Plan podróży statku

Opis

Plan podróży statku

autor: Marek Czapczyk, Stanisław Żurkiewicz

Wydawnictwo Uniwersytet Morski w Gdyni

 

Skrypt „Plan podróży statku” autorstwa Marka Czapczyka i Stanisława Żurkiewicza przedstawia możliwie najszersze spektrum zagadnień, związanych z praktycznym procesem nawigacyjnego planowania podróży statku w żegludze międzynarodowej. Przybliżenie głównych wymagań, dotyczących prawidłowego planowania podróży, może pomóc oficerowi nawigacyjnemu w jego codziennej pracy na statku. Ostrożne i uważne planowanie podróży zmniejsza możliwość wystąpienia błędów nawigacyjnych i operacyjnych oraz pomaga w utrzymaniu pełnej kontroli nad ruchem statku na wszystkich etapach podróży. W związku z tym poza wprowadzeniem do planowania podróży dokładnie omówiono w książce etapy planowania: wstępny i szczegółowy, a także proces realizacji planu podróży, jak i jego kontroli. Oparto się na zaleceniach do realizacji zadań ujętych w Rezolucji A.893(21) i wyczerpująco opisanych w źródłach angielskich. Dużą pomocą mogą służyć załączniki do pracy zawierające treść wspomnianej Rezolucji, wykaz map Admiralicji Brytyjskiej wraz z symbolami, wyciągi z Konwencji czy też konieczne do planowania podróży obliczenia nawigacyjne. Pełny wykaz źródeł wykorzystanych w publikacji zawiera obszerna bibliografia.

 

