Opis

Świat wirtualnych obrazów a edukacja

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Autorzy: Małgorzata Lewartowska-Zychowicz, Grażyna Penkowska, Michalina Rutka

Publikacja składa się z trzech odrębnych części. Pierwsza ma charakter wprowadzający i definiuje pojęcie wirtualnej rzeczywistości. Rzeczywistość może być ujmowana w kategoriach: empirycznej, potencjalnej  i quasi-rzeczywistości. W treściach zostały wyróżnione dwa obszary: epistemologii filozoficznej metafizyki poznania. Trudno dokonywać analiz społecznych aspektów mediów bez odniesień do współczesnej flozofii. Pierwszą część kończy rozdział poświęcony edukacyjnym aspektom mediów. Małgorzata Lewartowska-Zychowicz dostrzega dwa podejścia do mediów: krytyczne (ukierunkowane na zagrożenia) oraz entuzjastyczne. Wokół tych dwóch orientacji koncentruje swoją wypowiedź.

Druga część książki zawiera treści odnoszące się do wizualności w relacji człowiek–świat, do transformacji kultury w epoce globalnych mediów cyfrowych. Zwraca uwagę na zjawisko nadprodukcji informacji oraz masowość komunikatów medialnych. Z tej perspektywy Grażyna Penkowska przechodzi w bardzo uporządkowany sposób do kwestii związanych z komunikacją wizualną. Zdanie „Dwa odmienne podejścia otwierają dyskusję nie tylko o tym, co jest dominującym sposobem komunikowania, ale i o tym, jakie są relacje między systemami: werbalnym i wizualnym” zapowiada treści dalej uszczegóławiane, które odnoszą się do znaczenia wizualności w edukacji.

W trzeciej części pracy Michalina Rutka wskazuje, że popularyzacja wynalazku, którym jest Internet, wpłynęła na ekspresję „ja”. „Wyrażanie siebie” w przestrzeni Internetu jest pozbawione kontroli społecznej. Trafnie konkluduje, że „na naszych oczach dokonuje się rewolucja dyskursywna, podczas której dawniej obowiązujące reguły społeczne przestają obowiązywać, a w ich miejsce tworzą się nowe”.Publikację uważam za ciekawą propozycję skierowaną do studentów, nauczycieli i wszystkich osób zainteresowanych problematyką wizualizacji i tożsamości w przestrzeni mediów.

Z recenzji dr hab. Doroty Siemienickiej, prof. UMK

Spis treści

Część I . Rzeczywistość wirtualna i edukacja – wprowadzenie

(Małgorzata Lewartowska‑Zychowicz) . . . . . . . . . 7

1. Rzeczywistość wirtualna – (nie)realna? . . . . . . . . 7

2. Słowo – pismo – obraz, czyli historia emancypacji

tożsamości . . . . . . . . . . . . . . . . 16

3. W poszukiwaniu gramatyki rzeczywistości wirtualnej . . . 21

4. E‑tożsamości i e‑relacje w przestrzeni wirtualnej . . . . . 25

5. Edukacyjne zastosowania rzeczywistości wirtualnej

versus rzeczywistość wirtualna jako środowisko

edukacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Część II. Wizualność w relacjach człowieka ze światem

(Grażyna Penkowska) . . . . . . . . . . . . . . 47

1. Eksplozja wizualności jako skutek przemian kultury

współczesnej . . . . . . . . . . . . . . . 47

1.1 Transformacja kultury w epoce globalnych mediów

cyfrowych . . . . . . . . . . . . . . . 47

1.2 Dominacja wizualności w XXI wieku . . . . . . . 58

1.3 Wizualność w społeczeństwie medialnym . . . . . . 62

2. Rola obrazów wirtualnych w kulturze cyfrowej . . . . . 68

2.1 Rozumienie wizualności a realia współczesności . . . 68

2.2 Od malowideł naskalnych do obrazów w epoce

nowych mediów . . . . . . . . . . . . . 78

2.3 Wizualność w edukacji . . . . . . . . . . . 92

Część III. Obraz „ja” w mediach społecznościowych

(Michalina Rutka) . . . . . . . . . . . . . . . 109

1. Media społecznościowe a tożsamość . . . . . . . . 109

1.1 Bądź sobą – korzystaj z mediów społecznościowych . . 109

1.2 Social media jako dyskurs społeczny . . . . . . . 113

1.3 Facebook, czyli człowiek jest istotą (wirtualnie)

społeczną . . . . . . . . . . . . . . . 120

1.4 Instagram – przestrzeń autopromocji młodych . . . . 124

1.5 Blogosfera – „stara”, ale wpływowa . . . . . . . 127

2. Problem z tożsamością w wirtualnym (i nie tylko) świecie . . 131

2.1 Bądź sobą – czyli kim? . . . . . . . . . . . 131

2.2 „Ja” czyli kto? . . . . . . . . . . . . . 135

2.3 Czy fotografia powie prawdę? . . . . . . . . 140

2.4 Co wyszło z połączenia mediów społecznościowych

i fotografii? . . . . . . . . . . . . . . 146

3. Wizualizacje tożsamości uczestników mediów

społecznościowych . . . . . . . . . . . . . 150

3.1 Wizualizacja tożsamości matki w blogu

parentingowym . . . . . . . . . . . . . 152

3.2 Wizualizacje ewolucji tożsamości na Facebooku . . . 159

3.3 Wizualizowanie poszukiwań tożsamości – nastolatki

na Instagramie . . . . . . . . . . . . . 166