Opis
Prussia Monastica. Studia z dziejów zakonów w Prusach Krzyżackich, Królewskich i Zachodnich (od XIII do połowy XIX w.)
Autor: Rafał Kubicki
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Książka zawiera studia dotyczące wybranych aspektów życia monastycznego w Prusach Krzyżackich, Królewskich i Zachodnich od XIII do połowy XIX w. Większość opracowań poświęcono działalności zakonów mendykanckich (dominikanów i franciszkanów). Choć poszczególne prace przedstawiają różne zagadnienia szczegółowe i obejmują bardzo długi czas, to w sumie składają się na spójny obraz funkcjonowania instytucji klasztornych na tych terenach, dając świadectwo ich niezwykłej umiejętności przystosowania się do zachodzących zmian.
Spis treści
Wstęp . . . 9
1. Krajobraz klasztorny Prus Krzyżackich . 11
1.1. Mnisi i kanonicy regularni . .. 12
1.2. Mniszki . .16
1.3. Zakony rycerskie . . . 19
1.4. Mendykanci . 22
1.5. Przynależność prowincjalna klasztorów . . 28
1.6. Czynniki warunkujące tworzenie sieci klasztorów . . 33
1.7. Podsumowanie . . 35
Aneks I . . . 39
2. Niezrealizowane fundacje klasztorne w Prusach Krzyżackich i Królewskich
do 1525 r. . . . 42
2.1. Plany fundacji klasztorów zakonów mniszych . .. 43
2.2. Plany fundacji klasztorów zakonów mendykanckich . . 46
3. Spór o zbiórkę jałmużny – karta z dziejów dominikanów w Gdańsku
w XV w. . 54
3.1. Stosunek zakonu dominikanów do problemu własności –
założenia a praktyka . . 55
3.2. Podstawy materialne funkcjonowania dominikanów w Gdańsku….. 58
3.3. Spór o zbiórkę jałmużny . . 62
Aneks II . . 69
4. Zasady użycia pieczęci w zakonie dominikanów w średniowieczu
wraz z omówieniem zachowanych pieczęci z terenu kontraty pruskiej …… 72
4.1. Zasady użycia pieczęci w zakonie dominikanów w świetle źródeł
normatywnych .. 74
4.1.1. Pieczęć generała, prowincjała i przeora . .. 76
4.1.2. Pieczęć konwentu .. 80
4.2. Praktyka użycia pieczęci w zakonie dominikanów na przykładzie
kontraty pruskiej . . 84
Aneks III . . . 93
5. Klasztor Franciszkanów w Gdańsku na tle dziejów prowincji saskiej zakonu
do połowy XVI w. . .110
5.1. Prowincja saska, kustodia pruska i klasztor w Gdańsku . . 110
5.2. Rola przedstawicieli władz zakonu – ministrów generalnych i kustoszy
kustodii pruskiej . .113
5.3. Reformacja i upadek klasztoru . . 117
Aneks IV . . 122
6. Klasztory a reformacja w Prusach Królewskich do połowy XVI w. . 126
6.1. Klasztory na terenie Prus Królewskich . . 126
6.2. Przebieg reformacji, bilans sytuacji klasztorów . 127
6.3. Postawa zakonników i zakonnic wobec reformacji . 135
7. Krajobraz klasztorny Prus Królewskich w latach 1466–1772 . . 141
7.1. Nowe fundacje klasztorów w latach 1466–1772 . . 141
7.2. Przemiany w sieci klasztorów w latach 1466–1772 . 151
Aneks V . . . 154
8. Uwagi na temat przebiegu i skutków kasat klasztorów w prowincji
Prusy Zachodnie do połowy XIX w. . 155
8.1. Zarys przebiegu kasat . .. 156
8.2. Losy zakonników . . . 160
8.3. Losy kościołów i obiektów poklasztornych do połowy XIX w. . 164
9. Wybrane źródła dotyczące kasaty klasztorów bernardyńskich
w Prusach Zachodnich w pierwszej połowie XIX w. .175
9.1. Akta personalne zakonników . .. 177
9.2. Inwentarze mienia kościoła i klasztoru . 179
9.3. Akta budowlane – opisy wizytacji budynków klasztornych i kościołów …. 183
9.4. Katalogi biblioteczne . . . 184
9.5. Okoliczności kasaty i ustrój klasztorów . . 187
Aneks VI . 189
10. Majątek klasztoru Bernardynów w Zamartem w okresie kasaty . 196
10.1. Opis kościoła i klasztoru – stan budynków . . 198
10.2. Wyposażenie kościoła i majątek ruchomy klasztoru . 198
10.3. Gospodarstwo klasztorne . . 202
Aneks VII . 205
11. Skład osobowy konwentów dominikańskich na terenie prowincji
Prusy Zachodnie w okresie kasaty klasztorów (1816–1835) . .. 211
Aneks VIII . . 220
12. Uwagi odnośnie do stanu badań w zakresie geografii historycznej klasztorów
w Prusach Krzyżackich, Królewskich i Zachodnich (XIII–XIX w.) . 228
12.1. Badania nad uposażeniem klasztorów w średniowieczu . . 229
12.2. Badania nad fundacjami i uposażeniem klasztorów
w okresie nowożytnym . 230
12.3. Badanie przynależności prowincjalnej klasztorów . . 233
Streszczenie . . .. 235
Summary . . . 245
Wykaz skrótów . . 256
Bibliografia . . . 257
Indeks osobowy . .284
Indeks nazw geograficznych . . 292
Spis ilustracji, map, tabel i wykresów . . 305
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.