Pomerania – Prussia – Polonia Rozprawy ofiarowane prof. Wiesławowi Długokęckiemu

Opis

Pomerania – Prussia – Polonia. Rozprawy ofiarowane prof. Wiesławowi Długokęckiemu

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

autor: red. Rafał Kubicki

 

„Księga Jubileuszowa prof. Wiesława Długokęckiego zawiera 39 studiów, przygotowanych przez jego uczniów i współpracowników. Poszczególne opracowania dotyczą różnych zagadnień z zakresu średniowiecznych i nowożytnych dziejów Pomorza, Prus Krzyżackich i Królewskich oraz Polski. Prezentują one najnowsze badania nad historią miast, historią społeczno-gospodarczą i historią Kościoła, w tym przede wszystkim dziejami władztwa zakonu krzyżackiego w Prusach.

 

Spisy ilustracji, map i wykresów

Zofia Maciakowska

Il. 1. Kamień graniczny nr 33 – widok herbu i strony bocznej z numerem

oraz widok kamienia nr 4 . . 77

Il. 2. Plan granic pomiędzy dobrami biskupa włocławskiego a terytorium

Gdańska, 1650 r. . . . 78

Il. 3. Plan umocnień Biskupiej Górki, ok. 1630 r. . .. 78

Il. 4. Fragment planu fortyfikacji frontu zachodniego, 1759 r. 79

Il. 5. Przebieg granic biskupich naniesiony na współczesny widok miasta . ..79

Il. 6. Plan zabudowań i ogrodów Zaroślaka, 1667 r. . . 80

Barbara Pospieszna

Il. 1. Kafel wieńczący z przedstawieniem młodzieńca tańczącego z szarfami

(nr kat. 155), Gdańsk, Stare Przedmieście, ul. Wilcza 1‒2 . . 133

Il. 2. Israhel van Meckenem, Ornamental Engravig with Moresca Dancers,

miedzioryt (fragment), 1460–1480 . . 135

Il. 3. Tancerze w „reju” na kapitelu z Wielkiego Refektarza zamku

malborskiego … 137

Edmund Kizik

Il. 1. Plan kościoła Mariackiego w Gdańsku z XVIII w. . . 159

Il. 2. Hans Memling, Sąd Ostateczny, kopia miedziorytnicza z 1818 r. . . . 167

Il. 3. Strona tytułowa broszury: A. Hinz, Das Jüngste Gericht in der St. Marien­-Ober-Pfarrkirche zu Danzig vom historischen, kirchlichen und künstlerischen

Standpunkte nach den besten Quellen beleuchtet, Danzig 1859 . .  173

Witold Świętosławski

Il. 1. Przedstawienie Prusa (wg Caspara Hennenbergera) . . . 237

Il. 2. Przedstawienie Prusa (wg Christhopha Hartknocha) . .  238

Elżbieta Kowalczyk-Heyman

Il. 1. Fragment szkicu jeziora Śniardwy z XVI w. z oznaczonym miejscem

zalegania kamienia na lewym brzegu Pisy 247

Il. 2. Głaz narzutowy koło wsi Bialiki, gmina Kolno . .  248

Seweryn Szczepański, Łukasz Szczepański

Il. 1. Zaginione osady w rejonie jeziora Jeziorak… 276

Il. 2. Cyfrowy model terenu miejsca lokalizacji folwarku Schonewiten

i osady pszczelarzy Bienersitz, wykonany na podstawie dokumentu

nadawczego z 1537 r. oraz planu Jezioraka z 1620 r. na licencji Geoportal . . 278

Il. 3. Osadnictwo między jeziorami Jeziorak, Stęgwica i Gardzień… .  . 279

Il. 4. Okucia pochew mieczy typu Rybiczyzna z X–XI w., dekorowane

w stylu Jellinge, odkryte w okolicy Witoszewa . . . 280

Il. 5. Fragmenty wczesnośredniowiecznych bransolet brązowych z okolicy

Januszewa – przed konserwacją . .  280

Andrzej Gierszewski

Mapa 1. Sieć karczem w 1394 r. na podstawie rejestru przywilejów OF, Nr. 112 . 456