SPIS TREŚCI

OD AUTORÓW …. 7

WSTĘP …. 9

1. WPROWADZENIE DO PLANOWANIA PODRÓŻY … 11

1.1. Cel, zakres i podstawy prawne planowania podróży … 11

1.2. Elementy planu podróży statku … 11

1.3. Organizacja planowania podróży .. 12

1.4. Ogólna charakterystyka etapów procesu planowania podróży … 14

1.5. Wpływ systemu zarządzania bezpieczeństwem statku (SMS) na planowanie

podróży i zmniejszenie poziomu ryzyka … 18

2. ETAP WSTĘPNY PLANOWANIA PODRÓŻY – APPRAISAL … 19

2.1. Informacje, źródła i grupy informacji …. 19

2.1.1. Wykaz źródeł informacji i publikacji nautycznych zalecanych

do wykorzystania przy planowaniu podróży statku … 20

2.2. Analiza informacji i publikacji nautycznych .. 22

2.2.1. Strefy dopuszczalnych linii ładunkowych – Load Line Zone …. 22

2.2.2. Teczka z planami poprzednich podróży – Passage Plan File .. 24

2.2.3. Katalog – BA Catalogue of Charts & Nautical Publications

(BA NP131) .. 24

2.2.4. Mapy nawigacyjne – Nautical Charts … 25

2.2.5. Drogi oceaniczne świata – Ocean Passages for the World

(BA NP136) …… 30

2.2.6. Mapy tras zalecanych – BA Routeing Charts; USA Pilot Charts .. 30

2.2.7. Locje – Pilots & Sailing Directions … 31

2.2.8. Spis świateł – List of Lights …. 32

2.2.9. Tablice pływów – Tide Tables …. 32

2.2.10. Atlasy prądów pływowych – Tidal Stream Atlases … 34

2.2.11. „Wiadomości Żeglarskie” (WŻ) – Notices to Mariners (NTM) .. 34

2.2.12. Instrukcje dotyczące zalecanych tras – Routeing Instructions .. 35

2.2.13. Informacja dotycząca radiowych pomocy nawigacyjnych –

Radio Signal Information … 36

2.2.14. Informacja klimatyczna … 37

2.2.15. Tablice odległości – Distance Tables .. 37

2.2.16. Informacja dotycząca dostępnych na statku i na trasie elektronicznych

systemów radionawigacyjnych – Electronic Navigational Systems

Information … 38

2.2.17. Radiowe i lokalne ostrzeżenia nawigacyjne – Radio and Local

Warnings …. 39

2.2.18. Podstawowe dane statku oraz zanurzenie statku – Main

Ship’s Data and Ship’s Draught …. 39

2.2.19. Terminologia nawigacyjna – Navigational Terms .. 43

2.2.20. Dane pochodzące od armatora i ze źródeł niepublikowanych

– Owner’s and Other Unpublished Sources …. 44

2.2.21. Osobiste doświadczenie zawodowe załogi statku – Personal

Experience … 45

2.2.22. Poradnik nawigatora – The Mariners Handbook – NP100 … 45

2.2.23. Przewodnik po portach – Guide to Port Entry … 45

Ochrona środowiska … 46

2.2.24. „Rocznik Astronomiczny” – Nautical Almanac … 47

2.2.25. Publikacja WMO – World Meteorological Organization Publication

No. 9, Vol. D .. 47

2.2.26. Procedury wachtowe – Bridge Procedures Guide (BPG) .. 50

2.2.27. Publikacje specjalne – Special Publications .. 50

2.2.28. Wydawnictwa wymagane przepisami lokalnymi – Local

Compulsory Publications .. 51

2.2.29. Spodziewane natężenie ruchu innych statków na poszczególnych

odcinkach podróży – Expected Traffic Information … 52

2.2.30. Informacje dla pilota – Pilot Informations … 53

2.2.31. Najnowsza informacja pogodowa – Last Updated Weather Reports 53

2.3. Wyniki analizy wstępnej ….. 54

3. ETAP PLANOWANIA SZCZEGÓŁOWEGO – PLANNING .. 58

3.1. Plan podróży statku – Voyage/Passage Plan ….. 59

3.2. Planowanie trasy przybrzeżnej i pilotażowej – Coastal & Pilotage

Passage …. 61

3.2.1. Podejście do lądu – Landfall …. 62

3.2.2. Przygotowanie map nawigacyjnych …. 63

3.2.3. Zestaw informacji przeznaczony do umieszczenia na mapie

lub do zapisania w notatniku na mostku …. 63

3.3. Trasa pełnomorska lub oceaniczna – Deep Sea/Ocean Route .. 133

3.3.1. Zalecenia armatora lub czarterującego co do planowanej prędkości

lub ETA portu docelowego .. 135

3.3.2. Kanały …. 135

3.3.3. Paliwo i zapasy … 136

3.3.4. Opóźnienia … 136

3.3.5. Ograniczenia … 137

3.3.6. Strefy dozwolonych linii ładunkowych … 137

3.3.7. Zanurzenie .. 137

3.3.8. Ładunki wrażliwe …. 138

3.3.9. Ładunki masowe płynne … 138

3.3.10. Czynniki sezonowe …. 138

3.3.11. Analiza warunków hydrologiczno-meteorologicznych. Prądy.

Trasy klimatyczne .. 139

3.3.12. Prowadzenie statku przez doradcze ośrodki lądowe – Shore

Based Weather Routeing … 140

3.4. Linie planowanej trasy nad dnem na oceanie oraz na pełnym morzu .. 141

3.5. Autoryzacja planu podróży – Voyage Plan Authorization .. 142

4. REALIZACJA PLANU PODRÓŻY – EXECUTION .. 145

4.1. Ocena ryzyka ..145

4.2. Zarządzanie posiadanymi zasobami ludzkimi i środkami technicznymi

w celu właściwej organizacji pracy i obsady mostka nawigacyjnego …148

4.3. Rozpoczęcie realizacji planu podróży …. 149

4.3.1. Taktyka rozpoczęcia podróży …. 151

4.4. Omówienie planu – Briefing ….. 155

4.5. Stan psychofizyczny i problem zmęczenia osób realizujących plan … 156

4.6. Przygotowanie statku do wyjścia w morze ….. 157

4.6.1. Przygotowanie mostka nawigacyjnego .. 157

5. KONTROLA REALIZACJI PLANU PODRÓŻY – MONITORING .. 160

5.1. Charakterystyczne punkty trasy – Way Points …161

5.2. Kontrola i zarządzanie czasem – Time Management … 162

5.3. Przestrzeganie prawideł MPZZM – International Regulations for Preventing

Collisions at Sea – COLREGS 72 …. 162

5.4. Obserwacja wzrokowa – Lookout … 164

5.5. Rezerwa – margines wody pod stępką – Under Keel Clearance ….. 166

5.6. Sytuacje awaryjne niezwiązane bezpośrednio z nawigacją –

Non-Navigational Emergencies ….. 166

5.7. Metody określania pozycji – Fixing Methods … 167

5.7.1. Namiary optyczne i odległości – Visual Bearings and Distances . 168

5.7.2. Pozostałe metody nawigacji terestrycznej .. 168

5.7.3. Systemy radionawigacyjne . 169

5.7.4. Pozycja zliczona z uwzględnieniem działania wiatru i prądu –

Estimated Position .. 171

5.7.5. Echosonda – Soundings …. 172

5.7.6. Częstotliwość określania pozycji – Fix Frequency … 172

5.7.7. Regularność określania pozycji – Fix Regularity …. 173

5.8. Myszkowanie statku, zejście z linii planowanej trasy – Cross Track Error 173

5.9. Metody ciągłego określania pozycji i monitorowania ruchu statku .. 173

5.9.1. Nabieżniki – Transits (Ranges) … 174

5.9.2. Linie prowadzące – Leading Lines …174

5.9.3. Linie prowadzące utworzone z obiektów naturalnych – Natural

Leading Lines …. 174

5.9.4. Linie i namiary ograniczające – Clearing Marks & Bearings .. 175

5.9.5. Odległości ukazywania się i znikania znaków nawigacyjnych –

Rising & Dipping Distances ….. 175

5.9.6. Sektory świateł nawigacyjnych – Light Sectors … 175

6. PODSUMOWANIE …. 177

6.1. Zbieranie i analiza informacji – Appraisal .. 177

6.2. Właściwe planowanie – Planning …. 178

6.2.1. Formularz planu podróży – Passage Plan Abstract ..180

6.3. Realizacja planu – Execution.. 181

6.4. Kontrola realizacji podróży – Monitoring ………………………………………… 181

6.5. Generalna lista sprawdzająca …. 182

ZAŁĄCZNIKI

1. Rezolucja A. 893(21) …. 183

2. Resolution A.893(21) …. 190

3. Zestaw formularzy pomocniczych przeznaczony wyłącznie do celów

ćwiczeniowych …. 196

4. Wykaz map Admiralicji Brytyjskiej stosowanych do planowania podróży

statku … 217

5. Obliczenia nawigacyjne – wyciąg z procedur obliczeniowych ….. 220

6. Obliczenia nawigacyjne – planowanie podróży …. 221

7. Symbole stosowane w praktyce nawigacyjnej do pracy na mapie – Chartwork

Symbols … 226

8. Wyciąg z Konwencji STCW …. 229

9. Wyciąg z zaleceń do Konwencji STCW .. 251

10. Wyciąg z publikacji Code of Federal Regulations nr 33 …. 259

11. Zarządzanie Zespołem Obsady Mostka (ZZOM) … 261

BIBLIOGRAFIA … 269