Behawioralny portfel inwestycyjny. Mózg – emocje – luka behawioralna

Opis

Behawioralny portfel inwestycyjny. Mózg – emocje – luka behawioralna

Autor: Elżbieta Ostrowska

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

 

Tak znana i uznana Autorka, jak prof. Elżbieta Ostrowska, stanowi bez wątpienia jeden z filarów rangi i wysokiego poziomu niniejszego dzieła, które odznacza się niewątpliwymi walorami merytorycznymi i metodycznymi, stanowi oryginalną, wartościową i potrzebną próbę zaprezentowania istotnych wybranych problemów naukowych z zakresu dyscypliny: ekonomia i finanse (głównie rynki finansowe, rynek kapitałowy, giełda papierów wartościowych, portfel inwestycyjny). Książka dowodzi też, że Autorka dysponuje bogatą, profesjonalną wiedzą, stosownym warsztatem naukowym i przygotowaniem do uprawiania pracy naukowej na wysokim poziomie.

Z recenzji prof. zw. dr. hab. Stanisława Flejterskiego

 

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Rozdział 1

Neuroekonomia jako połączenie ekonomii i finansów

oraz psychologii i neurobiologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

1.1. Pojęcie i przyczyny rozwoju neuroekonomii

w aspekcie rynków inwestycyjnych . . . . . . . . . . . . . . . 15

1.2. Mózg odruchowy i mózg refleksyjny

w zachowaniach inwestorów – istota i rola . . . . . . . . . . . . . 17

1.3. Zachowania inwestorów z perspektywy neurobiologicznej . . . . . . 25

1.4. Zachowania inwestorów

z perspektywy ekonomiczno-psychologicznej . . . . . . . . . . . 31

1.5. Działanie świadomości i podświadomości u inwestora . . . . . . . . 33

1.6. Cykl myśli i uczuć inwestora – pętla informacji zwrotnych . . . . . . . 38

Rozdział 2

Rozwój finansów behawioralnych . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

