Opis
Melancholia, nuda i czas w prozie Jarosława Iwaszkiewicza
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Autor: Barbara Zwolińska
Gdańska badaczka, autorka rozpraw poświęconych twórczości Narcyzy Żmichowskiej, Sandora Maraia, Feliksa Netza wzięła na swoje barki trudne i ambitne zadanie przypomnienia swoistej wartości twórczości Iwaszkiewicza, wartości pracy interpretacyjnej oraz wartości skupionej lektury. Są to wartości zupełnie rudymentarne w obrębie literaturoznawstwa, lecz ostatnio jakby schodzące na drugi plan, toteż przypominanie o nich nie jest dziś gestem rytualnym, semantycznie pustym — zyskuje na istotności z każdym rokiem obniżania się wskaźników czytelnictwa w Polsce. Z jednej strony egzorcyzmuje je z naszego pola widzenia „biograficzno-diarystyczne wzmożenie” i związana z nim swoista łatwość pisania i łatwość (a może nieistotność?) lektury, z drugiej strony literaturoznawcza „uważna lektura” bywa przyduszana teoretycznym nawisem wszelkiego rodzaju kolejnych „zwrotów”, „-izmów”, teorii, w których kłębowisku tekst niepostrzeżenie staje się pretekstem.
Spis treści
Słowo wstępne 9
I. Zegar przemijania we wczesnej prozie Jarosława Iwaszkiewicza 18
1. Panteistyczny mechanizm obrony przed czasem w powieści Księżyc wschodzi (1924) 18
2. Sen, letarg, odrętwienie jako czasowe zatrzymanie przemijania 32
3. Samobójstwo jako sposób unieruchomienia czasu 35
4. Nuda i czas w Zmowie mężczyzn (1930) 38
5. Wyścig z czasem, wyścig ze śmiercią w Brzezinie (1933) 51
6. W poszukiwaniu zagubionej tożsamości w Pannach z Wilka (1932) 65
II. „Życie jest ciągłe – śmierć jest złudzeniem”. Melancholijny niepokój egzystencji w Pasjach błędomierskich (1938) 78
III. Melancholijny władca w Czerwonych tarczach (1934) 107
IV. Od melancholii do zbrodni – Słońce w kuchni (1938) 146
V. Włoskie dekoracje i miłość niemożliwa – opowiadania z Włoch 152
VI. Homoseksualna tożsamość jako źródło melancholii 172
1. Pomiędzy Iliadą Homera a Damą z gronostajem Leonarda da Vinci. Dyskusja z postawą modernistycznego estetyzmu w Przyjaciołach (1929) 172
2. O bólu dojrzewania i namiętności – Nauczyciel (1936) 187
3. Czar cyrkowej iluzji i ryzyko wtajemniczenia w prawdę życia w Zygfrydzie (1936) 207
VII. „Wśród pajęczyn i podmuchów chłodu”. Inicjacja w życie inicjacją w śmierć. O kreacji postaci mężczyzn w Młynie nad Utratą (1936) 216
VIII. Motyw przemijania w późnej twórczości Iwaszkiewicza 242
1. Dylematy egzystencji w Sławie i chwale (1956–1962) 246
2. Ucieczka przed homoseksualną tożsamością w Czwartej symfonii (1970) 283
3. Filmowy Tatarak Andrzeja Wajdy jako adaptacyjny tryptyk. Między miłością a śmiercią 299
Zakończenie 320
Bibliografia 325
Indeks nazwisk 333
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.