Finansowanie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w Polsce

Opis

Finansowanie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w Polsce

autor: Magdalena Gostkowska-Drzewicka

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Pomimo trudności związanych ze zgromadzeniem funduszy na inwestycje w innowacje oraz z innymi barierami zniechęcającymi do ich realizacji liczba przedsiębiorstw wprowadzających innowacyjne rozwiązania w Polsce systematycznie rośnie. Świadczy o tym blisko 10-krotny wzrost liczby przedsiębiorstw prowadzących działalność badawczo-rozwojową (B+R) w Polsce, jaki miał miejsce w latach 1999–2018. Zmianie ulega również struktura i wielkość nakładów na innowacje tych podmiotów. Pomimo to poziom innowacyjności polskich przedsiębiorstw jest wciąż niski w porównaniu z poziomem innowacyjności firm z krajów wysoko rozwiniętych, lecz począwszy od 2016 r. wyraźnie widoczne są w tym zakresie tendencje wzrostowe. Zmiany te syntetycznie odzwierciedla Wskaźnik Dojrzałości Innowacyjnej (WDI), który w 2018 r. osiągnął wartość 15,41 pkt na 100 pkt. W 2019 r. wartość tego wskaźnika była znacznie wyższa i ukształtowała się na poziomie wynoszącym 21,92 pkt, co oznacza wzrost o 6,51 pkt w stosunku do 2018 r. Opisywane tendencje odzwierciedlają stałą poprawę siły ekonomicznej polskich przedsiębiorstw i ciągły wzrost poziomu ich innowacyjności. Obserwowany wzrost znaczenia gospodarczego przedsiębiorstw innowacyjnych, rozumianych jako motory rozwoju kraju, rodzi potrzebę badań o charakterze teoriopoznawczym oraz empirycznym w zakresie rozpoznania uwarunkowań finansowych rozwoju innowacyjności polskich przedsiębiorstw. Głównym celem autorki niniejszej monografii jest identyfikacja źródeł i struktury finansowania działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w Polsce.

SPIS TREŚCI

WSTĘP . . . 7

Rozdział 1. POJĘCIE, KLASYFIKACJA I RÓD£A INNOWACJI –

PODSTAWOWE RAMY TEORETYCZNE . . 13

1.1. Pojęcie i istota innowacji . .. 13

1.2. Procesowe ujęcie innowacji .. . 23

1.3. Klasyfikacja innowacji . . . 26

1.4. Źródła innowacji . . . 32

Rozdział 2. EWOLUCJA, DYFUZJA I ZNACZENIE INNOWACJI –

UJĘCIE HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE . . 35

2.1. Znaczenie innowacji w świetle klasycznych teorii ekonomicznych

rozwoju gospodarczego . .. . 35

2.2. Ewolucja znaczenia pojęcia innowacji . . . 39

2.3. Pojęcie i istota procesu dyfuzji innowacji . .. . . . 48

2.4. Uwarunkowania i znaczenie rozprzestrzeniania siê innowacji

w rozwoju gospodarczym . . . 53

2.5. Metody, problemy i przegląd najważniejszych badań dotyczących

pomiaru innowacyjności . . . . 57

Rozdział 3. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ . 67

3.1. Pojęcie i klasyfikacja źródeł finansowania przedsiębiorstw

innowacyjnych .. . 67

3.2. Istota, znaczenie i rodzaje kapitału w procesie finansowania

działalności innowacyjnej . .. . 74

3.3. Teorie struktury kapitału przedsiębiorstw a finansowanie działalności

innowacyjnej . .. . 80

3.4. Finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa innowacyjnego

w poszczególnych fazach cyklu życia . . 84

Rozdział 4. AKTYWNOŚĆ INNOWACYJNA PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE . . 99

4.1 Struktura przedsiębiorstw innowacyjnych w Polsce . . 99

4.2. Wyniki przedsiębiorstw w obszarze działalności innowacyjnej w Polsce . . . 110

4.3. Aktywność innowacyjna Polski na tle wybranych państw europejskich . . . . 113

4.4. Nakłady na działalność badawczo-rozwojową jako wyznacznik

możliwości rozwojowych działalności innowacyjnej przedsiębiorstw

w Polsce . . . . . 125

4.4.1. Pojęcie, rodzaje i znaczenie gospodarcze działalności

badawczo-rozwojowej . . . 125

4.4.2. Pomiar, wielkości i struktura nakładów na działalność

badawczo-rozwojową w Polsce w latach 2000–2018 . . 127

4.4.3. Nakłady na działalność badawczo-rozwojową przedsiębiorstw

w Polsce na tle wybranych państw europejskich w 2018 r. . . 138

Rozdział 5. EWOLUCJA SYSTEMU FINANSOWANIA INNOWACJI A NAKŁADY

INWESTYCYJNE I STRUKTURA FINANSOWANIA DZIAŁALNOŚCI

INNOWACYJNEJ W POLSCE . . . 143

5.1. Przyczyny stanu aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw w Polsce

w kontekście ewolucji systemu finansowania innowacji w Polsce . . . 143

5.2. Nakłady na działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach w Polsce . .. 148

5.2.1. Wartość i struktura nakładów na działalność innowacyjną

w przedsiębiorstwach w Polsce . . . 148

5.2.2. Efektywność nakładów na działalność innowacyjną przedsiębiorstw

przemysłowych w Polsce . . . 160

5.3. Struktura finansowania działalności innowacyjnej w Polsce . . 163

ZAKOŃCZENIE . . . . 173

WYKAZ ŹRÓDEŁ I OPRACOWAŃ . . . 179

Akty normatywne .. . . 179

Literatura .. 179

Inne . . . 187

SPIS RYSUNKÓW . . . . 189

SPIS WYKRESÓW . . . . . 189

SPIS TABEL . 191