Opis
Normatywny model samorządu metropolitalnego
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Autor: Jakub H. Szlachetko
Każdy podmiot administracji publicznej, w tym zdecentralizowanej, powinien być tworzony na miarę zidentyfikowanych potrzeb społecznych. Generalnie odpowiedzialność za zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludzi spoczywa na samorządzie terytorialnym, który stanowi najbliższe otoczenie beneficjentów zadań publicznych. Dynamiczny rozwój obszarów metropolitalnych (charakteryzujących się wysokim stopniem urbanizacji, dużym zagęszczeniem ludności oraz specyficznymi powiązaniami gospodarczymi, funkcjonalnymi i przestrzennymi) determinuje nowe potrzeby, których jednostki samorządu terytorialnego nie są w stanie samodzielnie i efektywnie zaspokajać. To z kolei stanowi podstawowy asumpt, aby zgodnie z zasadą pomocniczości stworzyć nowe podmioty administracji zdecentralizowanej. W obowiązującym stanie prawnym istnieje wyłącznie jeden podmiot utworzony w celu realizacji zadań metropolitalnych – związek metropolitalny w województwie śląskim. Ewidentnie brakuje uniwersalnych rozwiązań ustrojowych, które umożliwiałyby tworzenie struktur zarządzających obszarami metropolitalnymi wszędzie, gdzie jest to uzasadnione. Niniejsza publikacja przedstawia normatywny model samorządu metropolitalnego jako dedykowanej formy organizacyjnoprawnej wykonującej zadania metropolitalne. Konstrukcja samorządu metropolitalnego została przedstawiona z uwzględnieniem konstytucyjnych zasad ustrojowych państwa, w tym nienaruszalnych praw przysługujących wspólnotom samorządowym.
Spis treści
Wykaz skrótów . . .. 11
Od Autora . . . 13
Wstęp . . . . 16
Rozdział 1. Pojęcia podstawowe . . . 25
1.1. Uwagi ogólne . . . . . 25
1.2. Korporacja prawa publicznego . . .. . . 25
1.3. Samorząd terytorialny . . . . . 29
1.3.1. Definicje doktrynalne . . .. . 29
1.3.2. Definicja prawna . . . . . 37
1.4. Metropolia . . . . . 46
1.4.1. Definicje doktrynalne . . . . . 46
1.4.2. Definicja prawna . . . . 63
1.5. Samorząd metropolitalny . . . 64
Rozdział 2. Uzasadnienie samorządu metropolitalnego . . 66
2.1. Uwagi ogólne . . . . 66
2.2. Budowanie tożsamości metropolitalnej . . . . 66
2.3. Interes metropolitalny jako nowa kategoria interesu publicznego . .. . 71
2.4. Prawo do samorządu metropolitalnego . . . . . 78
2.5. Znaczenie samorządu metropolitalnego dla rozwoju społeczno-gospodarczego . . .. . 82
2.6. Usprawnienie procesu wykonywania zadań publicznych . . 88
2.7. Suburbanizacja i jej koszty społeczno-ekonomiczne . . .. . 93
2.8. Efekt aglomeracji . .. . 97
2.9. Efekt gapowicza . . . . . 99
Rozdział 3. Geneza i rozwój samorządu metropolitalnego . . 100
3.1. Uwagi ogólne . . . 100
3.2. Geneza i rozwój samorządu metropolitalnego w Rzeczypospolitej Polskiej . . 101
3.3. Geneza i rozwój samorządu metropolitalnego w Republice Federalnej Niemiec 118
3.4. Geneza i rozwój samorządu metropolitalnego w Republice Francuskiej . . 131
3.5. Geneza i rozwój samorządu metropolitalnego w Zjednoczonym Królestwie
Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej . . 151
Rozdział 4. Organizacyjne i funkcjonalne modele samorządu metropolitalnego . . . 162
4.1. Uwagi ogólne . . . 162
4.2. Typologia modeli samorządu metropolitalnego . . . 163
4.3. Studium wybranych przypadków . . 168
