Języki sztuczne. Zapotrzebowanie społeczeństw czy fantazja jednostek?

Opis

Języki sztuczne. Zapotrzebowanie społeczeństw czy fantazja jednostek?

 Autorzy: Katarzyna Wojan  

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Niniejsza praca jest poświęcona dziejom kształtowania się i rozwoju szczególnych bytów lingwistycznych, którym przydaje się fachowe miano języków skonstruowanych (planowych), zaś potocznie nazywa się je sztucznymi, na tle historyczno-kulturowym naszego kręgu cywilizacyjnego. Są to systemy niezwykłe, starannie przemyślane i zorganizowane, których tożsamości na ogół nie wyznacza systemowa odrębność – cechy fonologiczne, morfologia czy reguły składniowe, lecz forma zapisu narzucona przez jego autorytatywnego twórcę. Studium ukazuje mechanizmy umożliwiające powołanie tychże bytów i sprzyjające ich społecznemu upowszechnieniu, a nawet swego rodzaju skomunizowaniu. Autorka wprowadza w arkana intrygującej wiedzy z zakresu interlingwistyki, której obiektem badań są nie tylko specyficzne systemy językowe, świadomie wymyślone (skonstruowane), uproszczone, uregulowane lub sformalizowane przez człowieka, lecz także powstała w nich literatura. Celem zawartych tu rozważań jest holistyczne spojrzenie na ewolucję myśli filozoficzno-językoznawczej, zobrazowanie różnorodności języków sztucznie powołanych, a także ukazanie ich miejsca na skali sztuczności.

Spis treści . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Słowo wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
I. Confusio linguarum – między błogosławieństwem a przekleństwem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
II. W kwestii definiowania i typologicznego zróżnicowania języków sztucznych . . . . . . . . . . . . . . 18
III. Pierwsze języki planowe – mały ekskurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
IV. Próby antyczne w zakresie planowania języków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
V. Od języków mistycznych do kombinatoryki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
VI. Języki utopii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
VII. Filozoficzne języki aprioryczne – wiek XVII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
VIII. Rewolucje w języku – XVIII wiek i języki aposterioryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
IX. Intensyfikacja prac nad projektami językowymi w XIX wieku – bogactwo genologiczne . . . . 86
X. Złoty środek – esperanto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
XI. Złoty wiek XX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
XII. Od idei panslawistycznych do internetowej rozrywki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
XIII. Wybrane lingwoprojekty w Polsce i polskich autorów w świecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
XIV. Pora na wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Aneks
Wykaz języków sztucznych powstałych w Polsce, opracowanych przez osoby
polskiego pochodzenia oraz polonofili porządek chronologiczny) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Wykaz rysunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Wykaz tabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
Indeks terminów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168