Terytorium podrzutka Bronisław Kamiński/Bruno Durocher Próba monografii

Opis

Terytorium podrzutka. Bronisław Kamiński/Bruno Durocher. Próba monografii

Autor: Jadwiga Bodzińska-Bobkowska

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Gdy wiosną 1945 roku wojska amerykańskie wkroczyły do Mauthausen-Gusen, wśród wyzwolonych więźniów był dwudziestosześcioletni krakowski poeta Bronisław Kamiński. Przeżył w obozie sześć lat, unikając śmierci jedynie dzięki fałszywemu nazwisku, pod którym go zatrzymano, a doświadczenie to – chronologicznie nie pierwsze i nie ostatnie tego typu pęknięcie w życiorysie autora – wyznaczyło linię napięcia między pozycją ofiary, przetrwańca, świadka i poety. Po wojnie pisarz wyjechał do Francji i publikował wyłącznie po francusku, jako francuski poeta i wydawca Bruno Durocher. Niniejsza książka jest pierwszym monograficznym opracowaniem jego twórczości: trudnego do rozczytania palimpsestu, świadectwa o Zagładzie, opowieści o tożsamościowych labiryntach i balansowaniu na styku literatury i egzystencji. Wyraźnie rozrysowana – między świadectwem, autobiografią, autofikcją, poetyką przestrzeni i „teopoetyką” – rama teoretyczna niniejszych rozważań służy tu rozczytywaniu tekstów i podążaniu – w trybie „lektury bliskiej” – za autorem i jego dziełem, za fantomowym głosem ostańca stającego się świadkiem, Bronisława Kamińskiego stającego się Bruno Durocherem, poety stającego się wiecznym Don Kichotem

Spis treści

Wykaz skrótów .  . 9

Avant-propos .  13

0. Mapa .  . 15

0.1. Uwagi wstępne . . 15

0.1.1. Wprowadzenie .  . 15

0.1.2. Cele i założenia pracy . .19

0.1.3. Struktura pracy i metodologia . . . 23

0.1.4. Korpus tekstów . 26

I. Terytorializacje

1. Człowiek i tekst . . . . 31

1.1. Twarz poety . . . 31

1.1.1. Podrzutek .  33

1.1.2. Kim jestem? .  39

1.1.3. Projekt i prawda: Bio/biblio/grafia . .. 42

1.1.4. Poza granicami gatunków – żywioł autobiograficzny . . 45

1.1.5. Prolegomena auto-biograficzne .  . . 49

2. Polski Rimbaud albo poeta zaginiony. Bronisław Kamiński

przed Bruno Durocherem . . . 55

2.1. Kraków 1937 . . 55

2.1.1. Po pierwsze – bunt Przeciw .  . 60

2.1.2. Barbarzyńca w Krakowie .   . 70

II. Deterytorializacje

3. Świadectwo .. 79

3.1. Czyjeś spojrzenie . .. 80

3.2. Nie-teksty . . 94

3.2.1. Preambuła . .  . 96

3.2.2. Świadectwo (nie)fikcjonalne . . . 98

3.2.3. (Nie)fikcja testymonialna .  . 105

3.3. Palimpsesty . . 111

3.3.1. Mauthausen . . . 112

3.3.2. Mauthausen – poema naiwne .. 119

3.3.3. Między wersjami .. . 122

3.4. Ad absurdum . .  . 125

3.5. Strategia mówienia: atemporalność, hybrydyczność i naddatek . .130

4. Kawałek ziemi . 131

4.1. „Tysiąc horyzontów” . . 131

4.2. Ego-grafia . .. 133

4.3. Układ terytorialny . . 136

4.4. Rozstęp między kodem a terytorium . 139

4.5. Składanie linii .  146

4.6. Ciało sterroryzowane . . 151

III. Reterytorializacje

5. Linie ujścia: „Expérimentation-vie” .. 157

5.1. „Stawać się czymś innym” . 160

5.2. „Coś staje na przeszkodzie” . 163

5.3. Terytorium twarzy . . 167

5.3.1. „Oblicze odbija się w wodzie, a w sercu odbija się człowiek” (Prz 27,19) . 168

5.3.2. „Biała ściana – czarna dziura” .. 171

5.3.3. Twarz tworzona, twarz „przepotwarzona” .. 173

6. Podążać w stronę światła .  . . 181

6.1. Poeta-prorok .. . 181

6.2. Teopoetyka . .. 187

6.2.1. Domykanie szczeliny . . . 191

6.2.2. Rozwieranie szczeliny .  . . 197

Zakończenie. Mapa egzystencji

7. Wieczny Don Kichot . . . 205

7.1. „Panie i Panowie, jestem na końcu – jestem znów na początku”. 206

7.1.1. „Prawdziwa logika wynika tylko z irracjonalności” . 208

7.1.2. Stwarzanie jako od-twarzanie. Archeologia . . . . 211

7.2. Gra . . 214

7.3. Ostatnia metafora. Arachnologia . .. 218

8. Da capo al fine . . 221

8.1. Casus Bronisława Ernesta Bruno Abrahama Barucha Kamińskiego

Zrogowskiego Durochera . . 221

8.2. „Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś?” . . 223

8.3. Un hasard objectif? . 226

Nota bibliograficzna . .. 231

Bibliografia . . . . 233

Bronisław Kamiński / Bruno Durocher. An Attempt at a Monograph

Thesis Summary . . . 247