4.3.1. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia . .. . 168
4.3.2. Miasto stołeczne Warszawa . . . . 173
4.3.3. Metropolia Lyonu (la Métropole de Lyon) . . . . 177
4.3.4. Nowy Jork (New York City) . . . 180
4.3.5. Obszar Metropolitalny Gdańsk–Gdynia–Sopot . .. . 182
4.3.6. Region Hanower (Region Hannover) . . . 185
4.3.7. Toronto (City of Toronto) . . . . 188
4.3.8. Wielka Kopenhaga (Greater Copenhagen) . . 190
4.3.9. Władza Wielkiego Londynu (Greater London Authority) . . . 191
4.3.10. Związek Regionalny Ruhry (Regionalverband Ruhr) . .. . 197
Rozdział 5. Prawne uwarunkowania samorządu metropolitalnego . . . 200
5.1. Uwagi ogólne . .. 200
5.2. Międzynarodowe uwarunkowania samorządu metropolitalnego . . . 201
5.3. Unijne uwarunkowania samorządu metropolitalnego . . . 202
5.4. Konstytucyjne uwarunkowania samorządu metropolitalnego . . . . 208
5.4.1. Samorząd metropolitalny a konstytucyjne zasady ustrojowe . . . 208
5.4.1.1. Samorząd metropolitalny a zasada decentralizacji władzy publicznej . . .. 212
5.4.1.2. Samorząd metropolitalny a zasada udziału samorządu terytorialnego
w sprawowaniu władzy publicznej . . . . 230
5.4.1.3. Samorząd metropolitalny a zasada samodzielności
samorządu terytorialnego . . .. 236
5.4.1.4. Samorząd metropolitalny a zasada państwa unitarnego . . . 243
5.4.1.5. Samorząd metropolitalny a zasada pomocniczości . . . . 254
5.4.1.6. Samorząd metropolitalny a zasada zdolności do wykonywania
zadań publicznych . .. . 261
5.4.1.7. Samorząd metropolitalny a zasada współdziałania władzy publicznej . . 264
5.4.1.8. Samorząd metropolitalny a zasada równości wobec prawa . .. 269
5.4.1.9. Samorząd metropolitalny a zasada demokracji . . . 274
5.4.2. Samorząd metropolitalny a konstytucyjnoprawne uwarunkowania
organizacji i funkcjonowania samorządu terytorialnego . . . 276
5.5. Ustawowe uwarunkowania samorządu metropolitalnego . . . 291
5.5.1. Zadania samorządu metropolitalnego . . .. 291
5.5.2. Obszar metropolitalny . . . 300
5.5.2.1. Definicja legalna . . .. 300
5.5.2.2. Kryteria i wskaźniki delimitacyjne . .. 308
5.5.2.3. Charakter prawny . . .. . 313
5.5.3. Konstrukcje prawne i formy organizacyjne samorządu metropolitalnego . .. 319
5.5.3.1. Stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego . .. 324
5.5.3.2. Spółki prawa handlowego z udziałem jednostek samorządu terytorialnego . 335
5.5.3.3. Związki komunalne (związki międzygminne i związki
gminno-powiatowe) . . . . 338
5.5.3.4. Związek metropolitalny . . . 354
Rozdział 6. Prototypowanie samorządu metropolitalnego . .. 362
6.1. Uwagi ogólne . . . . 362
6.2. Założenia krajowej polityki metropolitalnej . . 362
6.3. Zakres działania i zadania samorządu metropolitalnego . . 365
6.4. Identyfikacja i delimitacja metropolii . . 371
6.5. Konstrukcja prawna samorządu metropolitalnego . . 374
6.6. Demokracja metropolitalna . . . 381
6.7. Źródła finansowania działalności samorządu metropolitalnego . . . 383
6.8. Nadzór nad działalnością samorządu metropolitalnego . . 384
Podsumowanie . . 387
Źródła prawa . 392
Prawo krajowe . . . 392
Prawo europejskie . . 393
Prawo międzynarodowe . . 394
Orzecznictwo . . . 395
Literatura . . 397
Źródła internetowe . . 420
Spis map, rysunków i tabel . . . 421
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.