Opis
Polska sztuka współczesna w oczach dzieci i dorosłych. Potencjał pedagogiczny, komunikacyjny oraz kulturowy wybranych obrazów Jacka Yerki, Tomasza Sętowskiego, Rafała Olbińskiego i Zdzisława Beksińskiego
Autorzy Małgorzata Karczmarzyk
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Małgorzata Karczmarzyk podejmuje złożony problem uczestnictwa dzieci w kulturze wysokiej. Temat trudny zarówno ze względu na specyfikę poznawczą odbiorców (dzieci), jak i niełatwą sytuację społeczno-kulturową współczesnej sztuki wizualnej (przy ekspansji sztuki masowej). Tytuł prezentowanej książki niesie konotacje nieoczywiste, więc może być swego rodzaju prowokacją poznawczą. Książka może stać się mocnym argumentem za wyznaczaniem poważnych zadań poznawczych dzieciom już od najwcześniejszych etapów edukacji. Pokazuje bowiem możliwości poznawcze dzieci – percepcji, umiejętności kojarzenia, wnioskowania, interpretacji symboli i metafor. To kompetencje poznawcze kluczowe dla dalszej edukacji oraz dla funkcjonowania w kulturze i świecie społecznym. Dzięki takim działaniom edukacyjnym, które proponuje Autorka, edukacja może się przyczynić do przełamania dominacji kultury niskiej w przestrzeni społecznej.
Z recenzji dr hab. Anny Wasilewskiej, prof. AMW
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
CZĘŚĆ TEORETYCZNA
Rozdział 1
O czym mówią obrazy? Wprowadzenie do podstawowych pojęć
z zakresu podjętej problematyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1.1. Perspektywa semiotyczna sztuki – przegląd badań . . . . . . . .. . . 27
1.2. Dominacja obrazów i ich konsekwencje społeczno-kulturowe . . . . . . 31
1.3. Polityczne uwikłania obrazów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
1.4. (Nie)prawda obrazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
1.5. Współczesna ikonosfera popularna jako kultura wpływu . . . . . . . . . . 40
Rozdział 2
Polska sztuka współczesna (nie) dla dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
2.1. Recepcja sztuki współczesnej przez dziecko . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
2.2. „Społeczeństwo braku” i jego droga ku emancypacji przez sztukę . . . . . . 51
2.3. Realizm magiczny Jacka Yerki,
Tomasza Sętowskiego i Rafała Olbińskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
2.4. Beksiński (nie) dla dzieci – oswajanie trudnych tematów
przez dziecko za pośrednictwem sztuki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Rozdział 3
Jak konstruujemy obrazy myślowe? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
3.1. Kształtowanie pojęć w umyśle dziecka i dorosłego – kultura i edukacja . . . 61
3.2. Kultura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
3.3. Edukacja szkolna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Rozdział 4
Metodologia badań własnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
4.1. Przedmiot i cel badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
4.2. Problematyka badawcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
4.3. Metody, techniki, narzędzia badawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
4.4. Charakterystyka badanych grup i środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . 76
4.5. Organizacja badań własnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
CZĘŚĆ EMPIRYCZNA
Rozdział 5
Polska sztuka współczesna w oczach dzieci i dorosłych.
Znaczenia nadawane wybranym obrazom Jacka Yerki,
Tomasza Sętowskiego, Rafała Olbińskiego
i Zdzisława Beksińskiego w świetle własnych badań . . . . . . . . . . . 83
5.1. Znaczenia nadawane przez dzieci wybranym obrazom Jacka Yerki,
Tomasza Sętowskiego, Rafała Olbińskiego i Zdzisława Beksińskiego . . . . 84
5.1.1. Dzieci o obrazach Jacka Yerki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
5.1.2. Dzieci o obrazach Tomasza Sętowskiego . . . . . . . . . . . . . . . 98
5.1.3. Dzieci o obrazach Rafała Olbińskiego . . . . . . . . . . . . . . . . 107
5.1.4. Dzieci o obrazach Zdzisława Beksińskiego . . . . . . . . . . . . . . 115
5.2. Znaczenia nadawane przez dorosłych wybranym obrazom Jacka Yerki,
Tomasza Sętowskiego, Rafała Olbińskiego i Zdzisława Beksińskiego . . . . 125
5.2.1. Dorośli o obrazach Jacka Yerki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
5.2.2. Dorośli o obrazach Tomasza Sętowskiego . . . . . . . . . . . . . . 138
5.2.3. Dorośli o obrazach Rafała Olbińskiego . . . . . . . . . . . . . . . . 148
5.2.4. Dorośli o obrazach Zdzisława Beksińskiego . . . . . . . . . . . . . 156
5.3. Kategorie znaczeniowe wyłaniające się ze znaczeń nadawanych
wybranym dziełom polskiego malarstwa współczesnego
przez dzieci i dorosłych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
5.3.1. Kategorie znaczeniowe dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
5.3.2. Kategorie znaczeniowe dorosłych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
5.4. Szczeliny znaczeń. Wspólne kategorie znaczeniowe
dzieci i dorosłych na temat wybranych obrazów sztuki współczesnej . . . . 186
5.5. Wnioski z badań istotne dla praktyki pedagogicznej . . . . . . . . . . . . 192
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Aneks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.