Paranoje, obsesje, natręctwa w polskiej literaturze XIX i początków XX wieku

W oczywisty sposób niniejsza propozycja wydaje się rewersem tematyki podjętej w poprzedniej publikacji. Przy głębszym spojrzeniu okazuje się jednak jej dopełnieniem i przewrotnym rozwinięciem.

Bohaterów pomieszczonych tu tekstów łączy doświadczenie oscylowania wokół niekonwencjonalnych, dyskusyjnych, czasami nawet perwersyjnych tematów, motywów oraz środków wyrazu. Dla autorów tych artykułów wspólnym mianownikiem jest ambicja (prze)definiowania terminów, takich jak wszelkie paranoje, obsesje i natręctwa. Ich badawcze działania prowadziły do refleksji nad sposobem istnienia i przejawiania się tych oraz pokrewnych problemów w tekście literackim. Za cel metodologiczny postawiono sobie wskazanie możliwych metod opisu, wyznaczenie nowych perspektyw oglądu, ujawnienie niezauważanych dotąd aspektów zagadnienia, ale przede wszystkim uzmysłowienie, że to, co dręczyło dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych autorów, do dziś potrafi wzbudzać zainteresowanie.

Spis treści
Słowo od redakcji (Sylwia Karpowicz-Słowikowska, Katarzyna Warska) . . . . . . . . . . . . . . 7
Joanna Stożek (Uniwersytet Jagielloński)
„Jakby się w izbie obłędu lękała…” Szaleństwo, natura i wyobraźnia
ludowa w Zamku kaniowskim Seweryna Goszczyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Ewa Wójcicka (Uniwersytet Gdański)
Rękawiczki, szal i laseczka – tylko ubranie czy już obsesja?
Słów parę o Słowackim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Ewelina Lechocka (Uniwersytet Gdański)
„Dumki moje! Źle mnie z wami, źle mnie z moim szałem”
– czyli niezwykłe wizje kobzarza w poezji Tarasa Szewczenki
na tle polskiej tradycji literackiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Karolina Papiorkowska-Dymet (Uniwersytet Jagielloński)
Dwie niespełnione romantyczne role. Krasińskiego zmagania z losem
w poszukiwaniu tożsamości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Roksana Blech (Uniwersytet Gdański)
„Gra wyobraźni” Bolesława Prusa. Kilka uwag nad Literackimi notatkami
o kompozycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Sylwia Karpowicz-Słowikowska (Uniwersytet Gdański)
Bolesława Prusa fi gury myślenia o Rosji (na podstawie publicystyki).
Wybrane problemy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Monika Stanek (Uniwersytet Gdański)
Świat z liczb zbudowany. O Prusowskiej obsesji na punkcie statystyki . . . . . . . . . 73
Katarzyna Sosnowska-Rama (Uniwersytet Gdański)
W pokojach, buduarach i gabinetach – czyli co kryją wnętrza mieszkalne
i wnętrza dusz bohaterów Lalki oraz Nad Niemnem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Dominika Kardaś (Uniwersytet Jagielloński)
Ciało i emocje Kopciuszka. Uwagi o Jędzy Elizy Orzeszkowej . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
ks. Grzegorz Głąb (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)
„Opętana dumą” (krótka historia kobiecej obsesji) –
Panna Florentyna Marii Konopnickiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Katarzyna Warska (Uniwersytet Gdański)
Oblicza kobiecego masochizmu w wybranych utworach prozatorskich
Marii Konopnickiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Magdalena Żmudziak (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)
„Ekscytacje rodzą ekscytacje i padam w delirium tremens – marzenia”.
Obsesje i uzależnienia Stefana Żeromskiego – glosy do Dzienników . . . . . . . . . . . . 133
Maciej Kaźmierkiewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
W poszukiwaniu tożsamości – listy i poezja Marii Komornickiej . . . . . . . . . . . . . . 141
Konrad Małecki (Uniwersytet Łódzki)
Fatum, szaleństwo czy obsesja? Studium wybranych nowel
Stefana Grabińskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Monika Szyszka vel Syska (Uniwersytet Łódzki)
Schulz i opresja nowoczesności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
Joanna Magdalena Gruca (Uniwersytet Gdański)
U Witkacego na kozetce, czyli o roli psychoanalizy
w procesie hermeneutycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Kamila Ślizewska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Recepcja jasnowidzenia somnambula w snach magnetycznych
Ludzkości pośmiertnej Adolfa D’Assiera i jej wpływ na interpretowanie
Lunatyka Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Ewa Kuliś (Uniwersytet Gdański)
„Rzucę się w ogień jeszcze większej choroby niech to będzie poezja”.
Romantyczne szaleństwa Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego . . . . . . . . . . . . . . . . 197
Indeks osobowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207