Seppuku jako przykład procesu normatywizacji zwyczaju w prawie japońskim

Opis

Seppuku jako przykład procesu normatywizacji zwyczaju w prawie japońskim

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Autor: Luiza Kliczkowska

Masz w zwyczaju zasiadać wieczorem w wygodnym fotelu z książką w ręku? Czym jest zwyczaj? W jaki sposób zwyczaj staje się prawem? Jaka była rola zwyczaju w procesie kształtowania się Japonii? Autorka zabiera czytelnika w podróż po średniowiecznej Japonii, tłumacząc po drodze, w jaki sposób zwyczaj staje się prawem. Za przykład służy jej jeden z symboli Kraju Kwitnącej Wiśni, czyli seppuku. Zwyczaj szczególnie popularny wśród samurajów, którzy bez cienia strachu godzili się w brzuch w akcie rytualnego samobójstwa. Wszyscy znamy te obrazki, widzieliśmy je w filmach lub czytaliśmy o nich w książkach. Mało kto jednak wie, że z czasem zwyczaj seppuku stał się w Japonii prawem. Seppuku, inaczej zwane harakiri, uznano oficjalnie za karę śmierci, której „przywilej” odbycia mieli wyłącznie samurajowie. Autorka opisuje cały proces normatywizacji zwyczaju seppuku, przy okazji otwierając przed czytelnikiem też inne tajemnice Japonii. Sięgając po tę książkę, czytelnik będzie obserwował, jak przez wieki kształtowała się kultura tego kraju. Pozna skandale towarzyszące zmianom kolejnych władców i dowie się, jak rządzić „spod namiotu”.

Spis Treści:

Od autorki • 9

Rozdział 1

Feudalna Japonia – zarys historyczny • 15

1.1. Okres Heian (VIII–XII wiek) • 15

1.1.1. Gospodarka i polityka • 15

1.1.2. Administracja, kultura i religia • 20

1.2. Okres Kamakura (XII–XIV wiek) • 23

1.2.1. Gospodarka i polityka • 23

1.2.2. Kultura i religia • 30

1.3. Okres Muromachi (XIV–XVI wiek) • 32

1.3.1. Gospodarka i polityka • 32

1.3.2. Kultura i religia • 37

1.4. Zjednoczenie Japonii –

okres Azuchi–Momoyama (XVI wiek) • 40

1.4.1. Gospodarka i polityka – okres Azuchi • 40

1.4.2. Gospodarka i polityka –

okres Momoyama • 42

1.4.3. Kultura i religia • 44

1.5. Edo (XVII–XIX wiek) • 45

1.5.1. Gospodarka i polityka • 45

1.5.2. Kultura i religia • 54

1.6. Okres Meiji (XIX–XX wiek) –

upadek feudalizmu i klasy samurajskiej • 57

Rozdział 2

Analiza systemu prawnego feudalnej Japonii • 61

2.1. Zwyczaj i prawo zwyczajowe • 61

2.2. Seppuku jako zwyczaj i prawo zwyczajowe • 65

2.3. Prawo karne okresu Edo • 70

2.4. Kara śmierci w feudalnej Japonii • 72

Rozdział 3

Bushidō • 77

3.1. Zagadnienia ogólne • 77

3.1.1. Aspekt moralny i filozoficzny bushidō • 79

3.1.2. Tradycja bushidō i jej rola w tworzeniu

aparatu władzy pod rządami

rodu Tokugawów • 92

3.2. Zasady bushidō • 97

3.2.1. Prawość i sprawiedliwość • 97

3.2.2. Odwaga i wytrwałość • 98

3.2.3. Dobroć i współczucie • 100

3.2.4. Uprzejmość • 103

3.2.5. Prawda i prawdomówność • 105

3.2.6. Wierność • 107

3.2.7. Samokontrola i samodoskonalenie się • 109

3.2.8. Honor • 111

3.2.9. Śmierć • 111

3.3. Kilka słów o współczesnej recepcji

zasad i wartości kodeksu bushidō • 113

3.3.1. Tam, gdzie historia miesza się

z teraźniejszością • 113

3.3.2. Japońska „kultura wstydu” • 121

Rozdział 4

Seppuku • 129

4.1. Pojęcie seppuku – ogólny zarys • 129

4.2. Przygotowanie miejsca egzekucji • 138

4.3. Uczestnicy • 143

4.4. Ceremonia seppuku • 145

4.5. Kaishaku (sekundanci) • 150

4.6. Kobiety i seppuku • 156

Literatura • 161