Opis
O niemieckich nazwiskach współczesnych Polaków
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Autor: Zenon Lica (red.)
Praca dobrze się wpisuje w bogaty już dorobek badań nad polskimi nazwiskami obcej proweniencji. Profesor Zenon Lica z dużym znawstwem, językową drobiazgowością i rzetelnością pochylił się nad wybranymi niemieckimi nazwiskami noszonymi przez współczesnych Polaków. W ustalaniu prawdopodobnych postaw motywacyjnych sięga po opracowania polskich i niemieckich badaczy, przywołując różne, niekiedy odmienne, odczytania analizowanych antropoleksemów, co jest bardzo dobrym rozwiązaniem, współcześnie bowiem trudno jednoznacznie wskazywać na przyczyny powstania tych nazw, ich motywację okolicznościową. Przeprowadzone interpretacje wykazały, że niemieckie nazwiska współczesnych Polaków przedostawały się do polszczyzny w postaci transferencji graficznych lub ulegały procesom polonizacji. Stanowią ponadto bogaty materiał językowy ilustrujący zmiany zachodzące zarówno w języku polskim, jak i niemieckim na płaszczyźnie fonetyczno-pisownianej i morfematycznej. Dociekania semantyczne odsłoniły natomiast mechanizmy metaforycznego i metonimicznego postrzegania człowieka w przeszłości.
Z recenzji dr hab. Yioletty Jaros, prof. UJD
Spis Treści
Wstęp . . . . . 7
1. Kolonizacja niemiecka na ziemiach polskich . . . 9
2. Niemiecki system nazewnictwa osobowego . . . . 15
3. Germańskie nazwy osobowe, tzw. Rufnamen . . . 23
3.1. Nazwiska powstałe od tzw. Kurzformen
derywowanych od Rufnamen . . . . . . 26
3.2. Współczesne polskie nazwiska pochodzące
od germańskich Rufnamen . . . . . . . 33
4. Procesy językowe zachodzące w nazwiskach
pochodzenia niemieckiego . . . . . . . . 45
4.1. Sposoby przejmowania nazwisk
na płaszczyźnie (orto)grafii . . . . . . 45
4.1.1. Przejęcie niemieckiej pisowni . . . . 46
4.1.2. Zmiany w pisowni . . . . . . . 47
4.2. Zmiany fonetyczno-fonologiczne w nazwiskach
polskich genetycznie niemieckich . . . . . 51
4.3. Słowotwórstwo niemieckich nazwisk . . . . 61
5. Semantyka niemieckich nazwisk . . . . . . 69
5.1. Nazwiska polskie genetycznie niemieckie
utworzone od przezwisk wskazujących
na wygląd zewnętrzny . . . . . . . . 71
5.2. Nazwiska powstałe od nazw fauny i flory . . . 81
5.3. O niektórych współczesnych nazwiskach Polaków
genetycznie niemieckich derywowanych
od nazw zawodów . . . . . . . . 87
5.4. Niemieckie nazwiska Polaków derywowane
od nazw terenowych i określeń fizjograficznych . . 99
5.5. Nazwiska powstałe od zniemczonych
imion chrześcijańskich . . . . . . . 105
5.6. Nazwiska polskie derywowane
od imienia Nikolaus . . . . . . . . 107
Podsumowanie . . . . . . . . . . . 117
Bibliografia . . . . . . . . . . . 121
On the German surnames of modern Poles. Summary . . 129
Indeks nazw osobowych . . . . . . . . . 131
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.