2.1. Istota i znaczenie finansów behawioralnych . . . . . . . . . . . . 41

2.2. Etapy rozwoju finansów behawioralnych . . . . . . . . . . . . . 44

2.3. Anomalie behawioralne na rynkach . . . . . . . . . . . . . . . 48

2.4. Twórcy teorii portfela klasycznego

i finansów behawioralnych – laureaci Nagrody Nobla . . . . . . . . 51

Rozdział 3

Uwarunkowania behawioralne decyzji inwestycyjnych . . . . . . . . . 57

3.1. Behawioralne zachowania inwestorów i rynków jako przyczyna

behawioralnych uwarunkowań zarządzania portfelem . . . . . . . . 57

3.2. Powszechnie stosowane podziały uwarunkowań behawioralnych . . . . 62

3.3. Klasyfikacja uwarunkowań behawioralnych według kryterium

podmiotowo-przedmiotowego i analityczno-decyzyjnego . . . . . . 66

6 Behawioralny portfel inwestycyjny

Rozdział 4

Emocje i ryzyko determinujące lukę behawioralną w inwestowaniu . . . . 73

4.1. Emocje na rynkach finansowych w trzech perspektywach . . . . . . . 73

4.2. Rodzaje emocji inwestorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

4.2.1. Myślenie i odczuwanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

4.2.2. Chciwość i strach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

4.2.3. Przewidywanie i pewność siebie . . . . . . . . . . . . . . 84

4.2.4. Zaskoczenie i żal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

4.2.5. Skąpstwo i rozrzutność . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

4.3. Preferencje i ryzyko inwestowania w papiery wartościowe . . . . . . 93

4.3.1. Preferencje stopy zwrotu-ryzyko . . . . . . . . . . . . . . 93

4.3.2. Pomiar stopy zwrotu papierów wartościowych . . . . . . . . 99

4.3.3. Pomiar ryzyka papierów wartościowych . . . . . . . . . . 102

4.3.3.1. Miary zmienności . . . . . . . . . . . . . . . . 103

4.3.3.2. Miary zagrożenia . . . . . . . . . . . . . . . . 109

4.3.3.3. Miary wrażliwości . . . . . . . . . . . . . . . . 114

4.3.4. Kowariancja i korelacja papierów wartościowych . . . . . . . 118

Rozdział 5

Luka behawioralna w decyzjach inwestorów . . . . . . . . . . . . 123

5.1. Paradygmat luki behawioralnej . . . . . . . . . . . . . . . . 123

5.2. Przyczyny powstawania luki behawioralnej . . . . . . . . . . . . 125

5.3. Proces powstawania luki behawioralnej

w aspekcie kreowania wartości portfela inwestycyjnego . . . . . . . 130

Rozdział 6

Teoria behawioralnego portfela inwestycyjnego – metody oceny . . . . 137

6.1. Istota behawioralnego portfela

w kontekście teorii klasycznego portfela Markowitza . . . . . . . . 137

6.2. Tworzenie piramidalnego portfela behawioralnego . . . . . . . . . 141

6.3. Ilościowe i behawioralne miary oceny

realizacji funkcji rynku kapitałowego

jako narzędzie doboru aktywów do portfela inwestycyjnego . . . . . 146

6.4. Wskaźniki giełdowe o cechach behawioralnych

pomocne w zarządzaniu portfelem . . . . . . . . . . . . . . . 150

6.5. Analiza zdarzeń (okno zdarzeń) jako metoda oceny

behawioralnych skutków wydarzeń niespodziewanych . . . . . . . 154

Klasyczne podejście do portfela inwestycyjnego . . . . . . . . . . . 159

7.1. Aktywa finansowe i rzeczowe portfela inwestycyjnego . . . . . . . 159

7.2. Analizy wykorzystywane w budowie

portfela inwestycyjnego i w zarządzaniu nim . . . . . . . . . . . 163

7.2.1. Analiza techniczna papierów wartościowych . . . . . . . . . 163

7.2.2. Analiza fundamentalna spółek akcyjnych . . . . . . . . . . 166

7.2.3. Analiza behawioralna . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170

7.2.4. Analiza portfelowa w kontekście analizy technicznej,

fundamentalnej i behawioralnej . . . . . . . . . . . . . 171

7.3. Kryteria dywersyfikacji portfela inwestycyjnego

jako etapu jego budowy i zarządzania nim . . . . . . . . . . . . 175

7.4. Podstawowe rodzaje klasycznych portfeli inwestycyjnych

w teorii rynku kapitałowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 182

7.4.1. Portfel akcji dwóch spółek . . . . . . . . . . . . . . . . 182

7.4.2. Portfel akcji wielu spółek – model Markowitza . . . . . . . . 185

7.4.3. Portfel wieloskładnikowy zawierający akcje

i papiery wartościowe wolne od ryzyka – model Tobina . . . . . 190

7.4.4. Model jednoczynnikowy Sharpe’a . . . . . . . . . . . . . 194

7.4.5. Model wyceny aktywów kapitałowych CAPM . . . . . . . . . 197

7.4.6. Syntetyczne miary efektywności portfela –

miary Treynora, Sharpe’a i Jensena . . . . . . . . . . . . . 201

Rozdział 8

Benchmarki w ocenie zarządzania portfelem inwestycyjnym . . . . . . 209

8.1. Pojęcie, cechy i rola benchmarku . . . . . . . . . . . . . . . . 209

8.2. Wielokryterialna klasyfikacja benchmarków . . . . . . . . . . . . 216

8.3. Mapa stopa zwrotu-ryzyko w ocenie portfeli

z uwzględnieniem benchmarku . . . . . . . . . . . . . . . . 226

Rozdział 9

Skutki behawioralnych zachowań inwestorów i rynków

w aspekcie portfela inwestycyjnego – studia przypadków . . . . . . . 231

9.1. Behawioralne zachowania rynku

wywołane zdarzeniami gospodarczo-politycznymi w 2011 roku . . . . 231

9.2. Wpływ behawioralnych zachowań inwestorów

wskutek ataków terrorystycznych na portfele indeksów giełdowych

przed kryzysem finansowym w latach 2001–2005 . . . . . . . . . 233

9.3. Współzależności indeksów giełdowych jako benchmarków

w okresie kryzysu finansowego w latach 2007–2010 . . . . . . . . 235

8 Behawioralny portfel inwestycyjny

9.4. Anomalie sezonowe na Giełdzie Papierów Wartościowych

w Warszawie jako skutek emocji inwestorów w latach 1997–2016 . . . 236

9.5. Efektywność składników portfeli klasycznych i alternatywnych

zależna od behawioralnych zachowań wskutek

ataku terrorystycznego w 2001 roku (metoda okna zdarzenia) . . . . 238

9.6. Atrakcyjność aktywów klasycznych i alternatywnych

(dobra luksusowe i waluty) w behawioralnych

uwarunkowaniach hossy i bessy (kryzysu) w latach 2003–2008 . . . . 240

9.7. Efektywność portfela klasycznego i alternatywnego

w świetle referendum w Wielkiej Brytanii

w sprawie wystąpienia z Unii Europejskiej

(tzw. brexitu) w 2016 roku (metoda okna zdarzenia) . . . . . . . . 246

9.8. Behawioralne zachowania inwestorów wskutek

negatywnych wydarzeń w sektorze bankowym w 2018 roku . . . . . 247

9.9. Bessa w okresie globalnej pandemii koronawirusa w 2020 roku . . . . 248

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257

Spis rysunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263

Spis tabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265