Christianitas Antiqua vol. VIII. Bogowie i ludzie

Zawarte w tomie teksty obrazują różnorakie aspekty antycznego chrześcijaństwa, począwszy od wpływu religii greckiej (tekst Lucyny Kostuch), a skończywszy na relikcie antycznej tradycji znajdującej swój wyraz w omawianym przez Tatianę Krynicką dziele Izydora z Sewilli. W tomie odnajdujemy również dwa teksty Wojciecha Gajewskiego (dotyczące wieloaspektowości organizowanych uczt w tradycji grecko‑rzymskiej i dawnego judaizmu). Tekst dotyczący sytuacji politycznej w Cesarstwie Rzymskim po śmierci Konstantyna Wielkiego i  kwestii odpowiedzialności za wymordowanie jego przyrodniego rodzeństwa oraz części ich rodzin (Anna Pająkowska‑Bouallegui), tekst poświęcony cesarzowej Justynie, żonie Walentyniana I w relacji historyków kościelnych V wieku (Sławomir Bralewski). Teksty dotyczące późnoantycznych kontrowersji doktrynalnych oraz ich wpływu na stosunki polityczne w cesarstwie późnorzymskim (Łukasz Pigoński, Mateusz  Bętkowski). Dwa teksty poświęcone późnorzymskiej gospodarce widzianej oczami autorów chrześcijańskich (autorstwa Ireneusza Milewskiego) oraz tekst omawiający kondycję ekonomiczną wyższych warstw społeczeństwa Afryki rzymskiej w relacji Augustyna z Hippony (Maciej Wojcieszak).

W drugiej części tomu (Fontes), zamieszczone zostały tłumaczenia późno‑ antycznych i średniobizantyńskich tekstów (opatrzone komentarzem tłumaczenia autorstwa Michała Kosznickiego i Jana Iluka). Obydwa teksty stanowią cenny wkład w badania nad dziejami wczesnego i średniego Bizancjum.

Spis treści
Słowo wstępne (Ireneusz Milewski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
COMMENTATIONES
Lucyna Kostuch
Pole bitwy a greccy bogowie i ich przybytki .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  11
Wojciech Gajewski
Ostatnia Wieczerza jako uczta paschalna
Próba rekonstrukcji .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  25
Wojciech Gajewski
Uczty w świecie grecko‑rzymskim
Kilka uwag na temat funkcji i struktury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Ireneusz Milewski
Kilka uwag na temat techniki badania jakości szlachetnych kruszców
zmonetaryzowanych oraz obecności hypochalkoi na rynku pieniężnym
Cesarstwa w świetle późnoantycznej greckiej literatury chrześcijańskiej .  .  .  .  .  .  46
Anna Pająkowska‑Bouallegui
Rola cesarza Konstancjusza II w rzezi krewnych w 337 roku .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  57
Sławomir Bralewski
Cesarzowa Justyna, żona Walentyniana I w relacji Sokratesa
z Konstantynopola i Hermiasza Sozomena .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  74
Maciej Wojcieszak
Elity w późnoantycznym społeczeństwie Afryki rzymskiej w Enarrationes
in Psalmos autorstwa św. Augustyna .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  81
Ireneusz Milewski
[…] obtulit nauclero Evangelium pro subvectione sua
Kilka uwag na temat cen Biblii u schyłku starożytności . .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  91
Łukasz Pigoński
Wpływ czynników religijnych na relacje rzymsko‑wandalskie
w latach 429–474 .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  98
Mateusz Bętkowski
Rola wzajemnych kontaktów Kościołów lokalnych w formowaniu się
opozycji wobec potępienia Trzech Rozdziałów (na przykładzie
„Epistola legatariis” z około 551/552 r.) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 114
Tatiana Krynicka
Zapomniane arcydzieło
Izydora z Sewilli Pochwała lampy przed ołtarzem .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 144
FONTES
Demegoria Constantii (tłumaczenie i komentarz Michał Kosznicki) .  .  .  .  .  .  .  .169
Św. Jana Chryzostoma i Teodora Dafnopaty pouczenia O władzy
i administrowaniu zamieszczone w jezuickim Kodeksie z Moguncji (1603 r.)
(tłumaczenie i komentarz Jan Iluk) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .176
CENSURAE LIBRORUM
Zofia Rzeźnicka, Maciej Kokoszko, Ab ovo ad γάλα. Jajka, mleko i produkty
mleczne w medycynie i w sztuce kulinarnej (I–VIII) [= Dietetyka i sztuka
kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II–VII w.), część III],
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016, ss. VI + 263 [
Byzantina
Lodziensia
28] (Mirosław J. Leszka) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .211
Gabriela I. Bijovski, Gold Coin and Small Change. Monetary Circulation
in Fifth‑Seventh Century Byzantine Palestine, Edizioni Universita di Trieste
& Israel Numismatic Society, Trieste 2012, ss. XV, 554. (Ireneusz Milewski) .  .  .  .213
Skróty edycji wydawniczych (źródłowych, encyklopedycznych, leksykonów) .  .  .  .  .221