Mapa 2. Sieć karczem w 1538 r. na podstawie rejestru przywilejów

Ostpr., Fol., Nr. 118 456

Mapa 3. Rekonstrukcja sieci karczem w 1437 r. (dziewięć karczem w Labiawie

i osiem w okręgach) . . . . 457

Mapa. 4. Sieć karczem w 1540 r. na podstawie rejestrów podatku tureckiego 457

Alicja Doborsielska

Mapa: Wschodnie granice miasta Olsztyna, sięgające po jeziora: Trackie,

Klebarskie Małe i Skanda . . 481

Wiesław Sieradzan

Il. 1a i b. Hotel „König von Preussen” w Malborku, okres międzywojenny  ..519

Il. 2. Widok sali jadalnej „König von Preussen”. Widokówka . . . 520

Il. 3. Rachunek dla B. Schmida z 1 czerwca 1916 r. . . 521

Il. 4. Hotel „König von Preussen”, 1910 r. …..522

Il. 5. Pożegnanie sędziego synodu w winiarni „König von Preussen”,

23 grudnia 1924 r. Pierwszy po lewej B. Schmid, trzeci po prawej

Ernst v. d. Oelsnitz . . .  524

Il. 6. Fotografia ze spotkania w hotelu „König von Preussen”, maj 1926 r.. 525

Il. 7. Bernhard Schmid, 1942 r. . . 527

Il. 8. Ernst v. d. Oelsnitz, 1942 r. . .. 527

Il. 9. Pojedyncze sztućce i fragment porcelany z restauracji w hotelu

„König von Preussen” . . . . 528

Agnieszka Teterycz-Puzio

Il. 1. Patena kaliska Mieszka III Starego . . . 565

Il. 2. Patena płocka . . . 565

Il. 3. Płyta wiślicka … 565

Cezary Kuklo

Wykres 1. Czeladź stanu chłopskiego i jej proporcja na tle całej ludności

w grupach wiekowych w parafii Trzcianne w 1843 r. . .. 594

 

Spis rzeczy

Przedmowa (Rafał Kubicki) . . . . 5

Tabula Gratulatoria 7

Bibliografia prac prof. Wiesława Długokęckiego za lata 1984–2021

(zestawiła Aleksandra Girsztowt) . . 9

Prace doktorskie, magisterskie i licencjackie napisane pod kierunkiem

prof. Wiesława Długokęckiego . . .  22

CZĘŚĆ I: POMERANIA

Marek Golemski

Połabskie plemię Leubuzzi (Lubuszanie, Lubuszycy, Lubusze?) i problem

ziem dorzecza środkowej Odry (terra lubus) .  31

Stanisław Rosik

„Chrzest Pomorza” a hagiografia św. Wojciecha. Refleksje nad

kształtowaniem pamięci o początkach chrześcijaństwa nad Bałtykiem . . 42

Rafał Kubicki

Pielgrzymki pokutne z Głównego Miasta Gdańska w pierwszej połowie XV w. . 50

Zofia Maciakowska

Średniowieczna granica pomiędzy dobrami biskupa włocławskiego

pod Gdańskiem a patrymonium Głównego Miasta . . . .. 62

Aleksandra Girsztowt, Julia Możdżeń

Najstarsze statuty cechowe Chojnic. Część 1: Statut krawców z 1417 r. .. 81

Rafał Simiński

Albert Hasenvot – mieszczanin koszaliński i kołobrzeski z przełomu

XIV i XV w. Z badań nad pochodzeniem i podstawami majątkowymi

elity władzy miasta Kołobrzeg w późnym średniowieczu . . .  . 92

Klemens Bruski

Szesnastowieczne lemaństwa w dobrach królewskich na Pomorzu

Gdańskim i ich geneza. Cz. 1: Starostwo gniewskie . . . .  . 120

Barbara Pospieszna

Groteskowa figura akrobaty na renesansowym kaflu ze Starego

Przedmieścia w Gdańsku .. 130

Sławomir Kościelak

„Niedopatrzna ręka” z fajką. Uwagi na temat przyczyn zdekompletowania

i dziejów ujawnienia XVIII­‑wiecznego rękopisu Echo sepulchralis

autorstwa Jana Godfryda Borka  …143

Edmund Kizik

Odkrywanie i popularyzacja obrazu Sąd Ostateczny Hansa Memlinga

w XIX w. . . . . .156

Radosław Gaziński

Źródła do dziejów żeglugi i handlu morskiego w książęcych zespołach

archiwalnych przechowywanych w Archiwum Państwowym

w Szczecinie . . .. 175

Barbara Klassa

Obraz średniowiecznego Pomorza w Dziejach Polski

Wacława Sobieskiego . . . 186

CZĘŚĆ II: PRUSSIA

Dariusz Makiłła

O traktacie dzierzgońskim (7 lutego 1249 r.) jako fons iuris cognitionis . . 205

Tomasz Jasiński

Uwagi o rytmice Kroniki Piotra z Dusburga i Translacji św. Barbary.

