Opis
Dusze w niewoli. Bolesława Prusa i innych (pozytywistów) myślenie o Rosji. Szkice
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Autor:Sylwia Karpowicz-Słowikowska
Pomieszczone w zbiorze szkice ukazują pragmatyczne oblicze „kwestii rosyjskiej”. Pozytywiści obserwowali z uwagą zachodzące w Cesarstwie przemiany, które – jak się spodziewano – przyniosą jakieś rozwiązania. Wierzono, że w starciu marzenia o wolności z absolutyzmem monarchii wygrają nie tylko uciskani Rosjanie, ale i niewoleni Polacy. Czekając na obiecującą przyszłość, należało zabezpieczać teraźniejszość. A tę również trzeba było kreować zgodnie z dynamiczną doraźnością. Skupiono się więc, zgodnie z programem Młodych, na utrzymaniu ziemi w rękach polskich, zachowaniu języka, oświacie, ale i na rozwoju gospodarki, dla której naturalnym rynkiem zbytu było Imperium. Strategia mimikry, ocalenia naszej narodowej odrębności i społecznego bytu, obrona przed wynarodowieniem – to były cele i kierunki „myślenia o Rosji” pozytywistów.
Rosja, rosyjskość, relacje polsko-rosyjskie, recepcja kultury i literatury rosyjskiej, rewolucyjne programy, aspiracje niepodległościowe – wszystkie te wątki składają się na pojemną formułę „myślenia o Rosji”. Spotkania z rosyjskim językiem, literaturą, filozofią, podjęcie rosyjskiego tematu w twórczości – to naturalne wybory inteligentów czasów rozbiorowych – o tym traktują zawarte w monografii szkice.
Spis treści
Wprowadzenie | 9
I Rosja Prusa | 21
Żywi i umarli – Dusze w niewoli | 22
Kopalnia wiadomości? O Rosji w listach | 47
Wokół 1905 roku | 73
„Moskal, ale człowiek dobry…” –
portret Rosjanina w Przemianach | 102
Rosyjski faktor Prusa | 122
II Rosja innych (pozytywistów) | 141
Młodzi o Rosji w „Przeglądzie Tygodniowym” (1866–1876) | 143
Jaka Rosja? Najpopularniejsze wątki
w „Przeglądzie Tygodniowym”
w okresie ofensywy pozytywistycznej | 165
Pansłowianizm Aleksandra Świętochowskiego | 184
Rosje Marii Konopnickiej | 205
Listy otwarte Sienkiewicza i Orzeszkowej z lat 1904–1907 | 226
Podsumowani e | 247
Nota bib liogra ficzna | 250
Literat ura | 251
8 Spis treści
Резюме. «Души в неволе».
Мышление о России Болеслава Пруса
и других (позитивистов). Очерки | 266
Abstra ct. Souls in Slavery.
Bolesław Prus and Others (Positivists)
on Russia. Essays | 270
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.