . . . 434

Rozdział 15. Bilans dynastii 872–1306 .    . 440

Bibliografia .. 458

Indeks osobowy .       . 503

Spis map . . . . 522