Przyczynek do studiów nad najstarszym dziejopisarstwem krzyżackim

w Prusach . .  . 218

Witold Świętosławski

Pałki średniowiecznych Prusów . . .  234

Elżbieta Kowalczyk­‑Heyman

Przyczynek do badań nad dziejami granicy mazowiecko­‑krzyżackiej . . . 244

Seweryn Szczepański, Łukasz Szczepański

Zaginione osady średniowieczne w rejonie jeziora Jeziorak (studium

historyczno­‑archeologiczne na podstawie nowych źródeł) .  255

Marian Dygo

The Five Paths of Dorothea of Montau .  282

Waldemar Rozynkowski

Kult św. Wawrzyńca, diakona i męczennika w państwie zakonu

krzyżackiego w Prusach – wybrane przykłady 300

Radosław Krajniak

Nieco o średniowiecznych plebanach kościoła parafialnego

w Chełmnie . . . 310

Andrzej Radzimiński

Ustawodawstwo synodalne diecezji chełmińskiej na tle nieznanych

statutów biskupa Jana Marienaua . . . . 326

Krzysztof Kwiatkowski

List Ulricha von Jungingena do księżnej mazowieckiej Aleksandry

z 5 czerwca 1410 r. . . .. 339

Marek Radoch

Karły w służbie zakonu niemieckiego w Prusach . . 378

Roman Czaja

Paragraf pruski w przywilejach lokacyjnych miast . . . 402

Krzysztof Kopiński, Janusz Tandecki

Miasta pruskie po pokoju brzeskim z 31 grudnia 1435 r. Przyczynek

źródłowy . . . 411

Sławomir Jóźwiak, Janusz Trupinda

W sprawie pozyskiwania dębowego drewna budowlanego w ziemi

chełmińskiej w świetle listu prokuratora papowskiego

do wielkiego mistrza z 30 stycznia 1447 r. . . 423

Andrzej Gierszewski

Karczmy i karczmarze w komornictwach Labiawy i Laukiszek w czasach

władztwa zakonu krzyżackiego  …431

ks. Andrzej Kopiczko

Uposażenie proboszczów i parafii w diecezji warmińskiej pod

koniec XVI w. na przykładzie archiprezbiteratu reszelskiego 460

Alicja Dobrosielska

Olsztyn na zaginionej mapie z XVII w. . . . 473

Stanisław Achremczyk

Rapt na Powiślu . . 484

ks. Wojciech Zawadzki

Wdrażanie zachodniopruskiego ustawodawstwa funeralnego

w superintendenturze malborskiej na przełomie XVIII i XIX w. . . . . 495

Piotr Oliński

Spory benedyktynek toruńskich z władzami pruskimi w związku

z działaniami kasacyjnymi . . . . 504

Wiesław Sieradzan

Hotel „König von Preussen” w Malborku

i Bernhard Schmid (1872–1947) . . .  516

CZĘŚĆ III: POLONIA

Paweł Kawiński

Historyczno­‑genetyczne tło Gallowego podania o Piaście i Popielu . . . 533

Agnieszka Teterycz­‑Puzio

Jak wyglądali Konrad I Mazowiecki i jego synowie?  …556

Antoni Barciak

Postrzeganie Śląska i Ślązaków oraz sąsiednich narodów przez autora

Rocznika głogowskiego Kaspara Borgeniego …..567

Jan Tyszkiewicz

Srebro Wasyla III  …577

Cezary Kuklo

O parobkach i dziewkach czeladnych w gospodarstwie chłopów

podlaskich w końcu pierwszej połowy XIX w. ….583

Grzegorz Rostkowski

Zagadnienie upadku państwa chazarskiego w badaniach

polskich (1975–2016) . . . . 596

Spis ilustracji, map i wykresów . . . . 613